Muzeum Gdańska - koniec wystawy o gdańskich losach 

Wystawa trwa już od ośmiu miesięcy i dostępna będzie tylko do 8 maja, Warto podkreślić, że ekspozycja jest łatwo dostępna również dla osób na wózkach inwalidzkich

Grzegorz Mehring/www.gdansk.pl

Milczenie trwa? Finisaż wystawy Wolę o tym nie mówić

• Kiedy: 7 maja 2023, godz. 14:00
• Gdzie: Ratusz Głównego Miasta, Wielka Sala Wety, ul. Długa 46/47
• Wstęp: wolny

Magdalena Grzebałkowska - gdańszczanka. W dwóch czwartych wnuczka osadników, w jednej czwartej autochtonki. Reporterka. Autorka książki książki "1945. Wojna i pokój".

Wojciech Glac - neurobiolog z Uniwersytetu Gdańskiego, którego wielką pasją jest popularyzacja wiedzy o mózgu. Ma na swoim koncie ponad 600 wykładów popularnonaukowych i warsztatów dla dzieci, młodzieży i dorosłych, od ponad 10 lat organizuje Dni Mózgu w Trójmieście, a za swoją działalność popularyzatorską otrzymał prestiżową nagrodę Popularyzatora Nauki w konkursie Serwisu Nauka w Polsce PAP i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Martyna Bunda - autorka "Nieczułości", "Kota niebieskiego i "Podwilcza", przełożonych na pięć języków. Za "Nieczułość" otrzymała: La Grande Ourse (nagroda francuskich czytelników), Gryfię, Pomorską Nagrodę Literacką Wiatr od Morza. Była nominowana do Nike, Nagrody Literackiej Gdynia, Nagrody Conrada i Warszawskiej Nagrody Literackiej (Kot niebieski). Zanim zajęła się literaturą, przez lata była autorką reportaży, potem kierowała Działem Krajowym w tygodniku „Polityka” (pracuje w nim do dziś); komentatorka poranków w TOK FM. W książkach i reportażach wraca na Kaszuby, gdzie się wychowała. Jednym z motywów przewijających się przez jej twórczość jest podnoszenie się z najtrudniejszych doświadczeń. Ma siedem psów. Mieszka z rodziną na wsi pod Poznaniem.

Andrzej Hoja - histo­ryk, kurator i archi­wi­sta, zało­ży­ciel i koordynator prac Gdań­skiego Archi­wum Histo­rii Mówio­nej, którego misją jest gromadzenie relacji biograficznych gdańszczan. Jego działania zawodowe koncentrują się wokół „opowieści”– z jednej strony słucha ich i rejestruje, z drugiej, przygotowując wystawy, opowiada o przeróżnych zjawiskach i problemach powiązanych z Gdańskiem i Pomorzem. Jeden z twór­ców ekspozycji: „Wolę o tym nie mówić”. Toż­sa­mość gdańsz­czan a powo­jenna rze­czy­wi­stość".

Polak to, czy Niemiec? Barbara Szczepuła widziała wystawę “Wolę o tym nie mówić”. I namawia, żeby ją odwiedzić

Wystawa od ośmiu miesięcy

Oficjalne otwarcie wystawy czasowej „Wolę o tym nie mówić” odbyło się w piątek, 2 września ub. roku. Ekspozycja dostępna jest dla szerokiej publiczności do 7 maja 2023 r., w pomieszczeniach Gale­rii Palowa (Ratu­sz Głów­nego Mia­sta, ul. Długa 46). Organizatorzy włożyli dużo pracy nie tylko w samą wystawę, ale także w liczne wydarzenia jej towarzyszące. W ciągu ośmiu miesięcy odbyły się oprowadzania kuratorskie, warsztaty dotyczących historii mówionej, promocja książki „Głos przeszłości” Paula Thompsona i Joanny Bornat, a także premiera gry planszowej wymyślonej w oparciu o realia Gdańska pierwszej połowy XX wieku. 

Losy pozostawione poza głównym nurtem

Do polskiego, państwowego, kanonu opowieści o II wojnie światowej należą: bohaterska obrona Westerplatte i Poczty Polskiej w Gdańsku. Mniej znana jest martyrologia Polaków - obywateli Wolnego Miasta Gdańska, które 1 września 1939 roku zostało przez Niemców włączone do III Rzeszy. Aresztowania, więzienia, obozy koncentracyjne, śmierć, strach, łzy - tym wszystkim naznaczony był los setek polskich rodzin w rządzonym przez nazistów Gdańsku. Poza głównym nurtem narracji o XX wieku nadal znajduje się doświadczenie zwykłych gdańszczan, zarówno Polaków, Kaszubów i Niemców w przełomowym 1945 roku i później. Był to czas, w którym nastąpiła wymiana ludności i dokonały się zmiany administracyjne, ale nie tylko - dekada po dekadzie rodziła się bowiem nowa społeczna jakość: powojenny Gdańsk, na który złożyły się losy przybyszów z Polski centralnej i dawnych województw wschodnich II Rzeczpospolitej, ale też rdzennych mieszkańców, którzy często traktowani byli jak obywatele drugiej kategorii. Historycy szacują, że po wojnie "danzigerów" zostało w mieście około 15 tysięcy.

GDAŃSKIE HISTORIE: Marzec 1945 - straszny koniec miasta Danzig

Gdańsk od 1945 roku z innej perspektywy  

- Wystawa podkreśla wyjątkowość doświadczenia gdańszczan u schyłku wojny oraz po przejęciu miasta przez polską administrację. Mieszkańcy, którzy pozostali w mieście - Polacy, Kaszubi czy Niemcy znaleźli się w trudnej sytuacji - mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. 

Często brak dobrej znajomości języka polskiego, odróżniające się imiona czy nazwiska od nowo przybyłych osadników z odległych części Polski czy sam fakt zamieszkania niegdyś w zdominowanym przez Niemców mieście były przyczyną niejednokrotnie szykan czy dyskryminacji.

Wiosna 1945 - rodzi się polski Gdańsk. Rozmowa z Sylwią Bykowską z Instytutu Historii PAN

- To niesprawiedliwe doświadczenie do dziś nie jest łatwe do zaakceptowania i tym bardziej bolesne, że mimo szerokiej wówczas skali, nadal pozostaje nieznane i skrywane. Cały czas funkcjonuje poza głównym obiegiem informacji i pamięci o tym, co działo się w mieście u schyłku wojny i tuż po jej zakończeniu. O tym również opowiada wystawa „Wolę o tym nie mówić”- dodaje dyr. Ossowski.

ZOBACZ NASZĄ FOTOGALERIĘ Z OTWARCIA WYSTAWY

Pokazać trudne losy, na ile to możliwe

Pamięć o tamtych doświadczeniach w rodzinach z przedwojennymi gdańskimi korzeniami nadal wiąże się z silnymi emocjami: począwszy od dumy, a skończywszy na wstydzie lub wyparciu. Właśnie te doświadczenia i emocje postanowili pokazać - na ile to możliwe - kuratorzy wystawy. Muzeum Gdańska zaprosiło do współpracy artystki i projektantów, którzy nadali opowieści formę łączącą dokumenty, eksponaty, w tym rodzinne pamiątki i różne odsłony sztuki współczesnej.

Wystawa bez progów i innych przeszkód

Warto podkreślić dostępność wystawy dla osób z niepełnosprawnościami lub w podeszłym wieku. Ekspozycja znajduje się na parterze Ratusza Głównego Miasta - w czterech salach pieczołowicie odrestaurowanej Galerii Palowa. Jest w pełni przystosowana do potrzeb osób poruszających się na wózkach. Nie tam ma progów, przejścia są szerokie, a tuż przy Galerii znajduje się dostępna toaleta.

Przedprzewodnik po wystawie.

Bilety wstępu niedrogie

Wystawa otwarta jest dla zwiedzających od 3 września 2022 do 8 maja 2023

• Gdzie: Galeria Palowa w Ratuszu Głównego Miasta, ul. Długa 46, Gdańsk
• Kiedy: otwarte codziennie w godz. 10-18. W poniedziałki w godz. 12-18. 
• Wstęp: 6 zł bilet normalny, 4 zł - ulgowy. UWAGA - w poniedziałki wstęp bezpłatny

Kuratorzy: Mateusz Jasik, dr Andrzej Hoja, Anna Czarnota (Muzeum Gdańska), Magdalena Jaszcza (kurator zewnętrzny)

Projektanci: Agata Cieśnik, Zuzanna Dolega, Michał Jeziorski

Więcej informacji o wystawach Muzeum Gdańska na stronie muzeumgdansk.pl

• Audioprzewodnik

Zwiedzając wystawę, możesz skorzystać z audioprzewodnika. Są dwa sposoby, aby z niego skorzystać:

- Jeśli masz telefon z dostępem do Internetu: na głównych drzwiach prowadzących do Galerii Palowej umieściliśmy tabliczkę z kodem QR. Zeskanuj go swoim telefonem, aby uruchomić nagranie.

- Jeśli nie masz dostępu do Internetu: w kasie muzeum możesz nieodpłatnie wypożyczyć odtwarzacz ze słuchawkami.