Kiedy 20 marca wojewoda pomorski Dariusz Drelich opublikował w wojewódzkim dzienniku urzędowym treść tzw. uchwały krajobrazowej dla Gdańska, wydawało się że już można rozpocząć odliczanie 14 dni vacatio legis. Jednak trzy dni później wojewoda poinformował Urząd Miejski w Gdańsku, że wszczyna postępowanie nadzorcze w sprawie uchwały, które może doprowadzić do jej unieważnienia.
Ustawowo czas na wydanie decyzji w tej sprawie Dariusz Drelich miał dokładnie do dziś (30 marca) - mija bowiem 30 dni od daty gdy otrzymał treść przyjętej przez radę miasta uchwały. Interesariuszy nowych przepisów wojewoda trzymał w napięciu do ostatniej chwili - komunikat o jego decyzji pojawił się na stronie Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku na kwadrans przed jego zamknięciem (o godz. 15.30), cytujemy pełną treść:
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, przeprowadzając postępowanie nadzorcze zdecydowałem się stwierdzić nieważność tzw. „uchwały krajobrazowej” Rady Miasta Gdańska w zakresie :
- „Reklam wyborczych”
Zapis uchwały narusza przepisy Kodeksu Wyborczego. Rada Miasta Gdańska nie może regulować kwestii materiałów wyborczych i być w sprzeczności z regulacjami zawartymi w innym akcie prawnym wyższego rzędu - Kodeksie Wyborczym.
- Odległości reklam i urządzeń reklamowych od skrzyżowań, przejazdów kolejowych, mostów, wiaduktów, estakad oraz tuneli.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazałem, że tego typu zapisy wykraczają poza delegację ustawową zawartą w art. 37a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, naruszając przepisy ustawy o drogach publicznych. Zatem Rada Miasta Gdańska nie posiadała kompetencji do regulowania tego, co zostało uregulowane już w ustawie o drogach publicznych.
- „Utrzymywania” urządzeń reklamowych.
W mojej ocenie przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym upoważniają radę Miasta Gdańska jedynie do określenia zasad sytuowania (umieszczania) tych obiektów. Nie pozwalają jednak na określanie sposobu ich dalszego utrzymywania i konserwacji. Dodatkowo regulacje dotyczące obowiązku utrzymywania urządzeń reklamowych, obiektów małej architektury i ogrodzeń, znajdują się w aktach „rangi ustawowej” – Prawo Budowlane.
Po przeanalizowaniu otrzymanych wyjaśnień i po zakończeniu procedury nadzorczej stwierdziłem, że wskazane powyżej zapisy uchwały podjęto z istotnym naruszeniem prawa.
Zgodnie z art. 92 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym stwierdzenie nieważności uchwały wstrzymuje jej wykonanie w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
Od rozstrzygnięcia nadzorczego Radzie Miasta przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku w terminie 30 dni od daty jego doręczenia, za pośrednictwem Wojewody Pomorskiego.
Piotr Grzelak, z-ca prezydenta Gdańska komentuje: - Cieszymy się, że nasza argumentacja dotycząca kwestionowanej przez niego części zapisów uchwały, którą przedstawiliśmy wojewodzie na początku tego tygodnia została częściowo uwzględniona. Oczywiście, uchyla on części zapisów związanych m.in. z reklamą wyborczą, natomiast nie stanowi to o skuteczności uchwały. Cieszymy się, że wejdzie w życie i że ruszy zawarty w niej dwuletni okres przejściowy - podkreśla wiceprezydent. - W ramach uchwały staraliśmy się uregulować kwestie najczęściej podnoszone przez mieszkańców. Jedną z nich, była właśnie regulacja reklamy wyborczej. Na skutek uchylenia tego zapisu przez wojewodę w najbliższych wyborach plakaty kandydatów będą mogły wciąż być niestety eksponowane.
A co z zakwestionowaniem ustalonych w ramach uchwały krajobrazowej odległości nośników, mostów, skrzyżowań itd.?
- Uchylenie poszczególnych zapisów na pewno będziemy analizować. Natomiast nie są to zapisy, które miałyby stanowić o tym, że uchwała traci swój "kręgosłup" i narzędzia do egzekwowania porządku w przestrzeni publicznej - zaznacza Piotr Grzelak. - Będziemy się zastanawiać czy skarżyć rozstrzygnięcie wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, czy nie. Póki co, najważniejsze jest, że uchwała wchodzi w życie z dniem 2 kwietnia.
Przypomnijmy: przepisy uchwały krajobrazowej w sposób szczegółowy regulują zasady sytuowania reklam, szyldów i ogrodzeń oraz reklamy wyborczej w naszym mieście, również na terenach nie należących do gminy. Z dniem wejścia przepisów w życie, czyli 2 kwietnia 2018 r. rozpoczyna się dwuletni okres przejściowy, podczas którego firmy i osoby prywatne muszą przygotować się do obowiązujących w mieście zasad. Po tym czasie miasto Gdańsk będzie wymierzać surowe kary za nieprzestrzeganie zapisów.