• Start
  • Wiadomości
  • “Łatwiej zabić, niż pokochać” - mówi Chris Carter, gość Afery Kryminalnej

“Łatwiej zabić, niż pokochać” - mówi pisarz Chris Carter, gość festiwalu Afera Kryminalna

Kolejna edycja, organizowanego przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Gdańsku od 2011 roku festiwalu Afera Kryminalna, poświęconego literaturze sensacyjnej, rozpoczęła się 24 października od brawurowego spotkania z Chrisem Carterem. Autor promował w Gdańsku swą najnowszą powieść zatytułowaną “Obserwator śmierci”. Festiwal potrwa do 23 listopada 2024 r. Co jeszcze przygotowano dla czytelników?
25.10.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
cris
Chris Carter, amerykański pisarz powieści kryminalnych, ma korzenie brazylijskie i tytuł psychologa kryminalistyki. Jego najnowsza powieść to „Obserwator śmierci”. Aktualnie pisze swoją pierwszą powieść o miłości. I nie jest mu łatwo
fot. Anna Umięcka

Afera Kryminalna powraca! Na początek Chris Carter, a później: Orbitowski, Bochus, Łapińska...

Na kwadrans przed wieczornym spotkaniem sala była już pełna. Wchodzący do Biblioteki Manhattan goście zajmowali pospiesznie ostatnie wolne miejsca. 

- Pani też lubi kryminały? - młoda dziewczyna zagaduje siedzącą obok siwowłosą czytelniczkę, wskazując na leżącą na jej kolanach okładkę „Obserwatora śmierci”. - Tak - uśmiecha się seniorka. - Moja córka też, niestety nie mogła przyjść, ale poproszę o autograf dla niej. Wszystko zaczęło się od “Millenium” Larssona, lubimy też Läckberg [autorka m.in. kilkunastotomowej sagi kryminalnej o pisarce Erice Falck, której akcja toczy się w pewnej osadzie]. Córka pojechała nawet do Szwecji, żeby obejrzeć to miasteczko - Fjällbakę! Ale Carter też jest świetny.

Zdjęcie WhatsApp 2024-10-24 o 21.08.27_02c0ffb8
W oczekiwaniu na pierwszego gościa Afery Kryminalnej 2024. Biblioteka Manhattan pęka w szwach
fot. Anna Umięcka

Prawie jak Ozzy

Zatopionym w rozmowie kobietom wymianę literackich poleceń przerwało wejście pisarza. Na niewielkiej scenie pojawił się Chris Carter, gwiazda tegorocznej Afery Kryminalnej - festiwalu organizowanego przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Gdańsku - w towarzystwie prowadzącej spotkanie Natalii Soszyńskiej z Gdańskiego Klubu Książki oraz, dziś w roli tłumacza, muzyka Piotra Łuby. 

Zdjęcie WhatsApp 2024-10-24 o 20.43.53_29f429d8
Chris Carter: - Chodziłem do klubów, grałem, tańczyłem. Pracowałem jako striptizer. Jestem królem obciachu
fot. Anna Umięcka

Z kolczykami i kolekcją tatuaży na muskularnych ramionach, ubrany w opięty t-shirt z nagą modelką na torsie, odrzucając co jakiś czas długie włosy ruchem wytrawnego rockmana - obrazu dopełniają czerwone kowbojki - Carter przypomina bardziej młodszego brata Ozzy Osbourne'a niż skrybę.

Ale gdy ujmuje w wytatuowaną dłoń mikrofon i zaczyna opowiadać - już wiemy, że potrafi operować słowem. Czaruje publiczność, mami, przestrasza, by po chwili rozbawić anegdotą, taką jak np. o swym chybionym striptizie w domu pogrzebowym - to żart, który zrobili mu koledzy. Ale po kolei.

Zdjęcie WhatsApp 2024-10-24 o 20.43.35_f521cec1
Tłumaczem rozmowy był Piotr Łuba, spotkanie prowadziła Natalia Soszyńska. Na zdjęciu Chris Carter tłumaczy i prezentuje, jak ubierają się (i rozbierają) tancerze z zespołu chippendale'sów
fot. Anna Umięcka

Narodziny pisarza

Chris Carter urodził się w Brazylii. Nie marzył o pisarstwie. Jako dzieciak grał w piłkę, tańczył lambadę, bo jak mówi “w tamtej okolicy tak trzeba”, chciał też zostać gitarzystą. A potem lekarzem, jak ojciec. Gdy zdał maturę (w wieku 15 lat!), tata zabrał go więc na "wycieczkę" po szpitalu. Po dwugodzinnym zwiedzaniu, od oddziału psychiatrycznego po SOR, zapytał ponownie o jego plany.

- Nadal chcesz być lekarzem? 

- Aha - odpowiedział, bez entuzjazmu, Chris.

Na studia pojechał do Stanów, gdzie do dziś mieszka. Po pierwszym roku studiów ogólnych odkrył jednak całkiem nowy, właśnie tworzony kurs - psychologię zachowań kryminalnych. Był rok 1985. A pisarzem został później dlatego, że tak mu się przyśniło.

Sen nie jest jednak jego mocną stroną. Od lat cierpi na bezsenność - budzi się o 3 rano, ma koszmary i ataki paniki. To skutek traumatycznych przeżyć, których doświadczył pracując jako psycholog kryminalno-śledczy w Biurze Prokuratora Stanu Michigan, w oddziale FBI analizującym zachowania zbrodniarzy. Miał zaledwie 20 lat, kiedy go tam zatrudniono. A ponieważ uprawiał zupełnie nową dziedzinę nauki, a psychologów traktowano wtedy na równi z detektywami, oznaczało to, że miał obowiązek pojawiania się na miejscu przestępstw osobiście, by oglądać - bywa niekompletne - ciała ofiar i analizować otoczenie zbrodni. Chris przesłuchiwał też seryjnych morderców. Te historie i przerażające obrazy do dziś pozostają i mieszają - jak mówi - mu w głowie. 

Zdjęcie WhatsApp 2024-10-24 o 20.39.18_504601ec
Autorami tych powieści jest Chris Carter
fot. Anna Umięcka

"Jestem królem obciachu"

Trudne doświadczenia przydały się jednak pisarzowi w późniejszej karierze. Uważa nawet, że nie da się wiarygodnie opisać morderstwo, gdy się go nie widziało.

- Są rzeczy, których nie jesteś w stanie sobie wyobrazić, jeśli nie byłeś na miejscu zbrodni - przekonywał. - Na przykład zapachu. Kiedy wchodzisz do domu, w którym zwłoki leżą na piętrze, czujesz to, włosy stają ci dęba, chociaż nie wierzę w paranormalne zjawiska.

Aby odreagować, ratował się muzyką.

- Chodziłem do klubów, grałem, tańczyłem. Pracowałem też jako striptizer - to wyznanie spotkało się z aplauzem publiczności.

Chris należał do chippendales’ów. W grupie przebranych za policjantów, strażaków czy budowlańców chłopaków tańczył na wieczorach panieńskich i kobiecych imprezach urodzinowych.   

- Jestem królem obciachu - zwierzał się i rozbawionej już do łez publiczności opowiadał o pechowym zleceniu na striptiz z trumną w tle (w zakładzie pogrzebowym) czy powitaniu z przyjaciółką, która karmiła piersią nowo narodzonego synka. Chris chciał złożyć całusa na główce malucha, ale… trafił w inną krągłość.  

Europejscy filmowcy z wizytą w Gdańsku. O kinie w czasach post pandemii

O czym jest “Obserwator śmierci”?

Carter podczas spotkania, jak w dobrej sensacji, serwował co chwilę publiczności mocne zwroty akcji. Kiedy rozluźniona sala zanosiła się ze śmiechu, autor zmieniał nastrój i opowiadał o samotności. To część narracji zaczerpniętej z najnowszej książki, pt. “Obserwator śmierci”.

- Mamy problem - mówił. - Jest mnóstwo aplikacji, które służą do nawiązania kontaktów z innymi, ale nigdy dotąd nie byliśmy bardziej samotni. Te aplikacje to jak wielki bufet osób, z którymi możemy się skontaktować, w związku z tym nie pozostajemy zbyt długo z jedną osobą. Związki są krótkie, dużo przygodnego seksu. Ale nic nie jest całkiem dobre czy całkiem złe. Social media również.

27. Festiwal Jazz Jantar w Klubie Żak. Jesień - mieszamy w muzycznych gatunkach

Pisarz mówił o nieustannym porównywaniu się, nierealnych wzorcach z Instagrama i wpływie, jaki to ma na młode pokolenie, m.in. na ich problemy z komunikowaniem się między sobą.

Zdjęcie WhatsApp 2024-10-24 o 20.37.36_9e36c95b
Rozmowy z czytelniczkami (było ich więcej) i czytelnikami trwały jeszcze długo po spotkaniu
fot. Anna Umięcka

Rady dla kryminolożki

Pytań od czytelników było bardzo dużo.

Młoda czytelniczka z zielonymi włosami chciała wiedzieć, co doradziłby przyszłej kryminolożce. Chris odpowiedział: - Uciekaj! - i poważniejąc dodał, że to bardzo ciekawe, ale mroczne zajęcie i trzeba być przygotowanym na smutek z tym związany. - Po latach pracy myślę, że psychologia to takie trochę zgadywanie. Mówisz, co myślisz, co wyobrażasz sobie o danej sytuacji, sporządzasz profil domniemanego zabójcy, ale uznaje się, że jeśli kryminolog poda 10 punktów i trafi trzy, to to jest bardzo doby wynik.  

- Czy rodzimy się źli, czy tak nas formuje środowisko? - pytała inna.

- Jedno i drugie - stwierdził pisarz tłumacząc, jak patrzy na świat po rozmowach przeprowadzonych z mordercami. - Staram się patrzeć na ludzi przez pryzmat dobra, daję im zawsze drugą szansę. Niemniej uważam, że świat jest znacznie mroczniejszym miejscem, niż się ludziom wydaje.

Zdjęcie WhatsApp 2024-10-24 o 20.36.46_18afda06
Chris Carter cierpliwie wpisywał się do książek, a każdego czytelnika i czytelniczkę witał z uśmiechem i entuzjazmem
fot. Anna Umięcka

18. All About Freedom Festival. „Milczenie Julie” z Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska

Największy ciężar i trudność sprawiło mu pisanie powieści pt. “Genesis” w 2019 roku, ponieważ praca nad nią zbiegła się z prywatnymi tragediami - w tym czasie samobójczą śmiercią zmarła jego partnerka. Pół roku później szalała już pandemia.

- Pisząc przeżywałem własny ból, mrok, a później zaczął się lock down i nie było dokąd uciec - zwierzał się. - Ale moja najnowsza książka, którą teraz piszę, też jest bardzo trudna. Bohaterem po raz pierwszy nie jest Hunter, a książka jest historią... miłosną. Wyobrażacie sobie?! Ja piszę love story! Nie wiem co robię, bo przecież łatwiej jest kogoś zabić, niż się w nim zakochać.

Tą sentencją Chris Carter zakończył spotkanie i rozpoczął podpisywanie książek. Kolejka do jego stolika była bardzo, bardzo długa. 

Kolejne spotkanie autorskie w ramach Festiwalu Afera Kryminalna odbędzie się we wtorek, 29 października, o godz. 18. W Bibliotece Oliwskiej (ul. Opata Rybińskiego 9) zagości Julia Łapińska - pisarka, dziennikarka, reportażystka, filozofka, nauczycielka kreatywnego pisania. Jej debiutancka powieść „Czerwone Jezioro” (2022) zwyciężyła w pierwszym Konkursie na powieść sensacyjną Wydawnictwa Agora, zdobyła tytuł Kryminalnego Debiutu Roku 2022 podczas festiwalu Gwiazdozbiór Kryminalny oraz znalazła się w finale konkursu o Nagrodę Wielkiego Kalibru. W ramach tworzonej przez nią kryminalnej serii ukazały się jeszcze tomy „Dzikie psy” i „Czarny portret”. Rozmowę z autorką poprowadzi Iwona Demska.

Szczegóły programu sprawdź tutaj

TV

Trzy dni ślubowań nowo wybranych radnych gdańskich dzielnic