Szpital Bożego Ciała powstał przed 1380 rokiem przy obecnej ul. 3 Maja, początkowo jako zakład dla trędowatych. W 1520 roku, podczas wojny z zakonem krzyżackim, szpital został spalony, po odbudowaniu znów spalony w 1577 roku podczas wojny z królem polskim Stefanem Batorym; odbudowany w latach 1580-1581. W roku 1601 kompleks składał się z kościoła oraz grupy wolno stojących budynków po jego północnej stronie. (...) Liczba pacjentów wzrosła w roku 1903 do 211, w 1924 - 300, w 1926 - 400. (...) W roku 1945 budynek uległ niewielkim zniszczeniom, a domy mieszkalne zostały zdewastowane, w 1962 niektóre z nich rozebrano w związku z poszerzeniem ul. 3 Maja, a pozostałe wykorzystywano jako domy mieszkalne.
Rewaloryzacja zamiast planetarium
Środki finansowe na rewaloryzację części zabytkowych budynków Zespołu Szpitalnego Bożego Ciała pierwotnie zaplanowane były na budowę planetarium, rozbudowę Kaponiery Południowej i rekonstrukcję odcinka muru Carnota.
- Żałujemy, że obecnie nie możemy zrealizować projektu planetarium wraz z otaczającą go infrastrukturą, ale nie rezygnujemy - podkreśla Alan Aleksandrowicz, zastępca prezydent Gdańska ds. inwestycji. - Nadal konsultujemy tę inwestycję z wojewódzkim konserwatorem zabytków w ramach rozmów o planach zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie skupiamy się na ważnych inwestycjach z zakresu szeroko pojętej kultury, które w przyszłości zwiększą atrakcyjność oferty Hevelianum i Gdańska.
Pierwszy etap rewitalizacji Zespołu Szpitalnego Bożego Ciała ma się rozpocząć w 2021 roku. Hevelianum złoży wniosek o dofinansowanie tego zadania przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków norweskich.
- Chcielibyśmy w tej przestrzeni realizować program poświęcony człowiekowi i trudnościom, z jakimi musi się zmierzyć we współczesnym świecie. Pragniemy o tym opowiedzieć uniwersalnym językiem sztuki, tworząc wystawy, organizując koncerty, kino studyjne, spotkania, warsztaty i konferencje - mówi Paweł Golak, dyrektor Hevelianum.
WIZUALIZACJA WNĘTRZ ZESPOŁU SZPITALNEGO PO REWITALIZACJI
Dwie próby przetargowe z planetarium
Przypomnijmy, że dotychczas Hevelianum podjęło na drodze postępowania przetargowego dwie próby wyłonienia wykonawcy na budowę planetarium. Pierwsze postępowanie przetargowe nie zostało rozstrzygnięte, ponieważ do przetargu wpłynęła jedna oferta na kwotę znacząco wyższą od przewidzianej na ten cel. W drugim postępowaniu przetargowym na roboty budowlane złożone zostały dwie oferty. Obie przekraczały pierwotnie określoną kwotę zabezpieczoną na realizację zadania, przy czym wykonawca, który złożył ofertę z niższą ceną, został wykluczony z udziału w postępowaniu ze względów formalnych.
Z powodu braku możliwości zwiększenia wysokości środków finansowych na realizację inwestycji, przetarg musiał zostać ponownie unieważniony.
Planetarium ma powstać, trwają konsultacje
Hevelianum, chcąc ogłosić trzecie postępowanie przetargowe, wystąpiło do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o zgodę na rozpisanie kolejnego przetargu i jednocześnie na wydłużenie terminu realizacji projektu. Zgoda ministerstwa była konieczna, ponieważ inwestycja jest dofinansowywana w wysokości 15 mln złotych z Europejskiego Funduszu Regionalnego z VIII osi priorytetowej „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w odpowiedzi nie wyraziło zgody na wydłużenie terminu realizacji projektu.
Po analizie czasu potrzebnego na przeprowadzenie procesu inwestycyjnego władze Gdańska i Hevelianum uznały, że nie ma możliwości terminowego zakończenia zadań potwierdzonych przez MKiDN, a tym samym wydatkowania środków pochodzących z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko do 31.12.2020 r.
Zamiar budowy planetarium na terenie Hevelianum jest podtrzymany. W tym celu przystąpiono do zmiany planu zagospodarowania przestrzennego tego terenu. Trwają konsultacje dotyczące miejsca budowy planetarium z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, który odrzucił możliwość realizacji tej inwestycji w obecnej lokalizacji. Po uzyskaniu wszystkich niezbędnych zgód i decyzji administracyjnych ponownie zostanie ogłoszony konkurs na opracowanie koncepcji budynku planetarium.
Gdańsk stara się również o dofinansowanie przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przebudowy i adaptacji zabytkowego Wielkiego Młyna na Muzeum Bursztynu.
oprac. WG
