Spacer odbył się w sobotyę, 24 listopada, i rozpoczął jak zwykle pod biurem projektu “FasadyOdNowa” przy ul. Straganiarskiej 53/54. Uczestnicy wydarzenia otrzymali bogato ilustrowany katalog realizacji z lat 2013 - 2017. Projekt, w którym w ramach współpracy wspólnot i miasta Gdańska fasady kamienic na Głównym Mieście są odnawiane, a następnie zdobione przez artystów ciekawymi detalami, doczekał się w tym czasie siedmiu edycji (w 2015 r. odbyły się dwie).
Jeszcze tylko 15 edycji
- Odnowionych zostało już w sumie 148 elewacji, w tym ponad połowa przy ul. Ogarnej. Nie najgorzej, jeszcze tylko około 15 edycji i powinniśmy skończyć - żartował Michał Szymański, z-ca dyrektora Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni, jeden z pomysłodawców “Fasad OdNowa”. - Projekty zdobienia detalami z czasem ewoluowały: odeszliśmy od malarstwa wielkopowierzchniowego do bardziej wyrafinowanych technik zdobniczych. Od początku głównym celem “Fasad OdNowa” było zwiększenie liczby remontów elewacji na Głównym Mieście. Bardzo ich brakowało i wciąż jest ich niewiele. Dekoracje pojawiły się w projekcie po to, by uzasadnić finansowy udział miasta w remontach budynków należących do wspólnot.
- Dekoracje są z roku na rok skromniejsze, ponieważ wojewódzki konserwator zabytków z roku na rok zgadza się na coraz mniej. W tym roku nie pojawiły się na wszystkich budynkach remontowanym w ramach projektu - opowiada Barbara Brzuskiewicz, która od początku “Fasad OdNowa” sprawuje pieczę konserwatorską i artystyczną nad realizacją projektu. - Coraz więcej mamy detali funkcjonalnych, jak np. rama do szyldów, czy flagownica z tegorocznej edycji.
Nareszcie mozaika!
W 2018 roku odnowionych zostało 25 fasad na 14 kamienicach (cechą typową dla Głównego Miasta jest to, że pod jednym numerem często jest więcej niż jedna, a nawet dwie elewacje).
Pierwszy przystanek spaceru był przy ul. Szerokiej 29/róg Złotników, przy elewacji zdobionej detalem projektu i wykonania Przemka Garczyńskiego. Na fasadzie widnieje okazała, wielobarwna mozaika wykonana ze specjalnych kafli ceramicznych przedstawiająca muszlę amonita, zamkniętą w malarskim przedstawieniu matematycznego ciągu Fibonacciego.
- Z tego detalu szczególnie się cieszymy, ponieważ mozaika powstała po raz pierwszy w ramach naszego projektu i mamy nadzieję, że za rok będzie ich więcej - zaznacza Barbara Brzuskiewicz.
Detale, a właściwie jeden detal z fasad po przeciwnej stronie Skweru Świętopełka, przy ul. Świętojańskiej 68/69, czyli wykonane w technice sgrafitto słońce również zaprojektował Przemek Garczyński.
- Pierwotnie miało to wyglądać inaczej. Artysta zaprojektował jeszcze nietypowy, bo dwukolorowy, falisty ornament sgrafitto. Słoneczko miało nad tymi falami wschodzić, ale konserwator nie wyraził zgody na całą kompozycję - tłumaczy Barbara Brzuskiewicz.
Sąsiednie fasady przy ul. Świętojańskiej 67 ozdobił małżeński duet artystów: Alicja i Dmitrij Buławka-Fankidejscy - ornament odlany z aluminium z ceramicznymi wstawkami podkreśla przejazd bramny. Na elewacji obok wprowadzili wspomnianą już, odlaną z aluminium, ramę do szyldu.
A na Ogarnej?
Realizacje Buławka-Fankidejskich zobaczyć można także przy ul. Ogarnej. Pod nr 111, w płycinach między oknami zainstalowali tu dziewięć (okrągłych i podłużnych) muszli. Na sąsiedniej elewacji (nr 112/113) na przedostatniej kondygnacji zawisła kompozycja odlana w aluminium przedstawiająca ażurowy ornament nawiązujący subtelnie do ławicy ryb, ze wstawkami ceramicznymi.
Dwie fasady pod adresem Ogarna 42/43 nie otrzymały żadnych dekoracji. Na tej bardziej okazałej, ceglanej, wystarczyło oczyścić cegły i odnowić oryginalną kamieniarkę nad portalem i w zwieńczeniu fasady.
Przy tej samej ulicy, pod numerem 60/61 oraz 62/63 odnowione zostały umieszczone tu w czasach powojennej odbudowy kamienne rozety. “Czaru” nabrały także niezwykłe zbiorniki przy rynnach (każdy jest inny, jeden ma kształt gitary!). Przy dwóch tutejszych fasadach jeszcze w trakcie spaceru dobiegał końca montaż metaloplastycznych rozetek nawiązujących do tych kamiennych i ciekawej flagownicy - wszystkie elementy zaprojektowane zostały przez Jacka Wielebskiego.
I ostatnia z tegorocznych realizacji - fasady kamienic przy Ogarnej pod nr 66/67, które również zostały po prostu odnowione, bez ozdobnych detali oraz 68, na rogu ul. Kotwiczników.
Michał Wirtel umieścił tutaj obraz, który w miarę oglądania nabiera trójwymiarowości - mówi Barbara Brzuskiewicz. - Realizacja na rogu ul. Kotwiczników to przykład tego, jak wiele metrów kwadratowych powierzchni mieliśmy w tym roku do pomalowania: elewacje narożne i tylne. Dużo działo się poza frontem ulicy, zawsze staramy się wykonywać jak najbardziej kompleksowe naprawy. Warto podkreślić, że farby krzemowo - krzemianowe, które stosujemy w projekcie są z “najwyższej półki”, znakomicie wiążą się z podłożem i są hydrofobowe (odpychające brud i wilgoć). Dzięki temu odnowione elewacje na długo zachowają swoją świeżość.
Od wiosny do jesieni, zgłoszenia do grudnia
Realizacja projektów, która podzielona jest na dwa etapy - remontowy, za który płacą wspólnoty i artystyczny (począwszy od malowania fasad, skończywszy na zdobieniu), finansowany z budżetu Gdańska, odbywa się zawsze od wiosny do jesieni danego roku. Jak podkreślają organizatorzy, wspólnoty chętne do udziału nie powinny zwlekać z decyzją.
- Najlepiej zgłosić się do końca bieżącego roku. Zapraszamy przedstawicieli wspólnot z deklaracją podpisaną przez zarządy. Na początku nie są jeszcze potrzebne uchwały wspólnot - tłumaczy Michał Szymański. - W przyszłym roku chcielibyśmy zrealizować prace przede wszystkim na fasadach kamienic tych wspólnot, które już wcześniej zgłosiły się do programu, ale dotąd, z różnych powodów, nie zmieściły się w planie realizacji. Znajdzie się także miejsce dla nowych uczestników.
Jak podkreśla Szymański, podstawową zasadą “Fasad” jest kompleksowość - najchętniej realizowane są więc remonty elewacji kilku następujących po sobie kamienic, całych pierzei, albo “brakujących fragmentów”. Wspólnoty zgłaszające się do projektu powinny już wstępnie być ze sobą dogadane.
Kontakt dla wspólnot chcących zgłosić się do projektu: tel. 58 52 44 615, e-mail: pp@gzdiz.gda.pl
Jak wygląda realizacja projektu? Za co odpowiadają wspólnoty, a za co miasto? Dowiesz się TUTAJ.
