Miejsce na Biskupiej Górce, gdzie w sobotę 21 grudnia stanie pomnik Brunona Zwarry
mat. Stowarzyszenie Ławeczka Brunona Zwarry
Jak będzie wyglądał pomnik?
Na odsłonięcie pomnika przy ul. Biskupiej 33 zaprasza wszystkich mieszkańców Gdańska Stowarzyszenie Ławeczka Brunona Zwarry.
Organizację założyła w grudniu 2020 r. grupa społeczników. Za cel postawiła sobie upamiętnienie Brunona Zwarry w formie pomnika na Biskupiej Górce.
Przypomnijmy, że w tym roku przypada 105. rocznica urodzin autora "Wspomnień gdańskiego bówki".
Tablica pamiątkowa na 100-lecie urodzin. Brunon Zwarra uhonorowany przez gdańszczan
Konkurs na projekt pomnika Brunona Zwarry Gdański Zarząd Dróg i Zieleni rozstrzygnął w marcu 2023 r.
Z 11 nadesłanych prac jury wyłoniło zwycięską rzeźbę autorstwa Wiesława Kwaka. W obradach komisji konkursowej uczestniczyła córka Brunona Zwarry - Maria Dryżał, która przybliżyła wszystkim mało znane cechy i historie z życia ojca.
Pomnik Brunona Zwarry według projektu Wiesława Kwaki
mat. GZDiZ
Pomnik będzie przedstawiać swobodnie, nieco nonszalancko, stojącego Brunona Zwarrę przypominającego w ten sposób dawnego, portowego bówkę. Postać pisarza opiera się o słupek będący częścią barierki okalającej stojącą obok ławeczkę.
Przez ramię ma przewieszoną kurtkę, na głowie charakterystyczny kaszkiet, a w ręku trzyma gazetę. Za jego plecami znajduje się duże istniejące drzewo oraz miejsce, w którym spędził dzieciństwo i młodość - ul. Biskupia 33. Zamyślony wzrok pisarze skierowany jest na tętniące życiem centrum Gdańska, opisywane w jego książkach.
Autor rzeźby, Wiesław Kwaka, to rzeźbiarz, malarz i rysownik pochodzący z Suchej Beskidzkiej (Małopolskie), absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Polak z Wolnego Miasta Gdańska
Brunon Zwarra urodził się 18 października 1919 r. w Gdańsku. W latach 1926–1928 uczeń Senackiej Szkoły Powszechnej przy Reitergasse (ul. Ułańska), w 1929–1935 Gimnazjum Polskiego.
Od 1935 r. pracował w Emalierni Johannesa Segora we Wrzeszczu. Był członkiem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej, Zjednoczenia Zawodowego Polaków i KS Gedania. W 1938 r. uczeń Szkoły Zawodowej Dokształcającej Macierzy Szkolnej. W 1939 r., przed wybuchem wojny, zdał egzamin na pomocnika kupieckiego w gdańskiej Izbie Przemysłowo-Handlowej.
Pod koniec sierpnia 1939 r. udał się do Gdyni z zamiarem wstąpienia do Legionu Gdańskiego. Aresztowany 14 września 1939 r. Więziony w obozie dla Polaków w Nowym Porcie, a od 16 stycznia 1940 r. obozie Stutthof, gdzie spotkał ojca i razem z nim od 20 kwietnia 1940 r. był osadzony w obozie w Sachsenhausen. Zwolniony w kwietniu 1942 r. Powrócił do pracy w emalierni, w lipcu wcielony do IV grupy niemieckiej listy narodowościowej. W latach 1943–1944 działał w „Gryfie Pomorskim”, w sierpniu 1944 r. ukrywał się przed aresztowaniem u wuja w Sikorzynie.
Po wojnie uczestniczył w reaktywacji KS „Gedania” oraz odbudowie zniszczonej emalierni. W 1955 r. zamieszkał w Oliwie. Pracował w różnych miejscach m.in. w Spółdzielni Pracy Rzemieślniczo-Wędliniarskiej „Wybrzeże” i Wydziale Technicznym Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego Gdańsk-Gdynia. Prowadził też własny warsztat produkcji szyldów, ale jako prywatny przedsiębiorca był nękany przez władze.
W 1965 r. spisał relację Alfonsa Lessnaua, jedynego kolejarza, który przeżył hitlerowską egzekucję w Szymankowie 1 września 1939 r. i był świadkiem na procesie gauleitera Alberta Forstera. To rozpoczęło jego literacką działalność. Relacja Alfonsa Lessnaua stała się pierwszą ze zbioru 73 relacji o początkach II wojny światowej w Gdańsku, opublikowanych w tomie "Gdańsk 1939. Wspomnienia Polaków gdańszczan". Wydał także autobiograficzne "Wspomnienia gdańskiego bówki" oraz powieści "Gdańszczanie" i "W gdańskiej twierdzy".
W 1997 r. został uhonorowany Medalem Księcia Mściwoja II. W 2017 r. otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za stworzenie portretu międzywojennego Gdańska oraz za całokształt pracy twórczej. Zmarł 14 sierpnia 2018 r. Spoczął na cmentarzu w Oliwie. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerskim Order Odrodzenia Polski (2018).
