Dbanie o środowisko naturalne i troska o przyrodę to zobowiązanie na rzecz przyszłych pokoleń. Każda zmiana zaczyna się od małych gestów. Wystarczy ograniczyć plastikowe butelki lub zamienić foliowe reklamówki na ekologiczne, wielorazowe i bawełniane.
W czwartkowy poranek gdańszczanki i gdańszczanie robiący zakupy na rynku przy ul. Elbląskiej mogli spotkać Aleksandrę Dulkiewicz, prezydent Gdańska. Z okazji święta naszej planety prezydent rozdawała sprzedawcom oraz kupującym wielorazowe, bawełniane woreczki na owoce i warzywa. Akcja cieszyła się dużym zainteresowaniem mieszkańców, a otrzymane przy tej okazji gadżety pozwolą na ograniczenie wykorzystywania plastikowych, szkodzących środowisku jednorazówek.
- Dziś, jak co roku, obchodzimy Światowy Dzień Ziemi. Dla nas, gdańszczan, jest to data szczególna, ponieważ nasze miasto jest bardzo zaangażowane w działania proekologiczne. Akcja „Gdańsk bez plastiku”, którą zainicjowaliśmy w lutym 2019 roku, zatacza coraz szersze kręgi, już w tej chwili skupiając 38 partnerów, którzy podejmują realne działania minimalizujące użycie plastiku w swojej codziennej działalności - mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. - Widzę, jak wiele przez te dwa ostatnie lata udało się zmienić nie tylko w naszym otoczeniu, ale i w codziennych zachowaniach. Zaczęliśmy zwracać uwagę na to, by idąc do sklepu na zakupy mieć ze sobą torbę bawełnianą, przestajemy kupować wodę w plastikowych butelkach, a pakowanie warzyw i owoców do wielorazowych siatek jest dziś wręcz w dobrym tonie. Mam nadzieję, że poprzez nawet te drobne, choć konsekwentne zachowania zdążymy naprawić zło, które wyrządziliśmy naszej planecie zarzucając ją plastikiem. Może jeszcze zdołamy zostawić ją piękną dla przyszłych pokoleń.
Gdańsk bez plastiku
Wspieranie mieszkańców w ekologicznych zachowaniach, to jeden z głównych celów kampanii Gdańsk bez plastiku. Akcja trwa od początku 2019 roku i polega na promowaniu ekologicznych postaw, dbaniu o naturę oraz zmniejszaniu zużycia plastiku w codziennym życiu. Zostało spisanych także 10 zasad ograniczenia plastiku dla mieszkańców i 5 zasad dla przedsiębiorców.
- Coraz częściej mamy do czynienia z niepokojącymi informacjami o nadprodukcji opakowań plastikowych, które negatywnie wpływają na środowisko naturalne, nasze najbliższe otoczenie. Wsłuchując się w te głosy, nie możemy pozostać bierni. Jedną z obywatelskich powinności jest bowiem troska o to, jakie środowisko zostawimy naszym dzieciom, naszym wnukom - czytamy w deklaracji partycypacji w projekcie Gdańsk bez plastiku.
Szczegóły kampanii znajdują się na portalu gdansk.pl w zakładce Gdańsk bez plastiku.
ZOBACZ FOTOREPORTAŻ Z TARGOWISKA PRZY UL. ELBLĄSKIEJ:
Zaczęło się w Urzędzie
Przykładem dla całego miasta został gdański magistrat. Ekologiczne postawy zostały wprowadzone "Zarządzeniem Prezydenta Miasta w sprawie wyeliminowania z użytku przedmiotów i opakowań jednorazowych wykonanych z tworzyw sztucznych". Dotyczy ono wykluczenie z użycia wspomnianych przedmiotów jednorazowego użytku z siedzib Urzędu Miejskiego w Gdańsku i siedzib jednostek organizacyjnych miasta. Kwestia wykluczenia plastiku dotyczy także wydarzeń organizowanych i współorganizowanych przez miasto, a także tych, dofinansowanych z miejskich środków.
Ekologiczne działania w urzędzie uwzględniane są także na innych polach. W promocji miasta wykorzystywane są materiały podlegające procesowi recyklingu, a urzędnicy drukują dokumenty na ekologicznym papierze. Całkowicie także wyłączono z użycia plastikowe butelki, a woda kranowa podawana jest w szklanych karafkach.
Ekologiczne inspiracje na wielu obszarach
Akcja Gdańsk bez plastiku to nieustająca edukacja i inspiracja. Informacje o niej pojawiają się regularnie w internecie oraz w przestrzeni miejskiej, podczas wydarzeń, projektów i warsztatów. Kluczem do sukcesu jest informowanie mieszkańców Gdańska, dlaczego plastik jest szkodliwy dla środowiska oraz jak można ograniczyć jego wykorzystywanie w codziennym życiu. Edukacja odbywa się często poprzez zabawę i kierowana jest do najmłodszych mieszkańców miasta. Stąd wiele inicjatyw i konkursów organizowanych w gdańskich szkołach.
Informacji o kampanii nie brakuje także w przestrzeni miasta. Gdańszczanie mogą zapoznać się z zasadami "bez plastiku" podczas podróżowania komunikacją miejskiej, wizyty na plaży, zakupów w centrum handlowym czy biorąc udział w wydarzeniach sportowych i kulturalnych.
38 partnerów akcji
Swój udział w działaniach proekologicznych zadeklarowało już 38 partnerów, m.in. GUMed, sklep Ikea Gdańsk, Alfa Centrum, So Stay Hotel czy sieć JYSK. Kluczową rolę w kampanii mają także miejskie jednostki. Działania na rzecz środowiska to nie tylko respektowanie założeń Zarządzenia Prezydenta w aspektach związanych z usunięciem plastikowych jednorazówek z biur czy zrezygnowania z wody butelkowanej na rzecz kranowej. Miejskie jednostki sukcesywnie wprowadzają ekologiczne rozwiązania przy realizacji swoich kluczowych zadań, a także prowadzą szerokie działania edukacyjne.
Eko działania Gdańskich Wód
Spółka Gdańskie Wody jest partnerem w międzynarodowym projekcie badawczym FanpLESStic-sea, którego celem jest zmniejszenie ilości mikroplastiku w wodach Morza Bałtyckiego. Poza aktywnym udziałem w realizacji projektu, spółka podjęła także szereg działań, mających na celu ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów podczas codziennej działalności. Podczas modernizacji i napraw sieci kanalizacji deszczowej, rury z PVC zastępowane są tymi z PP lub PE, które są łatwiejsze w recyklingu i nie zawierają niebezpiecznych substancji. Gdy konieczne jest uszczelnianie dna ogrodów deszczowych, zalecana glina lub bentonit zamiast, najczęściej używanej przez inwestorów, folii PCV. Gdańskie Wody testowały także „siatki-pułapki”, wyłapujące śmieci bytowe (w tym plastikowe) wpływające do gdańskich potoków i zbiorników. W działalności spółki nie brakuje także akcji edukacyjnych. Jednym z takich działań było stworzenie quizu edukacyjnego "Dokąd płynie deszcz", dzięki któremu można było zweryfikować wiedzę o drodze, jaką przebywa deszcz zanim trafi do morza i naturalnych sposobach oczyszczania wody opadowej.
Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna edukuje
W projekcie FanpLESStic-sea bierze udział także Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna. Jednym z działań w ramach projektu była kampania pod hasłem "Morz/że bez plastiku", która dotyczyła zanieczyszczenia środowiska odpadami plastikowymi oraz mikroplastikiem. Mieszkańcy Gdańska mogli wziąć udział także w ekologicznych warsztatach "Dekoduj plastik". Uczestnicy warsztatów uczyli się czytać etykiety opakowań, poznawali tworzywa, które składają się na dobry plastik, oraz dowiadywali się, których odmian tworzyw sztucznych należy unikać i dlaczego. GIWK prowadził także działania edukacyjne w szkołach i mediach społecznościowych. Popularnością cieszy się fanpage na facebooku Miasto na detoksie. To działanie w ramach międzynarodowego projektu NonHazCity, którego celem jest zmiana zachowań konsumenckich dla poprawy stanu środowiska naturalnego. Przeprowadzano także konkurs edukacyjny "Dlaczego dzieci nie lubią śmieci?". Konkurs dotyczył problemu zanieczyszczenia środowiska mikroplastikiem, a zwycięskie plakaty wykonane przez uczniów szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych można było zobaczyć w przestrzeni miejskiej na autobusowych wiatach.
Gdańskie Usługi Komunalne
Gdańskie Usługi Komunalne także prowadzą intensywne działania ograniczające plastik w swojej działalności. W porozumieniu z dostawcami zoptymalizowano dostawy m.in. środków czystości. Chemia zamawiana jest w dużych opakowaniach zbiorczych, a następnie przelewane do pojemników, butelek wielorazowego użytku o mniejszej pojemności. Taki zabieg zmniejszył o 80% ilość odpadów powstających ze zużytych opakowań. Zakup asortymentu takiego jak: płyny do spryskiwaczy, oleje, smary, dodatek AdBlue dokonywany jest w zbiorczych wymiennych baniakach/beczkach co w 100% wyeliminowało problem z powstającym do tej pory odpadem plastikowym. W kwestiach biurowych ograniczono między innymi zakup nowych segregatorów, koszulek czy też mechanizmów pieczątek i wprowadzono zasadę odzysku i ponownego ich użycia lub w miarę możliwości zastąpiono papierowymi. W spółce, wśród pracowników, przeprowadzono działania informacyjne wskazujące na różne przyjazne środowisku alternatywy dla produktów z tworzyw sztucznych używanych w gospodarstwie domowym. Każdy z nas stał się w ten sposób „ambasadorem”, który poszerza wiedzę na temat projektu w swoim środowisku.
Czarne złoto ogrodników - czyli wymierne korzyści z segregacji
Przy okazji działań ekologicznych warto wspomnieć o wspólnej akcji GUK i Zakładu Utylizacyjnego "Czarne złoto ogrodników". To akcja edukacyjna przedstawiająca mieszkańcom Gdańska, na czym polega w wymiarze praktycznym Gospodarka Obiegu Zamkniętego. Mieszkańcy Gdańska segregują odpady biodegradowalne, Gdańskie Usługi Komunalne odbierają je od mieszkańców, a Zakład Utylizacyjny kompostuje je na skalę przemysłową w hermetycznej kompostowni (recykling organiczny). W ten sposób powstaje certyfikowany produkt oferowany mieszkańcom w ramach akcji za symboliczną złotówkę za tonę. Kompost może być stosowany do poprawy właściwości fizycznych i chemicznych wszystkich rodzajów gleb, m.in. w uprawie roślin ozdobnych i trawników, jako komponent dla upraw roślin doniczkowych czy balkonowo-tarasowych, a także w rekultywacji terenów zdegradowanych. Szczególnie polecany jest dla gleb o niskiej zawartości próchnicy.
Zakład Utylizacyjny z projektami dla studentów i przedsiębiorców
Działania edukacyjne prowadzi także Zakład Utylizacyjny. Przy wsparciu merytorycznym Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz Politechniki Gdańskiej zorganizował drugą edycję konkursu dla studentów i absolwentów uczelni kierunków artystycznych z całej Polski pn. Up-Cykle.
W tym roku są aż trzy kategorie, w których można zgłaszać swoje projekty:
- ekologiczne opakowanie,
- przedmioty codziennego użytku,
- architektura ogrodowa.
Warunkiem udziału w konkursie jest zaprezentowanie źródła jego pochodzenia. Powinien zostać stworzony, w co najmniej 80%, z surowca pochodzącego z odpadów lub przedmiotów nienadających się do codziennego użytkowania ze względu na stan techniczny lub utratę swojej pierwotnej użyteczności. Nadanie produktowi „nowego życia” jest więc najważniejszym z warunków udziału w konkursie.
Potrzeby gdańskich przedsiębiorców, którzy chcą kształtować postawy ekologiczne wśród pracowników odpowiada projekt "Koliber". Projekt dostarcza między innymi odpowiedzi na pytania o sposoby segregacji odpadów, organizacji miejsc segregowania czy motywowania pracowników do ekologicznych zachowań. Porady zawarte w projekcie „Koliber” umożliwiają budowanie kultury organizacyjnej firm i kształtowanie takich zachowań pracowników, które mogą zaowocować stworzeniem i wdrożeniem systemu zarządzania środowiskiem w danej organizacji. Pomysły na rozwiązania znajdą tam pracownicy działów zarządzania zasobami ludzkimi, zakupów czy administracji. Projekt obfituje w podpowiedzi, na co zwracać uwagę i jak – krok po kroku – czynić “biuro” bardziej przyjaznym dla środowiska.
Saur Neptun Gdańsk zaopatruje w wodę pitną szkoły i uczelnie wyższe
Saur Neptun Gdańsk wspiera ograniczenie zużycia plastiku montując zdroje w gdańskich placówkach oświatowych. Oznacza to, że dostęp do wody z kranu posiada już ponad 57 tysięcy dzieci i młodzieży. Zdroje trafiły także na gdańskie uczelnie wyższe. Otrzymały je Gdański Uniwersytet Medyczny oraz Uniwersytet Gdański. Saur Neptun Gdańsk finansuje zakup poidełek, ich montaż, a także laboratoryjne badania wody wykonane zarówno przed, jak i po zamontowaniu zdroju. Mimo pandemii projekt nie został zawieszony. Uczelnie wyższe otrzymały dwa rodzaje poidełek: dystrybutory wewnętrzne do napełniania butelek, bidonów, czy kubków oraz dystrybutory wody funkcyjne.
ZOO bez plastiku
Partnerem miejskiej akcji jest także gdańskie ZOO. W działaniach ogrodu zoologicznego standardem jest także wpisywanie obowiązku unikania plastiku do umów z kolejnymi dzierżawcami, zlikwidowano tym samym plastik z punktów gastronomicznych. Sprzedawane są jedynie napoje w szkle. Także posiłki serwowane są wyłącznie w ekologicznych opakowaniach. Aby pracownicy pracujący na świeżym powietrzu mieli stały dostęp do wody postawiono przy budynku biurowym dystrybutory. Pracownicy pracujący w terenie, zaopatrzeni zostali w bidony, a pracownicy biurowi otrzymali szklane karafki. Działania edukacyjne prowadzone są także na stronie internetowej ZOO i w mediach społecznościowych.
