Festiwal Open House Gdańsk to święto architektury i miasta, podczas którego poznajemy nie tylko ikony archiektury danej dzielnicy, ale przede wszystkim przestrzenie na co dzień niedostępne - zwiedzamy zaplecza instytucji, muzeów czy galerii, a także prywatne mieszkania i pracownie artystów.
Gdzie odbędzie się festiwal?
Kiedy festiwal Open House pojawił się po raz pierwszy w Gdańsku, zawitał najpierw na Główne Miasto. Potem przyszedł czas na Wrzeszcz, Oliwę, a rok temu poznawaliśmy Nowy Port. Tym razem, w weekend od 9 do 11 września 2022 roku, OH powraca do swej pierwszej destynacji - na Dolne Miasto i Stare Przemieście.
- Wracamy tutaj, żeby pokazać, jak zmienia się ta część miasta oraz to, co pozostaje tu najcenniejsze - mówi zapowiada Diana Lenart z fundacji Pura, założycielka festiwalu. - Mieszka tu mnóstwo wspaniałych ludzi, którzy zapytani o powody wyboru Dolnego i Starego Przedmieścia na swoje miejsce do życia i pracy zawsze odpowiadają: “to miejsce jest prawdziwe”. I właśnie tę autentyczność będziemy pokazywać we wrześniu.
Co w programie w tym roku?
Uczestnicy OH zajrzą do siedziby LPP na Łąkowej, biblioteki i Pracowni Digitalizacyjnej Muzeum Narodowego w Gdańsku, do dawnej zajezdni tramwajowej, Dworu Uphagena. Obejrzą Królewską Fabrykę Karabinów, Bramę Nizinną, ale też „Niebo polskie” - fresk w auli Dawnego Gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej, który oryginalnie powstał w 1938 r., a jego autorami byli Bolesław Cybis i Jan Zamoyski. Drzwi do swoich domów otworzą przed nimi gościnni mieszkańcy, zajrzą też do pracowni artystów.
W ramach Open House Gdańsk otwarta też będzie Dolna Brama 8. Zabytkowy budynek, wciąż remontowany, ma po otwarciu służyć rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego i partycypacji obywatelskiej. Miasto Gdańsk wraz z organizacjami pozarządowymi już korzystało z tego miejsca przy okazji akcji #Gdańsk Pomaga Ukrainie. To tutaj, w 48 godzin po wybuchu wojny, zorganizowano punkt wsparcia dla uchodźców z Ukrainy. Podczas oprowadzań tematycznych (w sobotę i niedzielę) po budynku poruszane więc będą różne wątki społeczne.
W tym roku nie zabraknie też na OH wydarzeń plenerowych - gry miejskiej i spacerów: architektoniczno-urbanistycznego, historycznego oraz skupiającego się na industrialnym charakterze dzielnicy.
O równości i przyrodzie
Oprócz przyglądania się architekturze, organizatorzy piątej edycji festiwalu postanowili porozmawiać o różnicach, równowadze i równoważności w kontekście tożsamości architektonicznej, o funkcjonujących stereotypach w zawodach projektowych, o świadomości i odpowiedzialności środowiskowej.
W programie znajdzie się więc m.in. debata, w której zaproszone gościnie, artystki i architektki: Monika Zawadzka, Gosia Kuciewicz, Ania Witkowska i Basia Nawrocka dyskutować będą o roli kobiet w projektowaniu - architektonicznym, graficznym i miejskim.
Wysłuchamy też wykładu o projektowaniu feministycznym. Wygłoszą go członkinie inicjatywy “Bal architektek”, którą założyły Barbara Nawrocka, Dominika Wilczyńska i Dominika Janicka. Architektki stworzyły bazę wiedzy o wybitnych architektkach i dobrych praktykach w projektowaniu. Po wykładzie wspólnie z publicznością skupią się na tym, jakie zmiany należałoby wprowadzić, aby procesy projektowe uwzględniały potrzeby jak najszerszej grupy odbiorców.
Warsztaty dotyczące nasycenia miast przyrodą, pt. „Zazwierzęcanie miasta”, poprowadzą członkowie Pracowni Centrala, czyli Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis. Zastanawiać się będą wspólnie z uczestnikami: na jaki dyskomfort jesteśmy w stanie się zgodzić, by nasze otoczenie nie było wyniszczające dla innych gatunków? Czy dopuszczamy w mieście błoto, butwiska, glebaria, czyli miejsca na "brudne" przyrodnicze procesy, które warunkują miejską regenerację? Prowadzący przypomiają, że nasze ciała działają zgodnie z cyklami przyrodniczymi, z zegarem chronobiologicznym, zamieraniem i odradzaniem. Na warsztatach zastanowimy się, jakie miasto chcielibyśmy zamieszkiwać świadomie razem z innymi bytami czy formami życia.
Gdzie po program?
Tegoroczne serce festiwalu będzie biło w zabytkowym tramwaju Konstal 105Na na rogu ulicy Wróblej i Toruńskiej - tu będzie można zapytać o szczegóły programu, wolne miejsca do lokalizacji na zapisy, spotkać się z zespołem OH i wolontariuszami.
Festiwal jest dofinansowany ze środków Miasta Gdańska. Mecenasem wydarzenia jest Invest Komfort.
Szczegóły oraz zapisy na stronie internetowej festiwalu OH oraz na Facebooku.
Co to jest festiwal Open House?
Wydarzenie jest częścią Open House Worldwide, które zrzesza 50 miast na całym świecie, w tym m.in. Londyn, Madryt, Nowy Jork i Sztokholm. Pierwsza edycja Open House odbyła się 30 lat temu w Londynie. Ruch zapoczątkowała Victoria Thornton, członkini Królewskiego Instytutu Architektów Brytyjskich, która chciała, by mieszkańcy lepiej poznali okolicę, w której żyją.
Cykliczne święto miejskiej architektury w Gdańsku skupia uwagę na specyfikę poszczególnych dzielnic-bohaterek, podejmując przy tym złożone i nierzadko uniwersalne zagadnienia przestrzenne oraz kulturowe. Bogaty program, jak i poprzedzająca go, kilkumiesięczna praca w dzielnicy prowadzi do wytwarzania, zacieśniania oraz odnawiania więzi społecznych. Pozwala nakreślić portret mieszkańców i mieszkanek w kontekście architektury, architekturę zaś ukazuje w jej wielowymiarowości - materialnej oraz społeczno-kulturowej.
Więcej o festiwalu:
Festiwal Open House rozgościł się we Wrzeszczu. Do obejrzenia było 65 obiektów
Open House w Oliwie - rozmawiamy z Dianą Lenart, kuratorką gdańskiej edycji festiwalu architektury
