Wnętrze zbiornika Stary Sobieski
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Stary Sobieski - nie ma drugiej takiej budowli w Gdańsku
Obiektami tymi zarządza Gdańska Infrastruktura Wodociągowa-Kanalizacyjna (GIWK), miejska spółka.
Zbiornik Stary Sobieski położony jest na Górze Szubienicznej, pomiędzy ulicami Sobieskiego i Traugutta we Wrzeszczu. Do dziś nie wybudowano w Gdańsku zbiornika podziemnego, który mógłby się z nim równać rozmachem architektonicznym i konstrukcyjnym.
Powstał w 1911 r. w formie żelbetowego monolitu, co na początku XX wieku było imponującym osiągnięciem. Posadowiony na planie koła o średnicy 50 metrów. Składa się z kilku współśrodkowych okręgów, tworzących zaskakujący podziemny labirynt o powierzchni 1860 metrów kwadratowych.
Zbiornik Stary Sobieski otwarto dla zwiedzających 30 listopada 2018 r.
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
Gdy zwiedzający podchodzą pod górę, ich wzrok przyciąga charakterystyczna potężna żółta ściana. To wejście to zbiornika – ściana frontowa komory zasuw w stylu neoklasycystycznym o wymiarach 12,8 na 6,3 metra.
Podziemne korytarze mają prawie 7 m szerokości i 5,5 m wysokości.
Specyficzna konstrukcja zbiornika daje niesamowity efekt dźwiękowy. Zgodnie z opinią fachowców, akustyka zbiornika Starego Sobieskiego jest ewenementem w skali kraju, a może nawet Europy.
Jadwiga Charzyńska żegna się z CSW Łaźnia. Po 20 latach dyrektorka odchodzi na emeryturę
Wypowiadane słowa roznoszą się na odległość do 150 metrów i powracają w formie echa nawet przez siedem sekund. Takie niezwykłe zjawisko określane jest mianem „groty szeptów”.
W zbiorniku Stary Sobieski zmieści się aż 5 000 m3 wody – to pojemność dwóch basenów olimpijskich wody. Całkowita kubatura obiektu jest jednak niemal 2/3 razy większa (8 238 m3), co czyni ten zbiornik największym w Gdańsku.
Budynek zbiornika Stary Sobieski
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
We wnętrzu zbiornika na zwiedzających czekają dwie wystawy.
Pierwsza dotyczy dziejów wody i wodociągów w Gdańsku, począwszy od czasów krzyżackich i rurociągów drewnianych, aż po nowoczesne, zaawansowane technologicznie wodociągi, których używamy dzisiaj.
Druga wystawa to podróż w głąb historii łazienek. Przez wieki pomieszczenia te odgrywały nie tylko funkcję higieniczną, ale także odzwierciedlały panujące ówcześnie trendy, nawyki i technologie. Ekspozycja, oparta na replikach oraz wiernych rekonstrukcjach wyposażenia, pokazuje ewolucję łazienek na przestrzeni wieków, od XV- wiecznej komory łazienkowej, przez XIX-wieczny buduar, aż po łazienkę z początków XX wieku.
W zbiorniku Stary Sobieski na dzieci i młodzieży czeka też, trwająca ok. godziny, gra typu escape room - król Jan III pozostawił na miejscu 10 tajemniczych listów, wypełnionych zadaniami, wskazówkami i nagrodami.
Kazimierz - czynny zbiornik o charakterze turystycznym
Zbiornik Wody Kazimierz znajduje się na Wyspie Sobieszewskiej.
Jest czynnym zbiornikiem pełniącym przede wszystkim funkcję techniczną. Pomieści 600 m3 wody. Ma 30 metrów wysokości - o dwa metry mniej niż "falowce" na Przymorzu. To współczesna wieża ciśnień, zapewniająca odpowiednie ciśnienie w sieci wodociągowej.
Do budowy zbiornika Kazimierz użyto 3300 m3 betonu i 130 ton stali
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
Pełni też funkcję edukacyjną i turystyczną.
Z tarasu, zlokalizowanego 10 metrów ponad ponad koronami najwyższych drzew, a 45 metrów n.p.m., rozpościera się wspaniały widok na Wyspę Sobieszewską, Żuławy Gdańskie oraz Zatokę Gdańską. Prowadzi do niego 156 schodów, ale dostępna jest też winda. Kto chce przybliżyć sobie szczegóły krajobrazu może skorzystać z dwóch lunet.
W zbiorniku Kazimierz można podejrzeć przez specjalne okienko, jak wygląda jego wnętrze, miejsce gdzie płynie woda.
W obiekcie jest też wystawa o przyrodzie Wyspy Sobieszewskiej. To nowoczesna ekspozycja multimedialna z aplikacjami na słuchawki podzielona na części: zieloną i niebieską. Zielona odpowiada rezerwatowi Ptasi Raj oraz Wiśle Śmiałej, a niebieska rezerwatowi Mewia Łacha i przekopowi Wisły.
Stefan Chwin uhonorowany Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis
Kolejnymi elementami wystawy są mapa świata z trasami migracji ptaków, plansze z gatunkami zwierząt żyjącymi w pobliskich rezerwatach w skali 1:1.
Można też skorzystać z ośmiu lunet, na których można obejrzeć filmy ukazujące życie foki szarej, rybitwy czubatej, biegusa zmiennego, lodówki, bielika i błotnika stawowego, nurogęsi, sieweczki obrożnej oraz trzciniaka.
Na szklanych powierzchniach zbiornika Kazimierz widoczne są regularne kropki, które stanowią element systemu zabezpieczającego przed kolizjami ptaków. Sobieszewska wieża ciśnień to pierwszy obiekt w Europie, na którym zastosowano taką innowacyjną metodę ochrony ptaków.
Na zbiorniku Kazimierz znajduje się przestronny taras widokowy
mat. GIWK
Zbiornik Kazimierz został oddany do użytku w 2015 roku. Powstał w ramach Gdańskiego projektu wodno-ściekowego etap II – przedsięwzięcia w ponad 59% dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej.
Patronem zbiornika jest Kazimierz Behlke (1932-2013), który prawie całe swoje zawodowe życie poświęcił branży wodociągowo-kanalizacyjnej w Gdańsku.
Jak kupić bilety do dwóch zbiorników?
Bilety wstępu do zbiornika wody Stary Sobieski kosztują 20 zł lub grupowy z przewodnikiem 200 zł (max. 30 osób). Zwiedzanie obiektu wraz z przewodnikiem zajmuje około 60 minut. Wewnątrz panuje specyficzny, wilgotny mikroklimat ze stałą temperaturą około 10 stopni Celsjusza. Obiekt jest czynny w godzinach od 10.00 do 16.00.
Wyniki BO 2025. Mieszkańcy chcą zieleni, rowerów i książek. Najaktywniejsza - Letnica
Koszt wejścia do zbiornika Kazimierz to 20 zł lub grupowy z przewodnikiem 200 zł (max. 30 osób). Obiekt jest czynny w godzinach od 10.00 do 17.30.
Ostatnie wejścia w 2024 roku turystów do obu zbiorników zaplanowano w niedzielę, 29 września.
Bilety do obu zbiorników można kupić na stronie internetowej Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.
