Autor trochę gdański
To już drugi tytuł Karla Schlögela, wydany przez słowo/obraz terytoria. Wcześniej było “Odkrywanie nowoczesnej Europy - próba archeologii”. Nowa praca “Zapach imperiów. Chanel 5 i Czerwona Moskwa” miała swoją premierę na ostatnich Gdańskich Targach Książki. Warto podkreślić, że wydawnictwo na wtorkowym spotkaniu autorskim będzie sprzedawać książkę w wyjątkowo korzystnej dla nabywców cenie 45 zł - płatność kartą lub gotówką.
Zanim Karl Schlögel nawiązał współpracę z gdańską oficyną, po polsku ukazały się też inne jego prace: “Środek leży na wschodzie”, “W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce”, “Terror i marzenie. Moskwa 1937”. Dał się poznać jako autor niezwykle przenikliwy, potrafiący uchwycić mechanizmy historii i cywilizacji od nieoczywistej strony życia codziennego. To efekt jego zawodowego warsztatu, który intelektualnie wyrasta z założeń fenomenologii.
Ten sam zapach, różne światy
Wydawca tak zachęca do lektury “Zapachu imperiów”:
Karl Schlögel, przedstawiając historię perfum, pisze o historii dwóch odmiennych światów i kultur. Naświetla decydujące momenty XX wieku.
Co dla autora stało się punktem wyjścia do opowieści? Los dwóch francuskich perfumiarzy, którzy przyjechali do przedrewolucyjnej Rosji i dla uświetnienia jubileuszu 300-lecia dynastii Romanowów podjęli się stworzenia nowego zapachu - „ulubionego bukietu” Carycy Katarzyny II. Był rok 1913.
W czasie rewolucji rosyjskiej jeden z nich, Ernest Beaux, uciekł do Francji, zabierając ze sobą recepturę perfum. Próbował dostosować ją do nowych warunków. Przygotował dziesięć próbek i zaprezentował je Coco Chanel, rewolucjonistce kobiecej mody. Ta wybrała próbkę piątą, nazywała ten zapach Chanel No 5.
Auguste Michel, drugi z perfumiarzy, nie mógł wyjechać, kontynuował więc swoją pracę w bolszewickiej Rosji. W 1925 roku na bazie tej samej receptury stworzył Czerwoną Moskwę, która od razu zyskała ogromną popularność. Dwa lata później do rosyjskiego przemysłu perfumeryjnego wkroczyła ortodoksyjna stalinistka Polina Żemczużyna-Mołotowa, żona Wiaczesława Mołotowa. Najpierw - jako szefowa komórki partyjnej - trzęsła firmą, która produkowała Czerwoną Moskwę. W 1936 roku została szefową głównego departamentu przemysłu perfumeryjno-kosmetycznego w Rosji.
Gdy Chanel budowała imperium mody pod własnym nazwiskiem, Żemczużyna tworzyła państwowy przemysł kosmetyczny.
Gdy Coco Chanel utrzymywała kontakty z europejskimi elitami i artystami (podczas okupacji niemieckiej - również z nazistami), Żemczużyna należała do ścisłych kręgów moskiewskiej władzy. Gdy Coco Chanel odniosła gigantyczny sukces, a jej nazwisko było już synonimem stylu, Żemczużyna - stała się ofiarą antysemickiej nagonki, została zesłana do obozu pracy. Wypuszczono ją po śmierci Stalina, zmarła w zapomnieniu.
Więcej o Karlu Schlögelu
Prof. Karl Schlögel jest wykładowcą, emerytowanym pracownikiem naukowym Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Jako historyk Europy Wschodniej jest specjalistą od współczesnej Rosji, stalinizmu, rosyjskiej diaspory i ruchów dysydenckich oraz dziejów wschodnioeuropejskiej kultury.
Studiował filozofię, socjologię, historię Europy Wschodniej i slawistykę na Wolnym Uniwersytecie w Berlinie (1969-1981). Odbył staże naukowe w Budapeszcie, Oksfordzie, Monachium i Uppsali. Zainspirowany wizytami w Czechosłowacji i Związku Radzieckim, działał w lewicowym ruchu studenckim. W ramach stypendium badawczego Niemieckiej Służby Wymiany Akademickiej (DAAD) studiował na Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym im. M. W. Łomonosowa (1982-1983). Po powrocie pracował jako niezależny tłumacz i autor, pisząc także dla wielu niemieckich gazet i czasopism. Bardzo krytycznie odnosił się do rosyjskich aneksji i ataków na terytorium Ukrainy. Potępił także pełnoskalową agresję Rosji na Ukrainę. Jego książki cieszą się dużym uznaniem, są tłumaczone na wiele języków i nagradzane (m.in. nagroda Targów Książki w Lipsku w dziedzinie literatury faktu, w 2018 r.).
Kim jest Grzegorz Jankowicz
Wtorkowe spotkanie z autorem poprowadzi Grzegorz Jankowicz. To filozof literatury, eseista, redaktor, wydawca, krytyk i tłumacz. Dyrektor nowego Instytutu Książki (2024). Były wieloletni redaktor działu kultury „Tygodnika Powszechnego” (do 2024), wiceprezes Fundacji Korporacja Ha!art, redaktor jej dwóch serii wydawniczych: Linia Krytyczna i Proza Obca (2009-2015), współorganizator Festiwalu Conrada (2009-2024), dyrektor wykonawczy Międzynarodowego Festiwalu Historycznego Anamneses (2012-2014), a następnie dyrektor wykonawczy Międzynarodowego Festiwalu Copernicus ((2014-2015). Były juror Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius, Nagrody Conrada oraz Europejskiej Nagrody Literackiej.
Zajmuje się literaturą XX-wieczną, teoriami krytycznymi, kulturą popularną, współczesną poezją polską i relacjami między literaturą a sztukami wizualnymi. Prowadzi warsztaty czytelnicze z młodzieżą, seniorami oraz osadzonymi. Autor licznych publikacji.
Organizatorami spotkania są: Europejskie Centrum Solidarności oraz wydawnictwo słowo/obraz terytoria. Wydarzenie jest organizowane przy wsparciu finansowym Instytutu Goethego, pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
