Standard Minimum na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami to zbiór działań, które zostaną wdrożone w 59 samorządach OMGGS. Są to dokładne wytyczne dla włodarzy, jak wprowadzać w metropolitalnych miastach, gminach i powiatach działania na rzecz poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnościami i ich otoczenia.
- Proponowane rozwiązania są praktyczne, uniwersalne, oparte na doświadczeniu naszych mieszkańców mających na co dzień do czynienia z tym problemem tak niedocenianym przez władze państwowe. Wykorzystują lokalne zasoby i funkcjonujące już dobre praktyki. Są odpowiedzią na realne, zdiagnozowane potrzeby środowiska, na rzecz którego powstały. Nie było do tej pory takiego ujednoliconego i uniwersalnego standardu obejmującego swym zasięgiem tak rozległy obszar i tyle samorządów. Każdy samorząd prowadził własną, odrębną i z reguły nieskoordynowaną z innymi politykę. Mam nadzieję, że Standard posłuży też innym samorządom w całej Polsce w zmienianiu rzeczywistości osób z niepełnosprawnościami i ich otoczenia. To nasz obowiązek, a jego rozwiązanie zależy tylko od nas - mówi Jacek Karnowski, prezydent Sopotu oraz prezes Rady OMGGS.
Standard powstał przy współpracy ponad 80 ekspertów, m.in. przedstawicieli samorządów, osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, reprezentantów służby zdrowia, placówek edukacyjnych i terapeutycznych oraz poradni psychologiczno-pedagogicznych.
- Metropolitalny Standard to praca i zaangażowanie wielu środowisk. To wiele spotkań i dyskusji, trudne zderzenie różnych poglądów i punktów widzenia, które w efekcie doprowadziły do powstania dokumentu, będącego wspólnym głosem. Od początku wszystkim nam zależało, aby każda mieszkanka i każdy mieszkaniec metropolii miał równy dostęp do informacji i wsparcia, niezależnie od stopnia niepełnosprawności, metody komunikacji i miejsca, w którym żyje. Teraz rozpoczyna się praca nad wdrażaniem dokumentu. Będziemy edukować i szkolić urzędników, a każdy z samorządów dostanie od nas jasne wytyczne, jak wprowadzać Standard - tłumaczy Beata Rutkiewicz, wiceprezydent Wejherowa oraz współprzewodnicząca Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych OMGGS.
Standard obejmuje 30 konkretnych zadań dla samorządów, stawiając w pierwszej kolejności na świadomość i edukację.
- Chcemy sprawić, żeby każdy z nas: urzędnik, nauczyciel, pracownik pomocy społecznej, lekarz, kierowca autobusu itp. zweryfikował systemowo podejście do osoby z niepełnosprawnością i samej niepełnosprawności, żeby wiedział jak się komunikować, jak formułować ogólnodostępne informacje, by były jasne także dla osób z niepełnosprawnościami. Standard zakłada szereg konkretnych szkoleń dla pracowników wszystkich stowarzyszonych samorządów m.in. z dostępności, z obsługi urzędowej osoby z niepełnosprawnością. Zobowiązujemy się także do stworzenia metropolitalnego poradnika savoir-vivre w kontaktach z osobą z niepełnosprawnością, czy zawarcia porozumień międzygminnych i międzypowiatowych dotyczących transportu osób z niepełnosprawnościami do placówek. Przewidujemy nawet obligatoryjny wymóg tworzenia samorządów szkolnych w szkołach specjalnych - mówi Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni oraz współprzewodnicząca Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych OMGGS.
Wśród głównych działań zapisanych w Standardzie znalazły się m.in.:
-
Zwiększenie świadomości społecznej
-
podręcznik zasad dla pracowników obsługi klienta w samorządach;
-
kampania społeczna nt. roli i potrzeb osób niepełnosprawnych.
-
ankieta badająca poziom satysfakcji oceniająca skuteczność działań;
-
Edukacja
-
odpowiedzialne zamówienia publiczne - obligatoryjne stosowanie w zamówieniach publicznych klauzul społecznych;
-
edukacja antydyskryminacyjna - programy dla przedszkoli i szkół nt. równego traktowania;
-
monitoring absolwentów - każdego roku gminy będą zbierać informacje o liczbie absolwentów z niepełnosprawnością, zapewni to możliwość dalszej aktywności i kształcenia;
-
Metropolitalna Akademia Samorządowa - każda gmina otrzyma i wdroży program obligatoryjnych szkoleń urzędników z dostępności;
-
Opieka medyczna i rehabilitacja
-
dostępna metropolia - wspólna regionalna baza danych dot. usług dla osób z niepełnosprawnością, baza gabinetów lekarskich ze specjalistycznym wyposażeniem i procedurami (np. jak znaleźć dentystę dla osób z porażeniem mózgowym);
-
zespół ds. zdrowia - program szkoleń dla lekarzy i służb medycznych, we wszystkich gminach dostępny tłumacz języka migowego on-line;
-
Niezależne życie
-
bezpłatne punkty pomocy prawnej;
-
mieszkalnictwo - inwentaryzacja zasobów w gminach i powiatach pod kątem wykorzystywania ich przez osoby z niepełnosprawnością;
-
dostęp do wiedzy - samorządy sięgają po środki na asystenturę i opiekę wytchnieniową;
-
Dostępność i mobilność
-
transport - dla osób z niepełnosprawnością do placówek opiekuńczych i edukacyjnych;
-
uniwersalne projektowanie - regularny monitoring inwestycji w metropolii pod kątem dostępności;
-
dostęp do wiedzy - informacje dla niepełnosprawnych na stronach samorządowych;
-
Czas wolny
-
dostępne imprezy miejskie - wydarzenia rekreacyjne, sportowe i kulturalne dostosowane do aktywnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnością;
-
budżet obywatelski - dodatkowe punkty dla projektów związanych z dostępnością;
-
katalog dostępnego wypoczynku - informator z ofertą turystyczną (mapy i trasy) spełniającą kryteria dostępności;
-
wspólne zakupy - opracowanie standardu dla nowo budowanych placów zabaw dostępnych również dla dzieci ze szczególnymi potrzebami;
-
Praca
-
udostępnianie lokali miejskich - preferencyjne warunki dla organizacji i podmiotów zajmujących się aktywizacją społeczno-zawodową osób z niepełnosprawnością;
-
więcej projektów z dofinansowaniem UE - wdrożenie rozwiązań, które zwiększają aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnością;
-
doradztwo zawodowe - wdrożenie w samorządach narzędzi badających predyspozycje zawodowe osób z niepełnosprawnością;
-
kompetencje cyfrowe - samorządy sfinansują programy edukacyjne, które zapobiegać będą wykluczeniu cyfrowemu;
-
praca - przeszkolenie pracowników powiatowych urzędów pracy w zakresie innowacyjnych form zatrudnienia - współdzielenie stanowiska, współdzielenie etatu, praca zdalna.
Według danych GUS, w woj. pomorskim w co czwartej rodzinie żyje osoba z niepełnosprawnością. Oznacza to, że co czwarta rodzina doświadcza różnej formy wykluczenia społecznego. Często jest to podwójne wykluczenie - zarówno samej osoby z niepełnosprawnością, jak i jej opiekunów, rodzeństwa; wykluczenia z życia zawodowego, społecznego, towarzyskiego, finansowego i zdrowotnego.
