Od blisko 70. lat wieża stoi opuszczona i stopniowo niszczeje. Część dzwonów, które udało się uratować, przechowywana jest w Muzeum Historycznym Miasta Gdańska. Zabytkowy zegar nie mógł liczyć na renowację - aż do tej pory.
- Chcąc zadbać o dziedzictwo kulturowe i historyczne miasta, tegorocznym prezentem będzie odtworzenie zabytkowego zegara na Biskupiej Górce. Odzyskując dawną świetność, inscenizowany zegar będzie stanowił unikatowy eksponat w Gdańsku i stanie się nowym, chętnie odwiedzanym punktem na mapie miasta, uzupełniając planowaną tam rewitalizację - mówi Paweł Buczyński z Fundacji Gdańskiej, która jest organizatorem zbiórki na renowację zegara, wspólnie z Miastem Gdańsk.
Jak zapowiada prezydent Paweł Adamowicz, odrestaurowany obiekt w przyszłości mógłby pełnić nowe funkcje turystyczne, gastronomiczne lub hotelarskie, dzięki czemu stałby się atrakcją dla mieszkańców i odwiedzających. To byłaby duża zmiana, bo oznaczałaby przeprowadzkę policji do innego miejsca.
- Jesteśmy już po pierwszych uzgodnieniach z Komendą Wojewódzką Policji w Gdańsku, która jest szczęśliwa, że zajęliśmy się zegarem - mówi Paweł Adamowicz. - Od kilkunastu lat u kolejnych komendantów wojewódzkich i komendantów głównych policji oraz u ministrów spraw wewnętrznych zabiegam o “ucywilnienie” tego obszaru Biskupiej Górki. Ten budynek jest dla policji drogi i nieefektywny. Wiem, że pomysł popiera m.in. rada dzielnicy Śródmieście, do której przynależy Biskupia Górka, dlatego mam nadzieję społeczność oddolnie wesprze tę inicjatywę.
Co zaśpiewa Janowski?
Jednak aby nastąpiła przeprowadzka, Komenda Wojewódzka Policji w Gdańsku musi znaleźć się w tworzonym aktualnie Wieloletnim Programie Inwestycyjnym ministra spraw wewnętrznych i administracji. Dlatego plany na razie obejmują tylko rekonstrukcję zegara.
- Mam nadzieję, że później dojdzie też do odbudowy carillonu, włącznie z ruchomą częścią z okrętami, które będą przesuwać się o pełnych godzinach - dodaje prezydent Adamowicz.
Prace nad odbudową zegara będą składały się z dwóch części. Pierwszy etap będzie kosztował ok. 70 tysięcy złotych, a całkowity koszt odbudowy to 170 tysięcy złotych. Ponieważ obiekt jest własnością Skarbu Państwa, a nie miasta, władze Gdańska zdecydowały się przeprowadzić zbiórkę publiczną pod hasłem „Prezent dla Gdańska”.
- Akcja „Prezent dla Gdańska” będzie projektem cyklicznym. Rozpoczyna się w środę 11 maja 2016 r. z okazji zbliżającego się Święta Miasta. Pierwszym celem projektu jest właśnie renowacja zegara - mówią organizatorzy.
Do akcji dołączyć może każdy. Organizatorzy przygotowali aukcje, loterie fantowe, wybór SMSem piosenki, którą zaśpiewa przed publicznością Robert Janowski podczas obchodów Święta Miasta, a nawet tabliczka z własnym nazwiskiem przy zegarze, i wiele innych.
Paul Beneke i naziści
Dawne schronisko młodzieżowe im. Paula Beneke, z czworokątną wieżą zegarową o wysokości 25-metrów, z carillonem, jest najwyższym punktem widokowym na gdańskiej Biskupiej Górce. Ta perła dzielnicy ma bogatą historię - budowę obiektu rozpoczęli Niemcy na potrzeby organizacji Hitlerjugend, w 1938 roku. Od 1946 roku znajdował się w zarządzaniu Milicji Obywatelskiej, obecnie należy do Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku - mieszczą się tam laboratoria kryminalistyczne.
Schronisko przetrwało II wojnę światową bez zniszczeń - do dziś zachowały się odlane w Stoczni Gdańskiej w 1939 roku dzwony zegarowe, a także specjalny mechanizm zegarowy uruchomiony 21 lipca 1940 roku, który o pełnych godzinach, przy pomocy ruchomych części, ukazywał walkę dwóch okrętów: Piotr z Gdańska (Peter Danzig) i Św. Tomasz. Dodatkową atrakcją były jednoczesne dźwięki melodii wygrywanej na zegarowych dzwonach.
- Na elewacji północnej znajdował się herb Gdańska. Nad nim był niezwykły wykusz, zaopatrzony w stalową platformę, z której po torach wysuwały się dwa okręty. Te okręty ze sobą walczyły - to była króciutka inscenizacja bitwy z 1473 roku na Morzu Północnym - mówi przewodniczka Ewa Kowalska
Hitlerowskie władze próbowały przerobić gdańskiego kapra Paula Beneke na dzielnego Niemca i protoplastę nazistów - żeby służył jako wzorzec wychowawczy dla Hitlerjugend. Był to przejaw ówczesnej “polityki historycznej”, bo choć Paul Beneke, podobnie jak zdecydowana większość gdańszczan, był bez wątpienia Niemcem, to w 1473 r. Gdańsk należał do Królestwa Polskiego i cieszył się już przywilejami nadanymi przez polskiego monarchę.
JAK POMÓC?
1. Odpisz darowiznę od podatku: każdy może przekazać darowiznę w formie indywidualnej wpłaty na konto: Bank Zachodni WBK SA numer 61 1090 1098 0000 0001 1950 5290 w tytule przelewu wpisać ZEGAR.
2. Aukcje charytatywne Allegro: wylicytuj przedmioty i usługi (gdański szal, koszulka zaprojektowana przez Michała Zielińskiego, rejs żaglowcem i wiele innych) w zakładce w serwisie Allegro.
3. Loterie fantowe: podczas Święta Miasta, które odbędzie się w dniach 27-28 maja 2016 r. na Targu Węglowym oraz 29 maja 2016 r. na Stadionie Energa Gdańsk znajdź naszych wolontariuszy, kup los i wygraj atrakcyjne nagrody: książki, vouchery, gdańskie gadżety.
3. Spacerem do zegara: możesz dowiedzieć się więcej na temat zegara, schroniska i Biskupiej Górki podczas wyjątkowego spaceru z przewodnikiem po Biskupiej Górce. Podaruj 10 zł i odkryj tajemnicę zegarowych okrętów.
4. Oficyna Gdańska dla zegara: skorzystaj ze sklepu internetowego Oficyny Gdańskiej (oficynagdanska.pl), kup książkę, a 30 proc. jej ceny będzie przekazane na odnowienie zegara.
5. Tablica darczyńcy: zapisz się na stałe w historii Gdańska - przekaż 2000 zł, a Twoje nazwisko lub nazwa Twojej firmy zostaną umieszczone na tablicy fundatorów przy zegarze. Dostępnych jest tylko 12 miejsc.
6. Crowdfunding: wejdź na projekt umieszczony na portalu wspieraj.to, wybierz ile chcesz podarować i zgarnij prezenty.
7. TOP 20: wyślij SMS na swoją ulubioną piosenkę biorącą udział w plebiscycie TOP20 i zdecyduj jakie melodie Robert Janowski zaśpiewa na koncie 27 maja 2016 r. na Targu Węglowym. Za każdorazową aktywność Fundacja Gdańska w ramach akcji matching funds przekaze 1 zł na zegar. Szczegóły na stronie: www.gdansk.pl/top20.
8. Masz pomysł? Zaproponuj!: Każdy, kto ma pomysł na to, jak jeszcze można zebrać pieniądze na zabytkowy zegar, chciałby włączyć się w któryś z projektów, przekazać nagrody na loterię, wystawić aukcje lub zostać wolontariuszem proszony jest o kontakt mailowy z Fundacją Gdańską: abialy@fundacjagdanska.pl.
Więcej informacji na temat tego, jak wspomóc renowację zegara, znajdziesz - TUTAJ
