Jak pięknieje Zespół poszpitalny Bożego Ciała. Relacja z dnia otwartego

Hevelianum po raz pierwszy zaprosiło gdańszczan na dzień otwarty w remontowanym od dwóch lat Zespole poszpitalnym Bożego Ciała. Choć koniec prac przewidziano na rok 2024, odwiedzający zabytkowy zespół budynków w sobotę, 14 października, już teraz naprawdę mieli co oglądać. Przyszły setki zaciekawionych mieszkańców, głównie miłośniczki i miłośnicy dawnego Gdańska. Zespół poszpitalny Bożego Ciała to zabytkowy rarytas, który przetrwał stulecia bez większych zniszczeń.
14.10.2023
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Widok z zewnątrz budynku w trakcie prac remontowych
Dzięki Miastu Gdańsk te budynki odzyskują blask, a wkrótce i będą miały nowe życie - za sprawą zaplanowanych tutaj inicjatyw Hevelianum. Koszt pracato 37 mln zł
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

Powrót do świetności po dekadach

Miejsce jest malownicze, z brukowanym zaułkiem. Świetnie nadawało by się jako sceneria do kręcenia filmów historycznych, których akcja dzieje się w XVIII wieku. 

Cały zespół budynków parafii pw. Bożego Ciała to perełka wśród gdańskich zabytków. Kościół jest najstarszy, jego obecna forma architektoniczna pochodzi z końca XVI wieku, z wieżą z roku 1749. 

Świątyni towarzyszyły budynki przyszpitalne, z których część rozebrano po II wojnie światowej. W pozostałych zakwaterowano mieszkańców. Przed dziesięciolecia niszczały, najpierw z braku właściwej opieki w epoce PRL, potem z braku pomysłu na nowe zagospodarowanie i środków na ten cel. Trzy z nich teraz odzyskują swój blask dzięki Hevelianum, instytucji miejskiej, która ma swoją siedzibę na Górze Gradowej, u stóp której znajduje się zespół szpitalny Bożego Ciała. 

Drogą w poprzek zdjęcia idzie kilkadziesiąt osób. W tle kościół z wieżą i zabytkowy dom mieszkalny
Malowniczy pejzaż z kościołem pw. Bożego Ciała i plebanią - widziany od strony Góry Gradowej. W tle - ul. 3 Maja
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

Gdańsk inwestuje w Boże Ciało

Najstarszy z restaurowanych obecnie budynków pochodzi z 1786 roku, pamięta jeszcze czasy, gdy Gdańsk pozostawał miastem poddanym Rzeczypospolitej i Koronie Królestwa Polskiego.

Prace rewitalizacyjne prowadzone są od 2021 r. i mają potrwać do połowy 2024 r. Miasto Gdańsk wyłożyło na ten cel 37 mln zł. Za sprawą Hevelianum powstaną tutaj miejsca noclegowe, mediateka, księgarnia oraz kawiarnia. 

W sobotę, 14 października, mówili gościom o tym miejscu: 

  • Paweł Golak, dyrektor Hevelianum
  • Rafał Michalak, proboszcz parafii polsko-katolickiej pw. Bożego Ciała w Gdańsku
  • Krzysztof Kucharski, rekonstruktor historyczny, prezes stowarzyszenia Garnizon Gdańsk

Jedną z atrakcji było zwiedzanie kościoła.

Garnizon Gdańsk odpowiedział na kłamstwa powielane przez prawicowe portale

Dwaj mężczyźni przemawiają. Ten po lewej ubrany jest w strój mieszczański z XVIII wieku, po praweju stoi ksiądz w sutannie
Krzysztof Kucharski i ks. Rafał Michalak opowiadają zebranym o dziejach tego miejsca
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

Od fortu po szpital

Rewaloryzacja Zespołu poszpitalnego Bożego Ciała przy ul. 3 Maja to nie pierwsze już wielkie przedsięwzięcie inwestycyjne Hevelianum, którego celem jest przywrócenie świetności zapomnianemu zabytkowi i nadanie mu nowej funkcji. 

Pierwszy był fort wojskowy na Górze Gradowej (główna siedziba Hevelianum), później - Dom Zdrojowy w Brzeźnie (nadmorska filia instytucji). 

Trzy odnawiane obecnie obiekty zabytkowego zespołu u stóp Góry Gradowej, którego początki sięgają końca XIV wieku, staną się integralną częścią Hevelianum. Zaplanowano w nich przestrzeń edukacji ekologicznej połączoną z ogrodem zielnym oraz hotel i miejsce spotkań.

Wnętrze kościoła, widać głowy zwiedzających, ponad nimi - na chórze - widoczny jest kolorowy i ozdobny herb Gdańska
To miejsce jest od stuleci ściśle związane z dziejami Gdańska, co widać również w kościele
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

Dom Zdrojowy rozpoczyna nowe życie: pierwsi zwiedzający i świąteczna iluminacja

Historia i przyszłość Zespołu Bożego Ciała

Dzień otwarty w remontowanym kompleksie cieszył się dużą popularnością. Wszystkie aktywności trwającego pięć godzin wydarzenia były bezpłatne, a Hevelianum nie wymagało wcześniejszej rezerwacji miejsc.

Przez ten czas w trybie ciągłym można było nie tylko oglądać filmowe i zdjęciowe relacje z inwestycji, ale także samemu zajrzeć na plac budowy, z towarzyszeniem i opowieścią przewodników - osób zaangażowanych w realizację prac.

Grupa kilkudziesięciu osób na dziedzińcu zwiedzanego zespołu budynków
W ciągu pięciu godzin przez zespół poszpitalny Bożego Ciała przewinęły się setki zwiedzających
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

Nie zabrakło również wspomnień o dawnych funkcjach zabytkowego kompleksu, gdzie na przestrzeni wieków mieścił się szpital i przytułek dla osób ubogich i chorych na trąd. Szpitalna historia Zespołu dobiegła końca po II wojnie światowej, kiedy to w budynkach urządzono mieszkania komunalne.

Ponieważ w jednym z odnawianych obiektów działać będzie pracownia przyrodnika z ogrodem zielarskim, wątki przyrodnicze także były obecne podczas dnia otwartego. 

Film o historii Zespołu Bożego Ciała przy ul. 3 Maja. Czy w tym szpitalu leczono?

ZOBACZ NASZĄ FOTOGALERIĘ Z DNIA OTWARTEGO:

Stan prac remontowych w poszpitalnym Zespole Bożego Ciała

Co zobaczyli odwiedzający w sobotę plac budowy? Wszystkie warstwy wtórne, czyli to co powojenni mieszkańcy nałożyli na ceglane ściany od wewnątrz i to, co upływ czasu pozostawił na ścianach od zewnątrz, zostało usunięte, z kolei ubytki w cegle zostały uzupełnione. Wszystkie obiekty mają już nowe dachy, odtworzono także dawne piwnice.

Konstrukcja wszystkich elementów kompleksu to połączenie cegły z drewnem, które w większości uległo silnej destrukcji. Znaczna część stolarki musiała więc zostać wymieniona zgodnie ze sztuką budowlaną (oryginalnym wzorcem).

Historia remontowanego zespołu u stóp Góry Gradowej jest nieodłącznie związana z tutejszym kościołem (obecnie polskokatolickim) pw. Bożego Ciała. W sobotni dzień otwarty zaangażował się więc także jego proboszcz, ks. Rafał Michalak, który oprowadzał po świątyni - jednej z dwóch w Gdańsku, które nie uległy zniszczeniu w czasie wojny.

Cechą charakterystyczną kościoła jest zewnętrzna ambona zbudowana po to, by chorzy na trąd nie wchodzili do środka. Ks. Michalak zaprosił zwiedzających także do kościelnych krypt, w których stoją trumny z ciałami dawnych rezydentów świątyni, w tym ojca Teodora.

Zakończenie obecnego etapu prac rewitalizacyjnych (obejmującego trzy z pięciu budynków Zespołu) planowane jest na drugą połowę 2024 roku.

POSŁUCHAJ ROZMOWY AGNIESZKI MICHAJŁOW Z DYREKTOREM PAWŁEM GOLAKIEM I KS. RAFAŁEM MICHALAKIEM O ZESPOLE BOŻEGO CIAŁA:

TV

Jarmark Bożonarodzeniowy od 22 listopada do 23 grudnia