Sąd Ostateczny Memlinga - co to
"Sąd Ostateczny" zachwyca widzów intensywnością barw i bogactwem złożonych treści już od blisko 550 lat (obraz powstawał w latach 1467-1471). Można przed nim spędzić całe godziny, podziwiając perfekcyjną technikę malarską, analizując sceny z dnia Sądu Ostatecznego opisanego przez św. Jana w Apokalipsie: zasiadającego na tęczy i otoczonego apostołami Chrystusa - Sędziego; Marii i Jana Chrzciciela wstawiających się za sądzoną ludzkością; Archanioła Michała w złotej, mediolańskiej zbroi ważącego dusze oraz dramatu dzielenia wstających z grobów ludzi na sprawiedliwych i grzeszników. Ci pierwsi kroczą po kryształowych schodach ku Bramie Raju, drudzy strącani są w ognistą, piekielną otchłań.
Kto jeszcze nie widział jednego z najwybitniejszych i najlepiej zachowanych na świecie przykładów malarstwa niderlandzkiego, pierwszego tak prestiżowego dzieła w dorobku Hansa Memlinga (malarz urodził się około 1435 w Seligenstadt, zmarł 11 sierpnia 1494 w Brugii), lub lubi powracać przed oblicze obrazu co pewien czas; powinien zaplanować wizytę w Oddziale Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku w styczniu 2025 roku.
Czytaj także: Już 550 lat od dnia, w którym gdańscy kaprowie zdobyli na morzu “Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga
Dwa lata gruntownych badań
Tryptyk Hansa Memlinga „Sąd Ostateczny” można oglądać w obecnej odsłonie tylko do 3 lutego 2025 roku. Wprawdzie obraz, mimo pół tysiącletniej, burzliwej historii, nigdy nie uległ większym zniszczeniom, przyszedł czas na pieczołowite badania, a co za tym idzie dwuletnią przerwę wystawienniczą.
Obraz będzie badany, ale nie konserwowany, bowiem jego stan jest bardzo dobry, co wykazała ostatnia kontrola Konserwatora Zabytków - informuje Piotr Stasiowski, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku. - Kłopot stanowi przestarzała gablota, w której jest eksponowany. Chcemy przenieść obraz w bardziej komfortowe miejsce, z nową gablotą, w przestrzeni naszego Muzeum. Postaramy się, by jak najszybciej obraz mógł być znowu oglądany przez publiczność.
W niedostępnej dla publiczności przestrzeni Oddziału Sztuki Dawnej prowadzone będą badania z udziałem partnerów naukowych i technicznych z kraju i zagranicy, m.in. z Getty Conservation Institute (renomowana międzynarodowa instytucja badawcza zajmująca się m.in. konserwacją zabytków).
- Nasze wspólne działania skupiały się będą na wdrożeniu najnowszych rozwiązań i badań w dziedzinie konserwacji prewencyjnej, mających na celu zapewnienie optymalnych warunków dla przechowywania i prezentacji dzieła. Eksperci z Getty, we współpracy z Działem Konserwacji muzeum, przeanalizują i opracują rekomendacje dotyczące warunków środowiskowych oraz nowoczesnych metod ekspozycji, które pozwolą na długoterminową ochronę tego wyjątkowego dzieła - informuje Muzeum Narodowe w Gdańsku.
W ramach prac przewidzianych do grudnia 2026 roku planowane jest m.in. wykonanie badań mikroskopem skaningowym, o wysokiej rozdzielczości, co umożliwi bardzo precyzyjne ustalenie miejsc, w których występują ewentualne defekty powierzchni, takie jak odspojenia i rozwarstwienia malarskie. Wykonana teraz dokumentacja pozwoli zaplanować na przyszłość działania konserwatorskie.
Czytaj także: Pierwsze takie spotkanie z czytelnikami. "Hans Memling" i jego autor
Równolegle odbędą się specjalistyczne warsztaty dotyczące zarządzania ryzykiem w obszarze dóbr kultury oraz oceny zagrożeń mikroklimatycznych dla dzieł sztuki. Planowane działania edukacyjne, szkolenia i warsztaty będą miały charakter międzynarodowy, skierowane zostaną do konserwatorów i naukowców, którzy zajmują się dziedzictwem kulturowym wymagającym szczególnie specjalistycznej opieki. Kolejny etap prac to kompleksowa digitalizacja dzieła, zgodnie z najnowszymi osiągnięciami technik fotograficznych.
W okresie badań i konserwacji muzeum dostosuje przestrzeń ekspozycyjną dla nowej odsłony tryptyku - zgodnie z najnowszymi standardami bezpieczeństwa zbiorów oraz wymogami prowadzenia działań edukacyjnych.
Więcej o dziele na stronie sadostateczny.mng.gda.pl.
