Jak się zmieni Hala Targowa?
Z nowym rokiem zabytkową Halę Targową w Gdańsku przejmie spółka Hagap, należąca do francuskiej grupy Apsys. Hagap wejdzie w posiadanie nieruchomości na mocy przedwstępnej umowy sprzedaży zawartej w marcu 2022 r. ze spółką Kupcy Dominikańscy sp. z o.o, będącej obecnie właścicielem Hali Targowej. Transakcję sfinalizowano we wrześniu 2024 r.
Inwestycja w Hali Targowej zakłada zmianę jej charakteru, który skupiony będzie na żywności, w różnych jej formach: od zakupu świeżych produktów, poprzez produkty delikatesowe, dania kuchni „ulicznych” – kupowane w stoiskach i do spożycia na miejscu oraz w restauracjach z obsługą kelnerską.
Czytaj także: Przyznano dotacje dla zabytków: łącznie 3 259 000 zł. Które obiekty zostaną wyremontowane?
W przebudowanym obiekcie planowane są cztery restauracje (na piętrze) oraz stoiska z szerokim wyborem dań kuchni międzynarodowej, zaprojektowane w formie food-hall (parter). Na poziomie -1 utrzymana zostanie sprzedaż świeżych produktów spożywczych od lokalnych dostawców, a poza budynkiem kramy na zielonym rynku oferujące - tak jak dziś - warzywa, owoce i kwiaty.
Łącznie planowanych jest około 63 stoisk z czego na zewnątrz, na zielonym rynku - 28.
Hala przejdzie gruntowną przebudowę, która obejmie m.in. podkreślenie oryginalnej konstrukcji budynku i atrakcyjną ekspozycję elementów historycznych, zwłaszcza pozostałości po romańskim kościele. Odrestaurowane zostaną historyczne kioski wewnątrz hali.
Renowacji poddana zostanie także elewacja Hali Targowej. Przeprowadzone zostaną naprawy, odrestaurowane elementy, nie będzie żadnych zmian architektonicznych.
Hala też kulturalna
Co ciekawe, Hala Targowa w nowym kształcie ma nie tylko służyć codziennym zakupom i konsumpcji jedzenia, ale też być miejscem na wystawy i przedstawienia, warsztaty oraz spotkania z ludźmi kultury i sztuki.
- Chcemy oddać mieszkańcom piękny, historyczny obiekt w nowej odsłonie. Będzie to miejsce spotkań, w którym motywem przewodnim będzie jedzenie, ale planujemy również atrakcyjny program kulturalny. Do współpracy zaprosimy przedstawicieli środowiska artystycznego oraz pasjonatów, którzy pomogą podkreślić gdański charakter miejsca - mówi Katarzyna Dziurnikowska, dyrektorka ds. inwestycji w Apsys Polska.
Czytaj także: Szpetne ogrodzenie Złotej Bramy - SARP zapowiada, kiedy w końcu powinno zniknąć
Przedstawicielka inwestora zapowiada, że wiele wydarzeń będzie adresowanych wprost do mieszkańców okolicznych kamienic.
- Widzimy tu miejsce dla spotkań z ciekawymi ludźmi czy np. turniejów planszówkowych. Zależy nam, aby sąsiedzi odwiedzali nas z przyjemnością - dodaje Katarzyna Dziurnikowska.
Nowe technologie w budynku
W unowocześnionej Hali Targowej znajdzie się m.in. klimatyzowane pomieszczenie na odpady, aby uniknąć nieprzyjemnych zapachów.
Bary i punkty gastronomiczne nie będą też stosować jednorazowych naczyń, co zredukuje negatywny wpływ na środowisko naturalne i zmniejszy też ilość odpadów.
Hala Targowa w Gdańsku przejdzie też energetyczną rewolucję.
Do podgrzewania wody użytkowej i ogrzania powietrza wewnątrz hali wykorzystane zostaną pompy ciepła. W celu ich instalacji potrzebne będą odwierty w ziemi. Próbne został już wykonane. Będą to łącznie 84 odwierty na głębokość 100 metrów, z czego 58 zostanie wykonanych od strony kościoła św. Mikołaja. Prace te będą wykonywane pod ścisłym nadzorem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
W środku Hali Targowej znajdą się cztery windy, w tym dwie towarowe. Dziś w obiekcie funkcjonuje jedna winda.
Czytaj także: Był "kronikarzem gdańskiej duszy". Pomnik Brunona Zwarry stanął na Biskupiej Górce
Ponadto, we wszystkich toaletach znajdą się urządzenia optymalizujące wykorzystanie wody. Pojawi się też system BMS zarządzający sterowaniem wentylacją i oświetleniem obniżający w ten sposób zużycie energii.
Projekt rewitalizacji Hali został uzgodniony z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
Kim jest autor rewitalizacji hali?
Twórcą projektu nowej aranżacji wnętrza Hali Targowej jest słowacki scenograf, architekt i projektant Boris Kudlička (ur. 1972). To absolwent scenografii w Katedrze Projektowania Scenografii i Kostiumu na Wydziale Teatralnym Akademii Sztuk Pięknych w Bratysławie (Słowacja) oraz Akademii Sztuk Pięknych w Groningen (Holandia). Od 1995 r. związany jest z Teatrem Wielkim - Operą Narodową w Warszawie.
Założona w 2018 r. przez Słowaka pracownia architektoniczna ma doświadczenie w dziedzinie luksusowych wnętrz komercyjnych i mieszkalnych. Wśród jej realizacji jest np. hotel Raffles Europejski w Warszawie, biura rodzinne w Zurychu oraz prywatne wnętrza willi w Doha, stolicy Kataru.
Duże doświadczenie inwestora
Hagap należy do spółki Apsys Polska i jest spółką celową powołaną do realizacji projektu rewitalizacji Hali Targowej w Gdańsku.
Apsys Polska jest firmą zarejestrowaną w Polsce i w naszym kraju płaci podatki. Spółka należy do Grupy Apsys, jednego z wiodących operatorów nieruchomości komercyjnych w Polsce i Francji.
Apsys Polska znana jest m.in. z rewitalizacji XIX-wiecznego włókienniczego kompleksu fabrycznego Manufaktura w Łodzi. W Poznaniu stworzyła popularną przestrzeń gastronomiczną Food Fyrtel. W Gdańsku zarządza Galerią Przymorze, a od ubiegłego roku Centrum Handlowym Riviera w Gdyni.
Apsys była też współodpowiedzialna za całościową renowację XVIII-wiecznego kompleksu budynków dawnej siedziby francuskiej partii socjalistycznej Dix Solferino w Paryżu.
Hala wystawiona na sprzedaż osiem lat temu
Proces poszukiwania nabywcy Hali Targowej spółka Kupcy Dominikańscy rozpoczęła oficjalnie w 2016 roku. Miało to związek z dużymi zmianami w branży handlowej. Wokół hali pojawiły się dyskonty, a część klientów zaczęła preferować zakupy przez internet.
Czytaj także: PKM Południe. Umowa na projekt aglomeracyjnego odcinka ze Śródmieścia do Kowal
Poza tym, z biegiem czasu część właścicieli stoisk, którzy są jednocześnie udziałowcami spółki Kupcy Dominikańscy, zaczęła przechodzić na emerytury lub oddawała swoje stoiska w dzierżawę.
W najlepszych latach Hali Targowej zarządzanej przez Kupców Dominikańskich działało ponad 100 stoisk handlowych. Dziś pozostało kilkadziesiąt. Część stoisk stanowią sklepy z takim asortymentem jak artykuły gospodarstwa domowego, ubrania, bielizna, obuwie i akcesoria czy elektronika. Między budynkiem hali a kościołem św. Mikołaja działa też na wolnym powietrzu zielony rynek.
Historia Hali Targowej
Jak podaje Gedanopedia, internetowa encyklopedia Gdańska, Hala Targowa na placu Dominikańskim, między ul. Pańską, Podwalem Staromiejskim i Lawendową, została zbudowana w latach 1894-1896 według projektu Kurta Fehlhabera. Jej celem miała być likwidacja handlu ulicznego. Została oddana do użytku 3 sierpnia 1896 r.
Budynkowi o powierzchni ponad 4,7 tys. metrów kwadratowych nadano cechy modernizującego baroku.
W 1945 roku w hali magazynowano żywność dla mieszkańców Gdańska i wojsk niemieckich. W marcu 1945 r. budynek stracił jedynie 16 wieżyczek.
Po II wojnie światowej Hala Targowa była własnością państwowego przedsiębiorstwa WSS Społem. W 1947 r. mieściły się tu 202 stoiska i 40 składanych boksów, na placu funkcjonowało 58 stoisk.
Czytaj także: AmberExpo powiększy się o czwartą halę wraz z hotelem. Inwestycję dla MTG zrealizuje NDI
14 października 1957 r. w hali i na przyległym targowisku przeprowadzono największą po II wojnie światowej akcję Milicji Obywatelskiej przeciwko tzw. „spekulantom”. Brało w niej udział 405 milicjantów, 70 inspektorów Państwowej Inspekcji Handlowej i 50 aktywistów Związku Młodzieży Polskiej. Skontrolowano 230 stoisk i kiosków, zatrzymano 210 osób, orzeczono 97 kar grzywny, a cztery osoby aresztowano.
W latach 1967-1968 przeprowadzono generalny remont hali.
W 1991 r. do Komisji Majątkowej w Warszawie o zwrot placu (6437 metrów kwadratowych) między halą a kościołem św. Mikołaja wystąpili dominikanie. Zakonnicy powołali się na przywilej księcia Świętopełka z 1227 roku. W 1993 r. Komisja Majątkowa i Zarząd Miasta Gdańska odrzucili wniosek zakonu. W 1994 r., w zamian za odstąpienie od roszczeń, dominikanie otrzymali plac między ulicami Świętojańską, Szeroką, Pańską i Lawendową.
W 1992 r. hala została przejęta przez miasto. Była zarządzana przez przedsiębiorstwo Hale i Targowiska w Gdańsku.
W styczniu 1992 r. władze Gdańska podpisały umowę przedwstępną o sprzedaży hali spółce Kupcy Dominikańscy (zawiązana w 1991 r. przez kupców sprzedających w hali i na zielonym rynku).
W listopadzie 1993 r. likwidator przedsiębiorstwa Hale i Targowiska sprzedał ją firmie Marbud (małżeństwo Jadwiga i Marian Sieńkowscy). Kupcy Dominikańscy złożyli pozew sądowy, domagając się respektowania zawartej z nimi umowy przedwstępnej.
Czytaj także: PAN Biblioteka Gdańska zmienia się dla czytelników. Trwa remont parteru historycznego budynku
Po wielotygodniowych strajkach okupacyjnych kupców decyzją Sądu Najwyższego w 1997 r. umowę z firmą Marbud unieważniono. W marcu 1999 r. halę nabyli ostatecznie Kupcy Dominikańscy.
W latach 2001-2005 spółka wykonała kapitalny remont Hali Targowej wraz z odbudowaniem 16 wieżyczek. Po jego zakończeniu rozpoczęto działalność handlową.
Po odkryciach archeologicznych w trakcie remontu na najniższym, piwnicznym poziomie, wyeksponowano fragmenty zarysu murów pierwszego kościoła św. Mikołaja.
Czytaj także: Długi Targ i "Dzisiaj w Betlejem". Gdańska Wigilia z życzeniami spokoju i pokoju
Od września 2005 r. do marca 2010 r. przeprowadzono remont zielonego rynku, gdzie wybudowano 30 stoisk. Odkryto wtedy romańskie piwnice pierwszego klasztoru dominikanów. Zabytki te stanowią odrębny skansen, będący oddziałem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
