Uczą o Solidarności młodzież z całej Polski. Ciekawy projekt gdańskiej fundacji

Agata Olszewska: Fundacja Centrum Solidarności z Gdańska działa od 1999 roku. Czym się zajmuje?

Danuta Kobzdej: - Pierwszym, głównym celem statutowym Fundacji było założenie Europejskiego Centrum Solidarności. Wcześniej, od sierpnia 2000 roku prowadziliśmy wystawę „Drogi do Wolności” - od początku jej powstania aż do 2007 roku. Kiedy powstała instytucja kultury, jaką jest ECS, w akcie założycielskim przekazaliśmy jej tę wystawę, która stała się zalążkiem obecnej wystawy stałej w ECS. Jeszcze przed powstaniem instytucji odwiedziliśmy ponad 350 miejsc na świecie na wszystkich kontynentach z wystawą objazdową przygotowaną specjalnie dla odbiorcy zagranicznego, która opowiadała o tej ważnej części naszej historii i o tym, że początek procesu upadku komunizmu rozpoczął się w Polsce. Inaugurowaliśmy również wejście do Unii Europejskiej w 2004 roku wystawą w Brukseli. Pokazywaliśmy historię w różnych zakątkach świata, zanim nie powstało ECS. Teraz skupiamy się przede wszystkim na projektach edukacyjnych, społecznych i proobywatelskich.

Jednym z takich projektów jest „Olimpiada Solidarności. Dwie dekady historii” - konkurs historyczny dla uczniów. Jego głównym celem jest budowanie tożsamości narodowej wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych, poprzez „podniesienie poziomu wiedzy o historii najnowszej Polski, a także rozbudzenie zainteresowania do poznawania genezy oraz przebiegu przemian demokratycznych w kraju”.

- Tak, to prawda. Konkurs jest jedną z trzech części większego projektu pod nazwą „Olimpiada Solidarności”. Pierwszą, na której teraz bardzo się koncentrujemy, są ogólnopolskie warsztaty dla nauczycieli. To ważne, bo to nauczyciele potem pracują z uczniami. Drugą częścią tego dużo projektu są portale edukacyjne, czyli strony internetowe. Jednym z nich jest nasz pilotażowy portal tekapomorska.pl, który uruchomiliśmy w 2015 roku jako narzędzie z jednej strony wspomagające nauczycieli w nauczaniu historii, z drugiej wspomagające uczniów - poprzez udostępnianie im informacji i różnych nośników pomocnych w nauce historii, takich jak filmy, piosenki, literatura, biogramy osób aktywnych tutaj regionalnie, itp. Trzecią częścią składową projektu jest właśnie konkurs ogólnopolski, który dotyczy historii lat 1970-1990, czyli czasów dochodzenia do wolności, od tragedii na Wybrzeżu, jaką były protesty roku ’70, poprzez tworzenie łuków opozycyjnych i wszystkich ważnych wydarzeń, które miały miejsce w ciągu tych dwóch dekad.

To jedyny ogólnopolski konkurs związany z historią Solidarności i latami 70-90 w Polsce. Skąd pomysł?

- Kiedy przez siedem lat prowadziliśmy wystawę „Drogi do Wolności”, odwiedzały ją różne grupy młodzieży, ale też dorosłych. Wtedy, widząc zainteresowanie i mając też na uwadze statystyki, wszyscy sobie uświadomiliśmy, że wiedza związana z historią najnowszą jest niewystarczająca. Wiemy ze spotkań z nauczycielami, że często na ten okres w historii w szkole brakowało czasu. Postanowiliśmy więc skupić się na tym właśnie okresie. Nauczyciele to często też ludzie bardzo młodzi, którzy urodzili się w drugiej połowie lat 80., więc wiedzę o tym okresie czerpali z książek. Dla nich ten projekt może być dodatkowym źródłem zdobywania wiedzy.

Pierwsza edycja konkursu odbyła się na przełomie 2011 i 2012 roku, a jego finał miał miejsce w Gdańsku. Jak to się udało?

- Przystąpiło do niego około 350. szkół z całej Polski. Wydawało nam się wtedy, że to jest bardzo dobry wynik jak na pierwszy raz. Staraliśmy się wtedy dopiero wypromować, bo konkursów przeznaczonych dla szkół jest bardzo dużo i są naprawdę bardzo różne, więc szkoły starają się wyselekcjonować te najlepsze.

Finał drugiej edycji odbył się w Warszawie, trzeciej w Krakowie, a czwartej, tegorocznej we Wrocławiu. Przyszły finał odbędzie w Katowicach. Dlaczego nie w Gdańsku, kolebce Solidarności?

- To jest projekt, który jest bardzo dużym przedsięwzięciem logistycznie. Najpierw jest etap szkolny, potem wojewódzki, który jest organizowany w każdym mieście wojewódzkim. Ten etap realizujemy przy wsparciu samorządów. Jego laureaci - trzy osoby, z różnych szkół w Polsce - tworzą trzyosobowe drużyny i wraz nauczycielem-opiekunem drużyny przyjeżdżają do Gdańska na wizytę studyjną, podczas której nie tylko idą szlakiem historii, ale biorą udział w warsztatach filmowych, które pomagają im stworzyć film finałowy na jeden z trzech zadanych tematów. Oczywiście Gdańsk bardzo mocno kojarzy się z historią najnowszą, tutaj były podpisane porozumienia sierpniowe, ale Solidarność to ruch ogólnopolski. Nie tylko Gdańsk doprowadził nas do wolności, ale solidarność wszystkich miast i wspólne organizowanie się. Wiele jest miast w Polsce, w których historii zaznaczony jest bardzo mocno czas związany z latami 70-90. Nawiązujemy do tego podczas finałów. W Warszawie egzamin finałowy odbywał się w Ursusie, w Krakowie odbywał się natomiast w Nowej Hucie, a we Wrocławiu w Centrum Zajezdnia, które było nazywane ich „stocznią gdańską”. W Katowicach finały odbędą się w kopalni „Wujek”. Staramy się zawsze trafić do miejsca, gdzie ta historia jest zaznaczona.

Olimpiada Solidarności - o konkursie:

W tegorocznej rywalizacji finałowej wzięło udział 48. uczniów, którzy pokonali ponad 3 tys. kandydatów. Gala finałowa odbyła się 8 czerwca 2017 r. w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu.

Więcej informacji o projekcie tutaj: Olimpiada Solidarności.