Po raz 50. twórczynie, twórcy oraz mecenaski i mecenasi zostali uhonorowani Nagrodami Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” oraz tytułem Mecenas Kultury Gdańska. Jubileuszowa gala odbyła się w sobotę, 20 maja, w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim. Galę poprowadziła aktorka teatralna i filmowa Dorota Kolak, a gości powitała prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
Czytaj także: „Plac Bohaterów”. Intelektualna uczta z brawurową rolą Doroty Kolak. RECENZJA
Tegoroczni nominowani do Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury
W tym roku do nagród Splendor Gedanensis nominowani byli:
- pisarz, krytyk literacki i historyk literatury prof. Stefan Chwin;
- organizator i animator wydarzeń artystycznych w Gdańsku Sylwester Gałuszka;
- aktor Teatru Wybrzeże Grzegorz Gzyl;
- Marcin Napiórkowski, Katarzyna Szyngiera i Mirosław Wlekły - współautorzy musicalu „1989” (koprodukcji Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego;
- historyczka sztuki dr Anna Sobecka;
- kompozytor, dyrygent, organista, organizator życia muzycznego prof. Andrzej Szadejko;
- kustosz Muzeum Narodowego w Gdańsku, kurator wystawy „Fangor. Poza obraz” Wojciech Zmorzyński.
Do tytułu Mecenas Kultury Gdańska nominowani byli natomiast:
- ASTE sp. z o.o. - za bycie strategicznym sponsorem Fundacji Wspólnota Gdańska, wspieranie wydarzeń w Oliwskim Ratuszu Kultury, a także innych inicjatyw kulturalnych i artystycznych, edukacyjnych i prozdrowotnych;
- Bogumiła Soyka, Joanna Łepek i Alicja Soyka - za wsparcie wystawy „STOCZNIA. Człowiek. Przemysł. Miasto” w Europejskim Centrum Solidarności;
- ZIAJA Ltd Zakład Produkcji Leków sp. z o. - za wsparcie gdańskich instytucji kultury, m.in Teatru Wybrzeże.
Laureaci „Splendor Gedanensis 2023”
Laureatów wybrała kapituła pod przewodnictwem Radnego Miasta Gdańska Jana Peruckiego, w której skład weszli ponadto: przedstawiciele Rady Kultury Gdańskiej, prezydent Gdańska, wyższych uczelni w Gdańsku i trójmiejskich mediów. Zwycięzcy otrzymali dyplom autorstwa Piotra Kowalskiego oraz nagrodę finansową w wysokości 25 tys. złotych.
Laureatami tegorocznych nagród „Splendor Gedanensis” (przyznawanych za ubiegły rok) zostali:
- dr Anna Sobecka - Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury Splendor Gedanensis za książkę „Obrazowanie natury w nowożytnym Gdańsku. O kulturze kolekcjonerskiej miasta” wydaną przez gdańskie wydawnictwo słowo/obraz terytoria;
- prof. Andrzej Szadejko - Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury Splendor Gedanensis za album „Musica Baltica 9 – Johann Daniel Pucklitz” oraz za wkład w promocję w kraju i za granicą gdańskiego i pomorskiego dziedzictwa muzycznego;
- Wojciech Zmorzyński - Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury Splendor Gedanensis za koncepcję i opiekę kuratorską nad wystawą „Fangor. Poza obraz”, która odbyła się w Oddziale Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku
Nagroda Specjalna „Splendor Gedanensis 2023” za wybitne osiągnięcia i dokonania na rzecz gdańskiej kultury
- Marcin Napiórkowski, Katarzyna Szyngiera i Mirosław Wlekły - Specjalny Splendor - Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury Splendor Gedanensis za spektakl „1989”, który opowiadając o polskiej drodze do wolności, przekuwa mit w prawdę indywidualnego i zbiorowego doświadczenia
Mecenas Kultury Gdańska 2023
- Bogumiła Soyka, Joanna Łepek i Alicja Soyka - tytuł Mecenasek Kultury Gdańska, za finansowe wsparcie wystawy czasowej „STOCZNIA. Człowiek. Przemysł. Miasto”, którą można oglądać w Europejskim Centrum Solidarności.
Kim są laureaci „Splendor Gedanensis 2023”?
Marcin Napiórkowski - semiotyk, profesor w Zakładzie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Warszawskiego. Publikuje m.in. w „Tygodniku Powszechnym”. Autor „Turbopatriotyzmu” opowiadającego o współczesnych polskich mitologiach politycznych. Prowadzi blog mitologiawspolczesna.pl.
Katarzyna Szyngiera - reżyserka. Laureatka Lauru Konrada XX Festiwalu „Interpretacje” i nagrody głównej festiwalu Konfrontacje Młodych „m-teatr”. Nominowana do Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej. Współpracuje z teatrami w całej Polsce, reżyserowała m.in. w Teatrze Współczesnym w Szczecinie, Teatrze Polskim w Bydgoszczy, Teatrze Współczesnym we Wrocławiu. Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie i Gdańskim Teatrze Szekspirowskim.
Mirosław Wlekły - reporter i pisarz non fiction, który co jakiś czas przenosi swoją pracę na scenę zarażając reportażem widownię teatralną. Autor „Śledztwa Pisma”, pierwszego podcastowego serialu reporterskiego w Polsce. Współautor reportaży, na podstawie których powstały spektakle teatralne.
Czytaj także: Święto teatru w Gdańsku - najlepsi twórcy uhonorowani. Aż trzy nagrody dla spektaklu „1989”
Nominacja za reżyserię, pomysł oraz scenariusz spektaklu „1989”. To spektakl, który formą nawiązujący do amerykańskiego “Hamiltona”. Rewolucyjny musical Lin-Manuela Mirandy wprowadził rap na Broadway, proponując świeży język opowiadania o historii atrakcyjny zarówno dla młodych, jak i starszych odbiorców. Także 1989 ukazuje upadek komunizmu z nowej perspektywy - wydarzenia znane z kronik filmowych i podręczników historii ożywają na scenie oglądane oczami trzech fascynujących par. W życiu Frasyniuków, Wałęsów i Kuroniów idee rywalizują z miłością, entuzjazm zderza się z ciężarem historii, a bohaterstwo przeplata się z rodzinnymi tragediami. Widzowie towarzyszą bohaterom w momentach ikonicznych – podczas strajków w stoczni i przy Okrągłym Stole – ale też w intymnych chwilach radości i cierpienia przeżywanych w zaciszach peerelowskich mieszkań lub więziennych celach.
Dr Anna Sobecka - historyczka sztuki związana z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego naukowo zajmuje się sztuką nowożytną, ze szczególnym uwzględnieniem malarstwa, grafiki i rzemiosła artystycznego. Specjalizuje się też w badaniu przedmiotów artystycznych tworzonych z bursztynu od czasów najdawniejszych po współczesny design. Fascynuje ją zarówno historia kolekcjonerstwa, jak i współczesne wystawiennictwo.
Nominacja za książkę „Obrazowanie natury w nowożytnym Gdańsku. O kulturze kolekcjonerskiej miasta” – fascynującą lekturę prezentującą wyniki drobiazgowego śledztwa na temat gdańskich kolekcjonerów z XVII i XVIII wieku, będącą nowatorską propozycją interdyscyplinarnych badań nad kulturą mieszczańską północnej Europy. Książka dotyczy niezwykle ważnego zjawiska z dziejów kultury artystycznej dawnego Gdańska. Autorka w sposób przekonujący zrekonstruowała splot zjawisk związanych z dawną wiedzą i dawną sztuką. Przemilczenie onych światów jest jednym z najciekawszych fenomenów kultury Gdańska w jego złotym wieku. Niezależnie od – docenionej już – wartości naukowej książki, badania autorki mają także swój wymiar społeczny. To dzięki działaniom dr Sobeckiej udało się pozyskać do zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku znakomitą martwą naturę autorstwa gdańskiego malarza Philippa Sauerlanda. W kolejce czekają następne dzieła, które warto zakupić do zbiorów publicznych.
Prof. Andrzej Szadejko - kompozytor, dyrygent, organista, organizator życia muzycznego. Uczestniczył w 30 mistrzowskich kursach organowych, klawesynowych i na pianoforte w Polsce, Niemczech, Holandii i Szwajcarii. Finalista i laureat wielu konkursów organowych w Polsce i za granicą. Profesor Akademii Muzycznej w Gdańsku, profesor wizytujący uczelni w Niemczech, Finlandii i USA. Laureat i stypendysta wielu instytucji polskich i zagranicznych. Ekspert w dziedzinie historycznego budownictwa organowego. Jest konsultantem oraz sprawuje nadzór nad wieloma projektami organowymi w Polsce, a także na Litwie i w Belgii.
Nominacja za nieustającą promocję gdańskiego i pomorskiego dziedzictwa muzycznego w kraju i za granicą, m.in. rozwój festiwalu ORGANY PLUS+ i zakończenie trzyletniego międzynarodowego projektu budowy organów w kościele Najświętszej Marii Panny na Piaskach w Wilnie inspirowanych dziedzictwem osiemnastowiecznego budownictwa organowego w Gdańsku. Prof. Andrzej Szadejko działa aktywnie na wielu polach, w 2022 roku m.in. jako dyrektor artystyczny przyczynił się do skokowego rozwoju festiwalu ORGANY PLUS+ promującego gdańskie dziedzictwo muzyczne, gdańskie organy i wykonawstwo muzyki dawnej poinformowane historycznie, który stał się kulturalną marką Gdańska dostępną dla osób o ograniczonym dostępie do kultury.
Wojciech Zmorzyński - kustosz Muzeum Narodowego w Gdańsku i kurator wystawy „Fangor. Poza obraz”. Od ponad dwudziestu lat realizuje wystawy w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Zajmuje się sztuką po 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem malarstwa artystów Wybrzeża. Zbiera laury w kolejnych plebiscytach: Onet przyznał mu O!Lśnienie 2023 w kategorii Sztuki Wizualne, otrzymał również Pomorską Nagrodę Artystyczną.
Czytaj także: Moda na Fangora - już ponad 50 tys. osób obejrzało wystawę artysty. Czynna tylko do 12 marca
Nominacja za przygotowanie wystawy „Fangor. Poza obraz” w oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku, która z niezwykłą wnikliwością pokazywała wszechstronny dorobek artysty, a także zyskała ogromną popularność – przez pięć miesięcy odwiedziło ją sześćdziesiąt tysięcy osób. Wystawa dotycząca twórczości Wojciecha Fangora w Pałacu Opatów, Oddziale Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku, stała się prawdziwym fenomenem. Odwiedziło ją niemal 60 tysięcy osób. Na ekspozycji zaprezentowano ponad 100 obrazów i 90 rysunków, plakaty oraz rzeźby ze wszystkich okresów twórczości Wojciecha Fangora.
Bogumiła Soyka, Joanna Łepek, Alicja Soyka - mecenaski wystawy „STOCZNIA. Człowiek. Przemysł. Miasto” w Europejskim Centrum Solidarności – pierwszej kompleksowej wystawy o historii państwowego przemysłu stoczniowego w Gdańsku.
Wystawa dokumentuje ponad 150 lat dziejów miasta od połowy XIX wieku, kiedy powstała pierwsza stocznia państwa pruskiego w Gdańsku, poprzez historię dwóch wojen światowych, Stoczni Gdańskiej w czasach komunizmu do współczesności. Eksponaty pochodzą od niemal 40 instytucji i osób prywatnych, z Polski i zagranicy - m.in. ze zbiorów Archiwum Państwowego w Gdańsku, PAN Biblioteki Gdańskiej, Muzeum Gdańska, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Stutthof w Sztutowie, Muzeum Narodowego w Szczecinie czy Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Osią opowieści nie jest historia przemysłu czy innowacji technologicznych, ale człowiek - najważniejszy element stoczniowego świata. Historie opowiedziane na tej ekspozycji są dopełnieniem wystawy stałej ECS i hołdem dla tysięcy anonimowych ludzi stoczni.
Czytaj także: Splendor Gedanensis za 2021 r. Najważniejsze nagrody gdańskiej kultury przyznane
Czytaj także: Agata Nowosielska, malarka i kuratorka z Nagrodą Splendor Gedanensis: "Żyję moimi obrazami"
Najstarsze i najistotniejsze wyróżnienie w gdańskiej kulturze
Tradycja nagradzania twórców gdańskiej kultury sięga początku lat 70. - tym samym jest to najstarsze i najistotniejsze gdańskie wyróżnienie w dziedzinie kultury.
Po raz pierwszy ustanowienie Nagrody Miasta Gdańska ogłosił w sierpniu 1973 roku ówczesny przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej Jan Nikołajew. Od tego czasu wyróżnienie to przyznawane jest raz do roku, a od 2004 roku nosi nazwę „Splendor Gedanensis”.
Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” przyznawana jest co roku osobom fizycznym lub nieformalnej grupie twórczej za wybitne dokonania artystyczne oraz promocję kulturalną miasta w kraju i za granicą, w roku poprzedzającym jej wręczenie. Ponadto przyznawany jest Tytuł Mecenasa Kultury Gdańska - można do niego zgłaszać osoby lub instytucje znacząco wspierające działania w obszarze kultury w roku poprzedzającym jej wręczenie.
NASZA FOTORELACJA Z GALI:
