Więcej wspomnień o zmarłych w ostatnich latach gdańszczanach i osobach związanych z Gdańskiem znajdziesz na specjalnie dedykowanej stronie gdansk.pl/odeszli.
Janina Wehrstein. Trudna młodość dziewczyny z Kresów
Znali ją niemal wszyscy, którzy w latach 80 byli zaangażowani w działalność opozycji demokratycznej. Jej małe, ale świetnie położone w Sopocie przy ul. Pułaskiego mieszkanie było przez całe lata punktem kontaktowym i centrum spotkań opozycjonistów. Było także miejscem, gdzie przygotowano druki podziemne i nawet wprost drukowano ulotki - jeśli nie dało się tego zrobić gdzie indziej! To w jej mieszkaniu i dzięki jej gościnie, Ruch Wolność i Pokój zorganizował w okresie Bożego Narodzenia 1987 roku jedną z głodówek protestacyjnych.
- Była wojowniczką Solidarności. Wspaniałą, nieustraszoną i ideową osobą. Nie zajmowała się sobą lecz innymi! - mówi o niej mec. Jacek Taylor, obrońca więzionych w latach 80 i przyjaciel, który opiekował się nią do ostatnich dni.
Nie żyje Lech Sobieszek - sygnatariusz porozumień sierpniowych, honorowy obywatel Gdańska
Janina Wehrstein, pochodziła z Kresów. Urodziła się 30 IX 1930 w Stryju, na terenie obecnej Ukrainy. Jej ojciec został zamordowany przez Sowietów w 1940 roku w Bykowni - ukraińskim Katyniu. Gdy Janka tuż po wojnie wraz z babcią i siostrami przyjechała do Gdańska, znajdowała się w bardzo trudnej sytuacji materialnej. Pracowała najpierw jako pomoc domowa, a później, gdy stopniowo uzupełniła wykształcenie, na stanowiskach sekretarki i maszynistki w różnych przedsiębiorstwach. W 1967 roku skończyła VI LO w Gdańsku.
Janina Wehrstein. Zaangażowana i represjonowana
W latach 70 znalazła wreszcie nieco lepiej płatną pracę w Przedsiębiorstwie Państwowym Pracownie Konserwacji Zabytków. Tam, gdy tylko zaczął się Sierpień, rozpoczęła organizację Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność. Gdy nastał stan wojenny, od 14 grudnia współorganizowała akcję protestacyjną w zakładzie.
16 grudnia, podczas demonstracji pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców została dotkliwie pobita, w wyniku czego znalazła się w szpitalu aż do 24 grudnia, a kolejne trzy miesiące dochodziła do siebie w domu. Gdy chciała wrócić do pracy - zwolniono ją z zakładu. Od tego momentu była stale inwigilowana przez SB i represjonowana.
Zmarł Lech Stefański - w młodości współtwórca Oddziału Morskiego Szarych Szeregów
W latach 80 dwukrotnie była aresztowana i za każdym razem niemal rok spędzała za kratami. Za pierwszym razem udostępniła swoje mieszkanie na małą drukarnię, gdzie przygotowywano pismo Gryps. Aresztowanie nastąpiło 12 sierpnia 1982, a sprawa była początkowo prowadzona przez osławioną prokuraturę Marynarki Wojennej, która potrafiła żądać dla oskarżonych wyroków sięgających 10 lat. Po umorzeniu sprawy i wyjściu na wolność dzięki amnestii zaangażowała się w działalność opozycyjną ponownie.
Kolejny raz aresztowana 9 października 1985 roku, znów niemal rok spędziła w areszcie na Kurkowej w Gdańsku i ponownie wyszła na wolność dzięki ogłoszonej amnestii.
Janina Wehrstein - osoba o bezwzględnej uczciwości
Pomagała wszystkim i zawsze, ale szczególnie od tego momentu zaangażowała się w działalność pomocową. W latach 1986-1988 była kierowniczką Komisji Interwencji i Praworządności NSZZ „S”. W czasie fali strajków w sierpniu 1988, jako osoba o bezwzględnej uczciwości została jednogłośnie okrzyknięta skarbniczką pomocy dla strajkujących, która organizowana była w parafii św. Brygidy.
W jej mieszkaniu w okresie świąt Bożego Narodzenia 1987 roku odbył się protest głodowy Ruchu Wolność i Pokój w obronie więzionych za odmowę służby wojskowej. Wzięło w nim udział pięciu głodujących: Jacek Fedor, Klaudiusz Wesołek, Tomasz Żmuda-Trzebiatowski, Wojciech Błażek oraz niżej podpisany, Lech Parell. W czasie protestu jej mieszkanie stale było pod obserwacją Służby Bezpieczeństwa a w celu dokładniejszego rozpoznania sytuacji do mieszkania Janiny Wehrstein skierowany został nawet agent SB Janusz Molke. Był on wówczas jeszcze uważany za działacza opozycji - prawdopodobnie przekazał informację o planowanej akcji plakatowania (nielegalnymi) plakatami, którą protestujący zamierzali przeprowadzić w godzinach nocnych. W efekcie oprócz jednego z protestujących SB zatrzymała także Janinę Wehrstein. Oboje dwa dni później skazano na kary grzywny.
W czasie przełomu Janina Wehrstein zaangażowana była w działalność Komitetu Obywatelskiego m.in. jako szefowa Rady Funduszu Wyborczego przy Regionalnym Komitecie Obywatelskim w Gdańsku. 1989–1991 kierownik działu interwencji. Później szefowała działowi porad prawnych Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność i kierowała biurem poselsko senatorskim Solidarności.
Janina Wehrstein była współzałożycielką Gdańskiego Oddziału Rodziny Katyńskiej i Stowarzyszenia Godność.
Rzadko kiedy wspominała swój pobyt w więzieniu, łącznie prawie dwuletni. Za każdym razem umieszczana była w celi z kobietami oskarżonymi o przestępstwa kryminalne, często z grypsującymi. Było to coś, co mimo, że jej w żadnym stopniu nie złamało, wywarło na nią wielki wpływ. Miała wiele przykrych doświadczeń z współosadzonymi, ale tym bardziej od początku lat 90 bardzo aktywnie zaangażowała się w pomoc dla więźniów: a wtedy byli to już więźniowie wyłącznie kryminalni. Była współzałożycielką ogólnopolskiego Stowarzyszenia Penitencjarnego Patronat i przewodniczącą oddziału gdańskiego. W 2006 roku została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Kiedy odbędzie się pogrzeb Janiny Wehrstein
Pogrzeb Janiny Wehrstein odbędzie się 10 lutego 2023 r. (piątek) na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku o godz. 11.30. Msza św. pogrzebowa zostanie odprawiona w kościele św. Brygidy o godz. 10.00.
Wyszukiwarka grobów. Znajdź miejsce pochówku bliskich i znajomych
