15 października czekają nas nie tylko wybory parlamentarne, ale też referendum, składające się z czterech pytań. To oznacza, że praca w komisji wyborczej nie będzie należeć do łatwych
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Czym zajmuje się komisja wyborcza?
Na początku musimy wiedzieć, jakie zadania ma obwodowa komisja wyborcza. Jest to:
- przeprowadzenie głosowania w obwodzie
- czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania
- ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do publicznej wiadomości
- przesłanie wyników głosowania do właściwej komisji wyborczej
Kto może być kandydatem na członka obwodowej komisji wyborczej?
Osoba ta musi spełniać kilka warunków:
- być obywatelem polskim
- najpóźniej w dniu zgłoszenia ukończyć 18 lat
- nie być pozbawionym praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu
- nie być pozbawionym praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu
- nie być ubezwłasnowolnionym prawomocnym orzeczeniem sądu
UWAGA! Kandydatem do składu komisji wyborczej może być osoba, która stale zamieszkuje na obszarze województwa, w którym jest zgłaszana do komisji i jest ujęta w Centralnym Rejestrze Wyborców.
Wybory i referendum. Czy można zrezygnować z któregoś głosowania?
To jednak nie wszystko. Sprawdźmy, co uniemożliwia nam ubieganie się o zasiadanie w komisji wyborczej. Kandydatem do składu komisji nie może być:
- kandydat w wyborach
- komisarz wyborczy
- pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego
- pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego
- urzędnik wyborczy
- mąż zaufania
- obserwator społeczny
- osoba będąca w stosunku do kandydata w wyborach:
- a) małżonkiem
- b) wstępnym
- c) zstępnym
- d) rodzeństwem
- e) małżonkiem zstępnego, wstępnego lub przysposobionego,
- f) osobą pozostającą w stosunku przysposobienia
- jeżeli kandydat kandyduje w okręgu wyborczym, dla którego właściwa jest dana komisja
- pełnomocnik, o którym mowa w art. 55 Kodeksu wyborczego, w komisji właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania w jej imieniu
Jak wejść do składu komisji wyborczej?
Aby zostać członkiem obwodowej komisji wyborczej najłatwiej jest skontaktować się z dowolnym komitetem wyborczym, którzy według Kodeksu Wyborczego mają pierwszeństwo składania kandydatów na członków komisji.
Zgodnie z kalendarzem wyborczym termin na zgłaszanie przez pełnomocników komitetów wyborczych kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych upływa 15 września. Obwodowe komisje wyborcze powołane zostaną do dnia 25 września.
Wyobraźmy sobie jednak przysłowiowego Jana Kowalskiego, mieszkańca np. Brzeźna, który chciałby zostać członkiem komisji wyborczej, ale nie ma żadnych kontaktów z przedstawicielami komitetów wyborczych
Może on wówczas samodzielnie zgłosić swoją kandydaturę na członka komisji wyborczej w ramach uzupełnienia składu komisji przez komisarza urzędnikowi wyborczemu, pełniącemu dyżur w urzędzie gminy.
15 października do Sejmu wybierzemy 460 posłów, a do izby wyższej parlamentu 100 senatorów
fot. Anna Rezulak/ KFP
- W Gdańsku można to zrobić osobiście w Urzędzie Miejskim, przy ul. Nowe Ogrody 8/12, w skrzydle C, w pokoju 38 - informuje Paweł Kordowski, kierownik Referatu ds. Rad Dzielnic UM.
Na miejscu osoba chętna do zasiadania w komisji wyborczej będzie musiała wypełnić odpowiedni formularz. W dokumencie określa m.in., w której komisji wyborczej chciałaby zasiadać.
Czy zgłoszenie jest gwarancją, że zasiądziemy w komisji?
Czy zgłaszając swój akces do pracy przy wyborach Jan Kowalski z Brzeźna będzie miał pewność, że znajdzie się w komisji wyborczej na terenie Gdańska? Nie. Pierwszeństwo mają bowiem członkowie komisji wyborczej z listy komitetu wyborczego. Ze zgłoszeń indywidualnych można trafić do komisji wyborczej wówczas gdy komisarz wyborczy zdecyduje o uzupełnieniu składu komisji. Ma to miejsce w sytuacji gdy do pracy w komisji zgłoszonych zostało za mało osób.
Jak tłumaczy Paweł Kordowski, praktyka wcześniejszych wyborów pokazuje, że ok. 75-80 proc. członków obwodowych komisji wyborczych stanowią osoby zgłoszone przez komitety wyborcze.
- Najczęściej jest tak, że na początku jest dużo powołań do komisji wyborczych z rekomendacji komitetów wyborczych. Później, okazuje się, że część ludzi z różnych powodów zmienia zdanie i rezygnuje. I wtedy właśnie komisarz wyborczy uzupełnia składy komisji sięgając po osoby, które samodzielnie zgłosiły się do urzędu gminy. Pamiętam takie skrajne przypadki, że ktoś w dniu wyborów nie przyjechał do komisji i trzeba było uzupełniać skład komisji do ustawowego minimum. Więc cały czas trwa w tym zakresie rotacja - dodaje Paweł Kordowski.
Indywidualnie mieszkańcy Gdańska mogą zgłaszać się do pracy w komisji wyborczej w godzinach pracy Urzędu Miejskiego:
poniedziałek: 8.00 - 16.00
wtorek: 8.00 - 16.00
środa: 8.00 - 17.00
czwartek: 8.00 - 16.00
piątek: 8.00 - 15.00
Jak informuje Paweł Kordowski, pierwsi mieszkańcy z uzupełnienia komisarza już się zgłosili do pracy w obwodowych komisjach wyborczych, jednakże punktu kulminacyjnego przyjęć można spodziewać się w pierwszej połowie września. Przepisy nie precyzują do kiedy urząd gminy ma obowiązek przyjmowania zgłoszeń od mieszkańców. Praktyka poprzednich wyborów wskazuje, że niektóre osoby deklarowały chęć zasiadania w komisji wyborczej jeszcze w ostatni piątek przed niedzielnym głosowaniem.
Ile zarobimy za pracę w komisji wyborczej?
Za udział w pracach i szkoleniach obwodowych komisji wyborczych w wyborach do Sejmu i do Senatu przysługuje dieta. Przewodniczący komisji otrzymają 800 zł, zastępcy przewodniczącego 700 zł, a członkowie komisji 600 złotych.
Mężowie zaufania poza kompetencjami samorządu
W przypadku mężów zaufania wyznacza ich pełnomocnik wyborczy lub osoba przez niego upoważniona. Ta procedura odbywa się w całości poza działalnością gminy. Mąż zaufania kontroluje prawidłowość głosowania.
Mężowi zaufania wyznaczonemu do obwodowej komisji wyborczej przysługuje dieta w wysokości 40 procent zryczałtowanej diety członków komisji wyborczych. Jest ona wypłacana wyłącznie tym mężom zaufania, którzy obserwowali głosowanie przez co najmniej 5 godzin i obserwowali cały przebieg ustalania wyników głosowania do momentu podpisania protokołu głosowania.
