Według oficjalnych danych podczas fali strajków i protestów w grudniu 1970 roku na Wybrzeżu było 45 ofiar śmiertelnych, 1200 osób zostało rannych, 3 tysiące zaś aresztowanych. Jednym z symboli tych tragicznych wydarzeń pozostaje obraz zastrzelonego przez wojsko Zbyszka Godlewskiego niesionego na drzwiach ulicami Gdyni i pieśń “Ballada o Janku Wiśniewskim” dotycząca śmierci tego niespełna 18.letniego robotnika.
Podczas jubileuszowych wydarzeń dotyczących Grudnia`70 w Europejskim Centrum Solidarności poznać będzie można bliżej historię innej ofiary wydarzeń sprzed 46 lat - o Ludwiku Piernickim opowie jego szwagier Kazimierz Koźmiński (więcej informacji poniżej).
13 grudnia 1981 roku generał Wojciech Jaruzelski ogłosił wprowadzenie stanu wojennego, który zgasił rodzące się w społeczeństwie nadzieje na wolność. Granice zostały zamknięte, nastąpiła fala aresztowań i internowań, na ulicach znów pojawiło się wojsko. 13 grudnia 2016 r. i wcześniej odbędzie się wiele wydarzeń upamiętniających ten straszny moment w historii, a także spotkań przybliżających ciężkie lata stanu wojennego tym, którzy nie przeżyli go na własnej skórze.
KALENDARIUM GDAŃSKICH OBCHODÓW ROCZNICY GRUDNIA`70 ORAZ 13 GRUDNIA 1981
11 grudnia, niedziela
godz. 11.00-16.00, Europejskie Centrum Solidarności
Subiektywne zwiedzanie wystawy stałej ECS ścieżkami wspomnień bohaterów i świadków wydarzeń sprzed lat. Oprowadzający: Szczepan Sadurski (satyryk, rysownik i karykaturzysta); Lucjan Adamczuk (członek Komitetu Strajkowego Szczecin w 1970 r.); Jerzy Kowalczyk (członek Głównego Komitetu Strajkowego dla Miasta Gdyni w 1970 r.); Kazimierz Koźmiński (szwagier zabitego w Grudniu ‘70 Ludwika Piernickiego) oraz Tomasz Budzyński (muzyk, m.in. wokalista zespołu Siekiera w latach 1982-84 i zespołu Armia, malarz i poeta).
- Dzięki zwiedzaniu subiektywnemu poznać można bardzo osobiste historie. Dowiemy się między innymi, jak wyglądał przygotowany przez władze pogrzeb zastrzelonego w Grudniu`70 Ludwika Piernickiego. Będą też historie osób zaangażowanych w organizację strajków grudniowych na Wybrzeżu i opowieści o walce z cenzurą stanu wojennego - zachęca Adam Cherek, koordynator projektu.
Wstęp wolny - żeby wziąć udział w wybranym spacerze (lub w kilku) należy wcześniej zarezerwować miejsce. Więcej na temat oprowadzających - na stronie internetowej ECS.
12 grudnia, poniedziałek
godz. 9.00, ECS
Rozpoczęcie dwudniowej konferencji naukowej “Stan wojenny w Polsce 1981-1983” (sala wystaw czasowych). Wydarzenie podzielono na pięć paneli dyskusyjnych (m.in. “Internowania”, “Pamięć o stanie wojennym”). Z programem można się zapoznać tutaj.
Wydarzenia towarzyszące konferencji:
- godz. 12: wernisaż wystawy “Śląsku, obudź się!” w Galerii Trap (antresola). Ekspozycja to mapa pamięci stanu wojennego napisana przez młodego francuskiego fotografika Nicolasa Leblanc. Czynna do 30 stycznia 2017
- godz. 17.30 otwarty pokaz filmu “Uczcie się Polski. Opozycja w NRD i Solidarność” (audytorium ECS); wprowadzenie Róża Romaniec, współautorka scenariusza i reżyser filmu oraz Basil Kerski, dyrektor ECS
- godz. 18.30 wręczenie Medali Wdzięczności Europejskiego Centrum Solidarności (audytorium ECS). Otrzymają je: Knut Dahlbor, Axel Reitel, Bernd Schalbe, Viktor Witt, Thomas Zaremba – uczestnicy strajku głodowego w więzieniu w Cottbus (ówczesna NRD) w grudniu 1981 roku, w proteście przeciwko wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego
13 grudnia, wtorek
- godz. 15, Przymorze, Park Reagana - złożenie kwiatów pod pomnikami obrońców Solidarności i Wolności - św. Jana Pawła II i Ronalda Reagana
- godz. 15.30, Wrzeszcz, skwer u zbiegu al. Grunwaldzkiej i ul. Waryńskiego - złożenie kwiatów pod pomnikiem Anny Walentynowicz (organizator: Stowarzyszenie Godność)
- godz. 16.30 - msza św. w kościele św. Brygidy (ul. Profesorska 17)
- godz. 18.00-20.00 - przemarsz ulicami: Katarzynki - Podmłyńską - Targ Drzewny - Hucisko - Wały Jagiellońskie - Wały Piastowskie - Łagiewniki - Doki do Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 (organizator: NSZZ Solidarność)
- godz. 18.00-19.30 - uroczystości pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców (organizator: Liga Obrony Suwerenności)
- godz. 18.30, park im. Marii Konopnickiej przy Targu Rakowym - odsłonięcie pomnika Ofiar Stanu Wojennego
- godz. 19.30 - zapalenie Światła Wolności przy pomniku Poległych Stoczniowców 1970 (pl. Solidarności)
- godz. 20 - koncert legendarnych zespołów (Izrael, Kryzys, Bielizna, Fabryka) na placu przy Sali BHP (ul. ks. Jerzego Popiełuszki 6)
Wydarzenia organizowane 13 grudnia przez Komitet Obrony Demokracji:
- godz. 12.00-15.00 pikieta przed Urzędem Wojewódzkim
- godz. 17.00-18.00 pikieta pod biurem poselskim PiS, Targ Drzewny 3/7
- godz. 18.30-20.00, Strajk Obywatelski Gdańsk, Długi Targ przy Fontannie Neptuna
14 grudnia, środa
- godz. 12.00 - wręczenie Krzyży Wolności i Solidarności oraz wręczenie wyróżnień “Świadek Historii” w Sali BHP, ul. ks. Jerzego Popiełuszki 6, (organizator: Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Gdańsku)
16 grudnia, piątek
- godz. 10.00 - zapalenie zniczy, złożenie wieńców i kwiatów pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970
- godz. 11.00 - wernisaż wystawy malarstwa Andrzeja Jana Piwarskiego “Ślady i Nadzieje” w sali wystaw czasowych ECS. Wystawa będzie czynna do 15 stycznia 2017. Więcej na temat autora i wystawy na stronie internetowej ECS
- godz. 16.15 - zapalenie zniczy pod tablicą pamiątkową na budynku byłej siedziby Komitetu Wojewódzkiego PZPR, ul. Wały Jagiellońskie 36, (organizatorzy: Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”, Urząd Miejski w Gdańsku, Instytut Pamięci Narodowej, ECS)
- godz. 17.00 - msza św. w kościele św. Brygidy (ul. Profesorska 17), przemarsz pod pomnik Poległych Stoczniowców 1970 (ulicami: Katarzynki - Podmłyńską - Wielkie Młyny - Rajska - Wały Piastowskie - Łagiewniki), odsłonięcie tablicy pamiątkowej czterech ofiar stanu wojennego w Gdańsku, (organizator: Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”, we współpracy z: miastem Gdańsk, ECS, IPN/o. w Gdańsku)
