Obchody rozpoczną się już dzień wcześniej, we wtorek 31 sierpnia, inauguracją wystawy poświęconej majorowi Henrykowi Sucharskiemu, dowódcy Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Na wystawie, którą zorganizowano w Dworze Artusa, znajduje się rzeźba nagrobna majora, list majora, który napisał do siostry tuż przed wybuchem wojny oraz jego jeniecki nieśmiertelnik. Nie brakuje też archiwalnych fotografii i dokumentów. O godz. 20.30 na Dworze Artusa zostanie podniesiona flaga, a budynek rozbłyśnie w biało-czerwonych barwach. Z wieży Ratusza Głównego Miasta zabrzmi hymn państwowy, na jego murach pojawi się wyjątkowa iluminacja.
Wystawę "Sucharski. Oblicza." w Dworze Artusa można zwiedzać bezpłatnie do 5 września.
Więcej o samej wystawie, a także o towarzyszących jej warsztatach dla młodzieży można przeczytać na stronie Muzeum Gdańska.
Zaczęło się w Gdańsku
W środę, 1 września, o godz. 4.45 zabrzmi dzwon wieży kościoła św. Katarzyny Pax et Reconcilatio, czyli Pokój i Pojednanie.
Natomiast o godz. 9.00 rozpoczną się uroczystości pod tablicą upamiętniającą harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, która znajduje się na budynku Dyrekcji Kolei przy ul. Dyrekcyjnej 2-4. Harcmistrz był jedną z pierwszych ofiar II wojny światowej w Gdańsku. W latach 1937–1939 pracował w Wolnym Mieście Gdańsku i aktywnie działał w Gdańskiej Chorągwi ZHP. Pod tablicą zostaną złożone wieńce i zapalone znicze.
Pamięć poległych
Następnie, o godzinie 10.00, zostaną złożone wieńce pod Victoriaschule, przy tablicy upamiętniającej Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II wojny światowej. Dziś to budynek Uniwersytetu Gdańskiego, który mieści się przy ul. Kładki 24. To w Victoriaschule w dniach 1–15 września 1939 r. Niemcy znęcali się nad członkami Polonii gdańskiej. Szacuje się, że liczba aresztowanych sięgała nawet 3 tysiące osób. Część z nich trafiła do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w Sztutowie.
Do udziału w modlitwie oraz złożenia kwiatów przy tablicy upamiętniającej wydarzenia tamtych dni zapraszają prezydent Aleksandra Dulkiewicz i Piotr Mazurek, prezes Towarzystwa Przyjaciół Gdańska.
Uroczysta msza święta
O godz. 12.00 na placu Obrońców Poczty Polskiej w intencji poległych pocztowców odprawiona będzie uroczysta msza św. pod przewodnictwem arcybiskupa metropolity gdańskiego Tadeusza Wojdy. Mszy św. będzie towarzyszyła modlitwa międzywyznaniowa. Po jej zakończeniu zaplanowano wystąpienia oficjalne, oddanie hołdu poległym oraz złożenie wieńców. Uroczystości odbędą się z pełną asystą wojskową, zgodnie z zasadami ceremoniału wojskowego.
W tym miejscu będzie można zobaczyć także wystawę plenerową „Droga bohaterów” poświęconą obrońcom Poczty Polskiej.
Atak na budynek Poczty Polskiej nastąpił równocześnie z rozpoczęciem ostrzału Westerplatte przez pancernik Schleswig-Holstein. Pomimo przeważających sił nieprzyjaciela pocztowcy bronili dostępu do budynku Poczty Polskiej przez 14 godzin.
Miejsce spoczynku
Wiele lat po zakończeniu wojny, na gdańskiej Zaspie odkryto zbiorowy grób zamordowanych w egzekucji obrońców Poczty Polskiej. Po ich identyfikacji szczątki zostały złożone w mogile na cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego, który mieści się we Wrzeszczu przy ul. Chrobrego 80.
1 września, o godz. 17.00, właśnie w tym miejscu zostaną złożone wieńce. Zaplanowano także modlitwę i przemówienia. Na zakończenie Cappella Gedanensis wykona pieśni patriotyczne.
Transmisja wydarzeń o godzinie 12.00 i 17.00 będzie dostępna na www.gdansk.pl.
Zmiany w organizacji ruchu
W pobliżu placu Obrońców Poczty Polskiej zaplanowano tymczasowe zmiany w organizacji ruchu. Od godziny 15.00 we wtorek, 31 sierpnia, do godziny 16.00 w środę, 1 września, zamknięty będzie ruch drogowy w części ulic Tartacznej i Zamkowej.
Miasto Gdańsk nie będzie w tym roku organizatorem porannych uroczystości na Westerplatte. Mimo to Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku zapewni bezpłatną komunikację miejską dla wszystkich chętnych, którzy będą chcieli uczestniczyć w tym wydarzeniu. Zorganizowanych zostanie aż 15 okolicznościowych linii dowozowych.
Autobusy linii W1 - W15, w większości przegubowe, zabierać będą pasażerów z różnych krańców miasta i dowozić na Westerplatte. Tam wszystkie autobusy będą czekać do zakończenia uroczystości i jako linia W58 trasą do Wrzeszcza PKP przez Przeróbkę - Dworzec Główny – al. Zwycięstwa umożliwią powrót uczestnikom uroczystości. Wybrane linie będą obsługiwane przez dwa pojazdy jednocześnie. Wszystkie autobusy dojadą na Westerplatte między godz. 03.35 a godz. 03.55.
Trasy i godziny odjazdów z przystanków początkowych poszczególnych linii:
Linia W1
Górki Zachodnie (odj. godz. 03:11) – Łowicka – Kępna – Sówki – Stryjewskiego – Budzysza – Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W2
Dworzec Główny (odj. godz. 03:11) - Podwale Grodzkie - Wały Jagiellońskie - Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W3
Przegalina (odj. godz. 03:00) – Przegalińska – Świbnieńska – Boguckiego – Turystyczna – Nadwiślańska – Górki Wschodnie – Nadwiślańska – Sobieszewska – Główna – Elbląska - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W4
Orunia Równa (odj. godz. 03:07) – Równa – Sandomierska – Olszyńska – Miedza – Łanowa – Ścieżki – Bratki – Na Szańcach – Olszynka-Szkoła – Na Szańcach – Osiedle – Opłotki – Elbląska – Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W5
Św. Wojciech (odj. godz. 02:59) – Trakt Św. Wojciecha – zajazd na ul. Starogardzką – Trakt Św. Wojciecha – Toruńska – Łąkowa – Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W6
Olimpijska (odj. godz. 03:00) – Ofiar Grudnia 70 – Wielkopolska – Przebiśniegowa - Niepołomicka – Pastelowa – Kolorowa – Srebrna – Kampinoska – Niepołomicka – Świętokrzyska – Platynowa – Orunia Górna - Uranowa – Krzemowa – Platynowa – Małomiejska - Trakt Św. Wojciecha - Okopowa – Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W7
Bysewo (odj. godz. 02:54) – Budowlanych – Nowatorów – Kartuska – Otomińska – Goplańska – Kiełpino Górne – Goplańska – Otomińska – Armii Krajowej – Kartuska Północna – Kartuska – Źródlana – Kartuska – Nowe Ogrody – Hucisko – Wały Jagiellońskie - Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W8
Jaworzniaków (odj. godz. 02:54) – Guderskiego – Świętokrzyska – Bergiela – zajazd Zakoniczyn - Porębskiego – Bergiela – Świętokrzyska – Havla – Wilanowska – Witosa – Sikorskiego – Armii Krajowej – Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza – Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W9
Jaworzniaków (odj. godz. 02:59) – Guderskiego – Czermińskiego – Przywidzka – Jabłoniowa – Ujeścisko – Warszawska - Piotrkowska – pętla Jeleniogórska - Piotrkowska – Warszawska – Łódzka – Havla – Wilanowska – Witosa – Cienista – Worcella – Styp-Rekowskiego – Reformacka - Stoczniowców - Zaroślak - Trakt Św. Wojciecha – Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W10
Port Lotniczy (odj. godz. 03:00) – Słowackiego – Złota Karczma – Słowackiego – Żołnierzy Wyklętych – Dmowskiego – Wrzeszcz PKP – Lendziona – Grunwaldzka – Żołnierzy Wyklętych – Hynka – Jana Pawła II – Czarny Dwór – Płażyńskiego - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W11
Osowa PKP (odj. godz. 02:57) – Barniewicka – Junony – Wodnika – Spacerowa – Stary Rynek Oliwski – Opata Rybińskiego – Grunwaldzka – Pomorska – Chłopska – Obrońców Wybrzeża – Czarny Dwór – Hallera – Dworska – PCK – Gdańska – Krasickiego – Wyzwolenia – Marynarki Polskiej – Wolności – Władysława IV – Wyzwolenia – Marynarki Polskiej - Płażyńskiego - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W12
Oliwa Pętla Tramwajowa (odj. godz. 02:55) – Obrońców Westerplatte – Wita Stwosza – Wojska Polskiego – Grunwaldzka – Zwycięstwa – Błędnik – Podwale Grodzkie - Wały Jagiellońskie - Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W13
Jasień PKM (odj. godz. 02:54) – Andersa – Myśliwska – Nowa Wołkowyska – Adamowicza – Bulońska – Rakoczego – Jaśkowa Dolina – Piecewska – Beethovena – Suchanino (jak linia 199) – Powstańców Warszawskich - Nowe Ogrody – Hucisko – Wały Jagiellońskie - Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza – Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W14
Niedźwiednik (odj. godz. 02:57) – Góralska – Potokowa – Rakoczego – Jaśkowa Dolina – Wileńska (Os. A) – Jaśkowa Dolina – Piecewska – Beethovena (jak linia 130) – Powstańców Warszawskich - Nowe Ogrody – Hucisko – Wały Jagiellońskie - Podwale Przedmiejskie – Siennicka – Lenartowicza – Sucharskiego - Westerplatte.
Linia W15
Czyżewskiego (odj. godz. 02:57) – Cystersów – Stary Rynek Oliwski – Opata Rybińskiego – Grunwaldzka – Piastowska – Droszyńskiego – Oliwa PKP – Bora Komorowskiego – Chłopska – Jagiellońska – Kaczyńskiego – Kołobrzeska – Rzeczypospolitej – Legionów – Kościuszki – Kochanowskiego – Uczniowska - Płażyńskiego - Sucharskiego – Westerplatte.
Linia W58
Westerplatte – Sucharskiego – Lenartowicza – Siennicka – Podwale Przedmiejskie – Wały Jagiellońskie – Podwale Grodzkie – Błędnik - al. Zwycięstwa – Miszewskiego – Zator-Przytockiego – Dmowskiego – Wrzeszcz PKP. Zatrzymywać się będą na wszystkich przystankach, oprócz przystanku „Przystań Żeglugi” 02.
Miejskie obchody rocznicy wybuchu wojny są częścią Święta Wolności organizowanego przez Europejskie Centrum Solidarności.
Co zaplanowano w środę, 1 września?
Tego dnia odbędzie się międzynarodowe forum "Europa z widokiem na przyszłość". Wystąpienia: David Gregosz, Fundacja Konrada Adenauera,
Edwin Bendyk, Fundacja im. Stefana Batorego i Basil Kerski, Europejskie Centrum Solidarności.
10.00–11.45 / sala wystaw czasowych ECS, parter / wstęp wolny. Transmisja na www.gdansk.pl
1991–2021. IMPERIUM KONTRATAKUJE. EUROPA 30 LAT PO ROZPADZIE ZSRR
Bilans wydarzeń w przestrzeni poradzieckiej. Jak Europa buduje relację z Rosją? Czy możemy jeszcze w ogóle mówić o „przestrzeni poradzieckiej” jako określonym regionie?
wprowadzenie / Andrij Portnow
paneliści / Laurynas Vaičiūnas, Marina Skorikowa, Magdalena Lachowicz, Mykoła Kniażycki, Wolfgang Eichwede
prowadzenie / Iwona Reichardt, Adam Reichardt
14.00–15.30 / sala wystaw czasowych ECS, parter / wstęp wolny. Transmisja na www.gdansk.pl
DEMOKRACJA W ODWROCIE? W OBRONIE SWOBÓD OBYWATELSKICH W EUROPIE
Co zagraża wolności, pluralizmowi i demokracji? Jak bronić uniwersalnych praw człowieka? Jak budować międzynarodowe sojusze?
wprowadzenie / Taciana Niadbaj
paneliści / Aleksander Kaczorowski, Marek Radziwon, Mykoła Riabczuk, Magdalena Heydel, Georges Mink
prowadzenie / Jacek Kołtan
16.00–18.00 / sala wystaw czasowych ECS, parter / wstęp wolny. Transmisja na www.gdansk.pl
EUROPA OBYWATELI
Seminarium / DYPLOMACJA OBYWATELSKA W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ
O potrzebie dyplomacji obywatelskiej i rewitalizacji demokracji w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Jakie są możliwe formy współpracy?
prowadzenie / Szymon Ananicz
18.00–19.30 / sala wystaw czasowych ECS, parter / wstęp wolny. Transmisja na www.gdansk.pl
EUROPA I ŚWIAT. NOWE ROZDANIE, NOWI LIDERZY, NOWE SOJUSZE
Jaki wpływ na geopolitykę ma objęcie prezydentury w USA przez Joe Bidena? Czy wybory w Niemczech i we Francji zdefiniują Europę na nowo?
wprowadzenie / Paweł Kowal
paneliści / Hans-Gert Pöttering, Agnieszka Bryc, Edwin Bendyk, Bernard Guetta
prowadzenie / Basil Kerski
Oprac. KG
