Badania olfaktometryczne w Zakładzie Utylizacyjnym. Na czym polegają i czemu służą?

Czy da się w sposób wiarygodny zmierzyć zapachy? Od lutego 2022 r. Zakład Utylizacyjny w Gdańsku prowadzi pomiary odorów za pomocą specjalnych urządzeń - terenowych olfaktometrów Nasal Ranger. Ma to pomóc w realizacji programu REDU, którego celem jest odczuwalne ograniczenie uciążliwości zapachowych.
18.07.2022
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Pomiar uciążliwych zapachów za pomocą olfaktometru
Pomiar uciążliwych zapachów za pomocą olfaktometru
fot. Dariusz Kwidziński/gdansk.pl

Czym jest olfaktometr terenowy?

Pani Natalia Czaplicka jest specjalistką ds. monitoringu powietrza w Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku. Obsługuje specjalistyczne urządzenie, które wyglądem przypomina tubę. Zainstalowane są w niej filtry, zawór oraz zewnętrzne tarcze z cyframi.

Uroczysty chrzest walczaka w Porcie Czystej Energii. WIDEO i ZDJĘCIA 

- Olfaktometr terenowy to swego rodzaju maska gazowa. Urządzenie służy do pomiaru zapachu na terenie naszego zakładu. Jego działanie polega na tym, że wdychamy powietrze z zewnątrz i część tego powietrza przechodzi przez umiejscowione w urządzeniu filtry, natomiast część, która nie przechodzi przez filtry trafia do nosa bezpośrednio z otaczającego nas środowiska. Ustawiając tarczę, która znajduje się na przodzie urządzenia zmieniamy wartość rozcieńczenia, czyli stosunku strumienia powietrza oczyszczonego do nieoczyszczonego. Na podstawie pomiaru możemy ustalić przy jakim rozcieńczeniu zapach jest odczuwalny - wyjaśnia Natalia Czaplicka.

Zobacz relację wideo:


Prowadzący badania stopniowo zwiększają udział strumienia omijającego filtry, aż do osiągnięcia wyczuwalności zapachu. Czujnik prędkości przepływu wdychanego powietrza ze wskaźnikiem informuje czy jest osiągnięty poziom 16–20 dm³/min, który jest zalecany w czasie pomiaru. Wartość stężenia zapachowego oblicza się jako średnią geometryczną ze zbioru oszacowań indywidualnych, zgromadzonych przez zespół. Wartości przelicza się następnie na jednostki odorowe na metr sześcienny. Na podstawie wyniku można określić, czy zapach występujący w danym miejscu jest intensywny czy nie.

Kara 1 mln zł została umorzona. Trwają prace modernizacyjne Zakładu Utylizacyjnego 

Czemu służą badania olfaktometryczne?

Regularne badania prowadzone są od lutego 2022 r. Zanim je rozpoczęto, ustalono na terenie ZU miejsca, w których powinny być one prowadzone. Łącznie wskazano 17 najbardziej odpowiednich punktów do wykonywania pomiarów. Dzięki pomiarom można rozpoznać, gdzie udało się ograniczyć odory, a gdzie jeszcze nie, można też dokładnie wskazać miejsca najbardziej generujące uciążliwości zapachowe.

- Regularne pomiary pozwalają na ustalenie prac generujących największe uciążliwości i takie ich układanie, by nie nakładały się na siebie. Sprawdzamy też czy prowadzone modernizacje dają pożądany efekt, czyli skutkują obniżeniem odczuwalności nieprzyjemnych zapachów. To między innymi znajduje się w obszarze naszego programu REDU, redukujemy zapachy z Szadółek - dodaje Natalia Czaplicka.

Miejsca o największych uciążliwościach zapachowych

W kwietniu i maju trwały prace modernizacyjne systemy odgazowania, znajdującego się na kwaterze składowania. W ramach prac zmodernizowano 19 studni. Kolejnych 11 odtworzono i podłączono do nich przyłącza odprowadzające biogaz do stacji zbiorczej. Położono także aż 3,5 km rurociągów. Pomiary odorowości przeprowadzone w pierwszej połowie czerwca już pokazały niższe wartości stężenia zapachowych substancji odorowych na kwaterze składowania, gdzie przeprowadzona została modernizacja systemu odgazowania. Po tych pracach obserwowane jest stopniowe obniżanie stężenia zapachowego na podsektorze 800/1C, a co za tym idzie również na innych podsektorach.

grafika
źródło: Zakład Utylizacyjny w Gdańsku

Głównym punktem na kwaterze składowanie generującym odory jest obecnie eksploatowany podsektor 800/1C. Od niego w głównej mierze zależy odorowość innych punktów pomiarowych. Po tych pracach obserwowane jest stopniowe obniżanie się intensywności zapachu z tego miejsca.

Wykorzystanie wniosków z badań olfaktometrycznych

Nad wszystkimi procesami pomiarowymi czuwa zespół specjalistów w ramach powołanej w tym celu grupy OLET. Zespół ściśle współpracuje ze środowiskiem naukowym oraz specjalistami z zewnątrz, zajmującymi się ochroną środowiska, szczególnie w obszarze uciążliwości zapachowych. Głównym zadaniem grupy jest monitorowanie sytuacji odorowej w ZU oraz przeciwdziałanie sytuacjom, które mogą przyczyniać się do jej zwiększania.

Regularne badania olfaktometryczne pozwalą na ograniczenie uciążliwości zapachowych w sąsiedztwiey Zakładu Utylizacyjnego
Regularne badania olfaktometryczne pozwalają na ustalenie prac generujących największe uciążliwości
źródło: Zakład Utylizacyjny w Gdańsku

Po zakończeniu badań oraz przygotowaniu kompleksowej analizy i raportów, dane te będą podstawą do stworzenia modułowego systemu zarządzania jakością powietrza w zakresie odorów. Aby taki model powstał, potrzebne są właśnie dane z pomiarów olfaktometrycznych, dane meteorologiczne, zidentyfikowanie wszystkich źródeł emitujących zapach oraz uwzględnienie ukształtowania terenu.

Redukcja odorów zadaniem dla nowego prezesa Zakładu Utylizacyjnego 

TV

Jarmark Bożonarodzeniowy od 22 listopada do 23 grudnia