Przyjechał kandydować do Gdańska, na prośbę liderów SLD, bowiem pomorskie struktury partii nie miały w swoich szeregach dość mocnych nazwisk, by przyciągnąć masowo wyborców. Longin Pastusiak był znany i lubiany w całym kraju, jako naukowiec i publicysta, znawca meandrów polityki USA. W poczytnych książkach pisał o prezydentach Stanów Zjednoczonych, opowiadał o nich w programach telewizyjnych.
Decyzja o kandydowaniu z Gdańska mimo wszystko była z jego strony aktem odwagi - w mieście Lecha Wałęsy i “Solidarności” generalnie nie lubiło się ludzi “postkomuny”. Wystarczyła jedna kadencja, by politycznie zakorzenił się na Pomorzu na dłużej. Znaczenie miały tutaj na pewno styl i cechy charakteru Longina Pastusiaka: kultura osobista, gotowość do podjęcia merytorycznej dyskusji z przeciwnikami, rzetelność w sprawowaniu mandatu parlamentarzysty.
Próbował wnieść coś konstruktywnego w życie intelektualne miasta. W 1992 roku zainicjował działalność Klubu Współczesnej Myśli Politycznej w Gdańsku, po jakimś czasie został jego przewodniczącym.
Czytaj także: Zmarła Maria Biesiekierska. Zostawiła po sobie pamiątkę - ławeczkę w Parku Oliwskim
Można powiedzieć, że był osobną marką na polskiej scenie politycznej. Wpływ na to miała zapewne fascynacja Ameryką. Jako młody student Uniwersytetu Warszawskiego, obdarzony zaufaniem przez władze PRL, Longin Pastusiak został wysłany do Stanów na stypendium. W 1959 r. ukończył studia magisterskie w Woodrow Wilson School of Foreign Affairs oraz University of Virginia w Charlottesville, doktoryzował się w American University w Waszyngtonie. Jednocześnie kontynuował studia w PRL: w 1960 został magistrem na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, doktorat zrobił na Wydziale Historii Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR w Warszawie. Habilitował się w 1967 r. w Instytucie Historii PAN. Profesorem nadzwyczajnym został w 1978, a profesorem zwyczajnym w 1986 r.
Czytaj także: Odeszli - wspominamy zmarłych związanych z Gdańskiem
W latach 1963-1994 pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych.
Startując z okręgu gdańskiego, został posłem na Sejm I, II, III kadencji. Umiejętnie budował swoje poparcie w elektoracie. Wybory w 1991 roku dały mu ponad 23 tys. głosów, wybory 1993 r. - 51,5 tys., wybory 1997 - ponad 71 tys.
W 2001 r. wystartował z okręgu gdańskiego do Senatu RP. Uzyskał znakomity wynik 122 tys. głosów. Został marszałkiem Senatu.
Swoją wiedzę i obycie w świecie wykorzystywał w życiu politycznym.
W okresie 1991-1997 był wiceprzewodniczącym Klubu Parlamentarnego SLD. W latach 1997-2001 był wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych i przewodniczącym Stałej Delegacji Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Unii Zachodnioeuropejskiej. W 2000 został przewodniczącym Podkomisji ds. Stosunków Transatlantyckich w Zgromadzeniu Parlamentarnym NATO, a rok później wiceprzewodniczącym frakcji socjalistycznej w Zgromadzeniu Parlamentarnym NATO.
Mieszkańcy Gdańska, którzy głosowali na Longina Pastusiaka w wyborach, mają prawo do przekonania, że nie był to głos zmarnowany.
