Dawne koszary napoleońskie to wydłużony, ceglany budynek parterowy z poddaszem, przykryty dachem dwuspadowym. Przez lata budynek sukcesywnie niszczał. Pomysł na jego rewitalizację i zagospodarowanie został ujęty w dofinansowanym przez Unię Europejską projekcie „Archaeobalt”. Realizuje go pięć podmiotów: Uniwersytet Gdański, Uniwersytet w Lund w Szwecji oraz Uniwersytet w Aarhus oraz muzea: duńskie Muzeum Bornholmu i Muzeum Gdańska.
Koszary przed „napoleońskie”
Te ostatnie prowadzi właśnie badania architektoniczne i konserwatorskie obiektu położonego na Szańcu Wschodnim Twierdzy Wisłoujście. Do tej pory, na podstawie planów kartograficznych, uważano, że tzw. „napoleońskie” koszary powstały w okresie francuskiej administracji, tj. w latach 1807-1813.
- W lipcu 2018 r. międzynarodowa grupa archeologów odkryła, że budynek koszar stoi na wcześniejszych, poprzedzających XIX w. fundamentach. Poszliśmy tym tropem. Po zdjęciu warstwy tynków zewnętrznych odkryliśmy cegłę z wyrytym nazwiskiem i datą wskazującą na 1806 rok. Podobnych przykładów, choć z innych lat, jest więcej. To najpewniej forma dawnego graffiti pozostawiona przez żołnierzy miejscowego garnizonu – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.
Nieznane detale wewnątrz budynku
Konserwatorzy i architekci odsłonili także pierwotny okład okien. Najstarsze z nich, niższe od obecnych i zakończone łukiem, były zlokalizowane tylko po stronie północnej. Wewnętrzny układ pomieszczeń też różnił się znacząco od obserwowanego współcześnie i w dużej mierze wynikał z potrzeb adaptacji na funkcje mieszkalne po 1918 r. Na jednej ze ścian zachował się fragment malowidła.
– Wewnątrz obiektu zachował się bardzo masywny strop wykonany z belek ułożonych obok siebie i wspartych dodatkowo belką wzdłużną. Po tej ostatniej zachował się tylko ślad. Była to konstrukcja wręcz pancerna, niespotykana w obiektach o funkcji innej niż militarna. W jednym z pomieszczeń odkryto zamurowany kominek, w innym posadzkę wyłożoną brukiem. Najpewniej tu znajdowała się stajnia – dodaje dr Katarzyna Darecka z Muzeum Gdańska.
W lipcu 2021 r. w koszarach napoleońskim na zostać otworzone Centrum Archeologiczno-Turystyczne „Wisłoujście”. Dzięki dofinansowaniu z programu Interreg Południowy Bałtyk 2014-2020 w obiekcie znajdzie się infrastruktura potrzebna do pracy archeologów, wystawy prezentujące odnalezione zabytki, a także rozwiązania umożliwiające podróż w wirtualną rzeczywistość.
Całkowity koszt realizacji projektu „Laying fixed foundations for innovative Archeotourism – a new „green” Archeoroute in the Southern Baltic Sea Region” wynosi 2 009 568 €, w tym kwota współfinansowania projektu z programu Południowy Bałtyk Interreg finansowanego przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - 1 587 442,40 € (79 % kosztów kwalifikowanych). Całkowity budżet przyznany w ramach partnerstwa dla Muzeum Gdańska wynosi 396 751 €, w tym kwota współfinansowania z programu Południowy Bałtyk Interreg finansowanego przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 337 238,35 € (85% kosztów kwalifikowanych).
|
