15 października czekają nas nie tylko wybory parlamentarne, ale też referendum, składające się z czterech pytań. To oznacza, że praca w komisji wyborczej nie będzie należeć do łatwych
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Czym zajmuje się komisja wyborcza?
Na początku musimy wiedzieć, jakie zadania ma obwodowa komisja wyborcza. Jest to:
Dalszy ciąg artykułu pod Kalendarzem Wydarzeń
Polecamy wydarzenia w Gdańsku
- przeprowadzenie głosowania w obwodzie
- czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania
- ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do publicznej wiadomości
- przesłanie wyników głosowania do właściwej komisji wyborczej
Kto może być kandydatem na członka obwodowej komisji wyborczej?
Osoba ta musi spełniać kilka warunków:
- być obywatelem polskim
- najpóźniej w dniu zgłoszenia ukończyć 18 lat
- nie być pozbawionym praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu
- nie być pozbawionym praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu
- nie być ubezwłasnowolnionym prawomocnym orzeczeniem sądu
UWAGA! Kandydatem do składu komisji wyborczej może być osoba, która stale zamieszkuje na obszarze województwa, w którym jest zgłaszana do komisji i jest ujęta w Centralnym Rejestrze Wyborców.
Czytaj także: Wybory i referendum. Czy można zrezygnować z któregoś głosowania?
To jednak nie wszystko. Sprawdźmy, co uniemożliwia nam ubieganie się o zasiadanie w komisji wyborczej. Kandydatem do składu komisji nie może być:
- kandydat w wyborach
- komisarz wyborczy
- pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego
- pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego
- urzędnik wyborczy
- mąż zaufania
- obserwator społeczny
- osoba będąca w stosunku do kandydata w wyborach:
- a) małżonkiem
- b) wstępnym
- c) zstępnym
- d) rodzeństwem
- e) małżonkiem zstępnego, wstępnego lub przysposobionego,
- f) osobą pozostającą w stosunku przysposobienia
- jeżeli kandydat kandyduje w okręgu wyborczym, dla którego właściwa jest dana komisja
- pełnomocnik, o którym mowa w art. 55 Kodeksu wyborczego, w komisji właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania w jej imieniu
Jak wejść do składu komisji wyborczej?
Aby zostać członkiem obwodowej komisji wyborczej najłatwiej jest skontaktować się z dowolnym komitetem wyborczym, którzy według Kodeksu Wyborczego mają pierwszeństwo składania kandydatów na członków komisji.
Zgodnie z kalendarzem wyborczym termin na zgłaszanie przez pełnomocników komitetów wyborczych kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych upływa 15 września. Obwodowe komisje wyborcze powołane zostaną do dnia 25 września.
Czytaj także: 43. rocznica Sierpnia'80. Jakie wydarzenia z tej okazji przygotowało Europejskie Centrum Solidarności?
Wyobraźmy sobie jednak przysłowiowego Jana Kowalskiego, mieszkańca np. Brzeźna, który chciałby zostać członkiem komisji wyborczej, ale nie ma żadnych kontaktów z przedstawicielami komitetów wyborczych
Może on wówczas samodzielnie zgłosić swoją kandydaturę na członka komisji wyborczej w ramach uzupełnienia składu komisji przez komisarza urzędnikowi wyborczemu, pełniącemu dyżur w urzędzie gminy.
15 października do Sejmu wybierzemy 460 posłów, a do izby wyższej parlamentu 100 senatorów
fot. Anna Rezulak/ KFP
- W Gdańsku można to zrobić osobiście w Urzędzie Miejskim, przy ul. Nowe Ogrody 8/12, w skrzydle C, w pokoju 38 - informuje Paweł Kordowski, kierownik Referatu ds. Rad Dzielnic UM.
Na miejscu osoba chętna do zasiadania w komisji wyborczej będzie musiała wypełnić odpowiedni formularz. W dokumencie określa m.in., w której komisji wyborczej chciałaby zasiadać.
Czy zgłoszenie jest gwarancją, że zasiądziemy w komisji?
Czy zgłaszając swój akces do pracy przy wyborach Jan Kowalski z Brzeźna będzie miał pewność, że znajdzie się w komisji wyborczej na terenie Gdańska? Nie. Pierwszeństwo mają bowiem członkowie komisji wyborczej z listy komitetu wyborczego. Ze zgłoszeń indywidualnych można trafić do komisji wyborczej wówczas gdy komisarz wyborczy zdecyduje o uzupełnieniu składu komisji. Ma to miejsce w sytuacji gdy do pracy w komisji zgłoszonych zostało za mało osób.
Jak tłumaczy Paweł Kordowski, praktyka wcześniejszych wyborów pokazuje, że ok. 75-80 proc. członków obwodowych komisji wyborczych stanowią osoby zgłoszone przez komitety wyborcze.
- Najczęściej jest tak, że na początku jest dużo powołań do komisji wyborczych z rekomendacji komitetów wyborczych. Później, okazuje się, że część ludzi z różnych powodów zmienia zdanie i rezygnuje. I wtedy właśnie komisarz wyborczy uzupełnia składy komisji sięgając po osoby, które samodzielnie zgłosiły się do urzędu gminy. Pamiętam takie skrajne przypadki, że ktoś w dniu wyborów nie przyjechał do komisji i trzeba było uzupełniać skład komisji do ustawowego minimum. Więc cały czas trwa w tym zakresie rotacja - dodaje Paweł Kordowski.
Indywidualnie mieszkańcy Gdańska mogą zgłaszać się do pracy w komisji wyborczej w godzinach pracy Urzędu Miejskiego:
poniedziałek: 8.00 - 16.00
wtorek: 8.00 - 16.00
środa: 8.00 - 17.00
czwartek: 8.00 - 16.00
piątek: 8.00 - 15.00
Jak informuje Paweł Kordowski, pierwsi mieszkańcy z uzupełnienia komisarza już się zgłosili do pracy w obwodowych komisjach wyborczych, jednakże punktu kulminacyjnego przyjęć można spodziewać się w pierwszej połowie września. Przepisy nie precyzują do kiedy urząd gminy ma obowiązek przyjmowania zgłoszeń od mieszkańców. Praktyka poprzednich wyborów wskazuje, że niektóre osoby deklarowały chęć zasiadania w komisji wyborczej jeszcze w ostatni piątek przed niedzielnym głosowaniem.
Ile zarobimy za pracę w komisji wyborczej?
Za udział w pracach i szkoleniach obwodowych komisji wyborczych w wyborach do Sejmu i do Senatu przysługuje dieta. Przewodniczący komisji otrzymają 800 zł, zastępcy przewodniczącego 700 zł, a członkowie komisji 600 złotych.
Mężowie zaufania poza kompetencjami samorządu
W przypadku mężów zaufania wyznacza ich pełnomocnik wyborczy lub osoba przez niego upoważniona. Ta procedura odbywa się w całości poza działalnością gminy. Mąż zaufania kontroluje prawidłowość głosowania.
Mężowi zaufania wyznaczonemu do obwodowej komisji wyborczej przysługuje dieta w wysokości 40 procent zryczałtowanej diety członków komisji wyborczych. Jest ona wypłacana wyłącznie tym mężom zaufania, którzy obserwowali głosowanie przez co najmniej 5 godzin i obserwowali cały przebieg ustalania wyników głosowania do momentu podpisania protokołu głosowania.
