16 lipca br. Rada Miasta Gdańska przyznała absolutorium Prezydent Gdańska za wykonanie budżetu za poprzedni rok. Było to pierwsze absolutorium przyznane prezydent Aleksandrze Dulkiewicz. Głosowanie nad uchwałą w tej sprawie poprzedziła kilkugodzinna dyskusja radnych, a także prezentacja Raportu o stanie Miasta Gdańska w 2019 r.
Raport ten to kompleksowe opracowanie podsumowujące działania władz miasta w ciągu jednego roku kalendarzowego. Przygotowanie takiego dokumentu jest obowiązkiem wszystkich gmin w Polsce, wprowadzonym “ustawą z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych”.
Rada Miasta Gdańska. Prezydent Aleksandra Dulkiewicz z absolutorium za rok 2019
Raport podany został do publicznej wiadomości 17 czerwca br., ale prezentacja raportu odbyła się - zgodnie z przepisami - w trakcie sesji absolutoryjnej, której data wyznaczona była na 16 lipca. Dokument został poddany też debacie publicznej. Oprócz radnych miejskich, zgodnie z ustawą, uczestniczyć mogło w niej także 15 mieszkańców, którzy najpóźniej w przededniu sesji złożyli do przewodniczącej Rady Miasta Gdańska pisemne zgłoszenie poparte co najmniej 50 podpisami.
Chętnych do udziału w debacie mieszkańców było aż 21. Jednak ze względu na obowiązujące przepisy, w sali obrad RMG publicznie mogło wypowiedzieć się tylko 15 z nich. Kilku mieszkańców w bardzo emocjonalny sposób poruszyło kwestie światopoglądowe, i krytykowało nieobowiązkowe zajęcia szkolne pod hasłem "Zdrovve Love". Część mieszkańców zwracała uwagę na gospodarkę odpadami, w tym także na działalność Zakładu Utylizacyjnego i sposób naliczania opłat za odbiór odpadów. Poruszono też kwestie związane z edukacją, a także zagospodarowaniem przestrzennym i finansowaniem działalności amatorskich klubów sportowych. Do kwestii stawianych przez mieszkańców i radnych mogli ustosunkować się przedstawiciele Urzędu Miejskiego, którzy zwykle korzystali z tej możliwości.
Raport o stanie Miasta Gdańska za 2019 rok - zapoznaj się z jego treścią
Piotr Pawłowski, koordynator akcji "Świecka szkoła" na Pomorzu, poświęcił swoje wystąpienie edukacji, w tym lekcjom religii w budynkach szkolnych.
- Stan realizacji, wdrażania Modelu Równego Traktowania jest niezadowalający. Należy ocenić to negatywnie. W obecnym raporcie, jak i ubiegłorocznym, nie ma ani słowa o tym, jak wdrażane są rozwiązania dotyczące konkretnych przesłanek, m.in. przesłanki, która mnie najbardziej interesuje, czyli "wyznanie/bezwyznaniowość" - zwrócił uwagę.
Większa część swojego wystąpienia poświęcił lekcjom religii, które, w jego opinii, nie powinny odbywać się w budynkach szkolnych.
Jarosław Paczos poruszył z kolei kwestię działalności Zakładu Utylizacyjnego w Szadółkach.
- Kompostownia działa prawidłowo. Natomiast zbyt dużo procesów technologicznych dzieje się jeszcze na zewnątrz, i te zapachy, które dochodzą do okolicznych osiedli w ostatnich tygodniach są związane ze zbyt dużą ilością odpadów zielonych, które są pod gołym niebem. Na pewno jest jeszcze dużo do zrobienia, ale doceniam wysiłek pracujących tam osób [...] Liczę na deklarację polityczną prezydent Gdańska, że przyszła spalarnia będzie spalać wszystkie rodzaje odpadów, także tych, które powodują problemy odorowe. Dotyczy to także odpadów zielonych - podkreślał. Zaproponował on także powołanie nowego urzędu - Architekta Miasta.
Do wypowiedzi Jarosława Paczosa odniosła się prezydent Aleksandra Dulkiewicz.
- Budowany Zakład Termicznego Spalania Odpadów będzie spalał wszystko, co jest podsitówką oraz wszystko to, co nie nadaje się do recyklingu. Taka była idea realizacji tej inwestycji. Będzie ona elementem "zamykającym" ruch odpadami komunalnymi w naszym mieście - podkreślała prezydent Dulkiewicz.
Wystąpień wszystkich mieszkańców, a także odpowiedzi władz miasta na ich postulaty i pytania, można posłuchać, i zobaczyć, w nagraniach poniżej.
W transmisji wystąpienia mieszkańców rozpoczynają się po 1 godzinie i 40 minutach.
Raport o stanie Miasta, wedle założeń ustawodawcy, ma podsumowywać działalność władz miasta w roku poprzednim i zawierać musi sprawozdania z realizacji:
- budżetu obywatelskiego,
- polityk, programów i strategii,
- uchwał podjętych przez Radę Miasta.
Gdański “Raport” zawiera dodatkowo czternaście rozdziałów:
- cztery wprowadzające:
-
Ogólna charakterystyka miasta,
-
Mieszkańcy - opis podstawowych cech demograficznych,
-
Budżet miasta
-
Organizacja i zarządzanie miastem
- dziewięć nawiązujących do głównych kierunków strategicznego rozwoju miasta, wyznaczonych przez Strategię Rozwoju Miasta Gdańska 2030 Plus i Programy Operacyjne 2023 służące realizacji tejże strategii. W tych rozdziałach pokazano najważniejsze dane statystyczne, opisano kluczowe inwestycje i projekty miejskie zrealizowane w 2019 r.
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIASTA
-
Gdańsk jest szóstym pod względem liczby ludności miastem w Polsce. Zajmuje obszar 262 km kw. Najdalej wysunięte punkty to: na północ - Osowa, na południe - Św. Wojciech, na zachód - Rębiechowo, na wschód - Świbno.
-
Do najważniejszych zasobów przyrodniczych miasta należą tereny zielone, w tym m.in. lasy (w północno-zachodniej części miasta i w pasie nadmorskim) i parki spacerowo - wypoczynkowe. Na obszarze Gdańska występują także tereny gdzie przyroda jest chroniona szczególnie - od fragmentu Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, po rezerwaty przyrody.
-
W 2019 r. największą część powierzchni Gdańska zajmowały użytki rolne – blisko 32 proc. Gdańsk jest miastem o średnim stopniu zurbanizowania (obszary pod zabudowę mieszkaniową i przemysłową zajmowały w strukturze użytkowania gruntów 28 proc. ogólnej powierzchni miasta). Znaczny był także udział lasów i zadrzewień (blisko 19 proc.) oraz terenów komunikacyjnych (blisko 13 proc.). W 2019 r. odnotowano przede wszystkim spadek użytków rolnych oraz wzrost terenów zurbanizowanych i przeznaczonych pod zabudowę.
DEMOGRAFIA
-
W 2019 r. odnotowano najwyższą liczbę mieszkańców w całej historii Gdańska; wyniosła 470 907 osób, poprzedni rekord z 1987 r. wynosił 469 053 osób.
-
W ciągu roku liczba mieszkańców wzrosła o 4276 osób. Ludność Gdańska stanowiła 62,5 proc. ogólnej liczby mieszkańców Trójmiasta oraz 20,1 proc. województwa pomorskiego.
-
Najludniejsza dzielnica to od lat Chełm - ma ponad 32 tys. mieszkańców; najmniej gdańszczan żyje na Rudnikach (1108 osób).
-
Systematyczny wzrost liczby mieszkańców odnotowują dzielnice południowe. Liczba mieszkańców Jasienia wzrosła o 2293 os. (+13 proc. r/r), a Ujeściska-Łostowic o 1487 os. (+5,7 proc. r/r).
BUDŻET MIASTA
-
W 2019 r. dochody Miasta przekroczyły 3,6 mld i wzrosły o 346 mln. Wydatki natomiast wyniosły 3746 mln i wzrosły o 440 mln. Z roku na rok wzrastają dochody własne, w 2019 r. wyniosły one 2 847 mln zł.
-
Dochody budżetu Miasta Gdańska w 2019 r. w przeliczeniu na mieszkańca wyniosły 7694 zł, natomiast wydatki 7955 zł.
-
Finanse Gdańska zostały dotknięte poprzez zmianę zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (obniżenie stawki podatkowej z 18 do 17 proc., zwolnienie z podatku dochodowego osób poniżej 26 roku życia oraz podwyższenie kosztów uzyskania przychodów). W wyniku tych zmian miasto Gdańsk zanotowało utratę dochodów z tytułu PIT na poziomie 13 mln zł.
ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE MIASTEM
-
Rok 2019 naznaczyła tragiczna śmierć Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza.17 stycznia 2019 r. Prezes Rady Ministrów wyznaczył do pełnienia funkcji Prezydenta Miasta Gdańska Aleksandrę Dulkiewicz, a 3 marca przeprowadzono przedterminowe wybory, w których przy frekwencji 48,98 proc., największe poparcie (82,22 proc.) uzyskała Aleksandra Dulkiewicz. 7 marca 2019 r. oficjalnie objęła to stanowisko.
-
Rok 2019 r. był pierwszym pełnym rokiem działania Gdańskiego Centrum Kontaktu (uruchomione 1 lutego 2018 r.) - wspólnego całodobowego punktu zdalnego kontaktu dla mieszkańców Gdańska, studentów, przedsiębiorców czy osób odwiedzających miasto. Do najliczniej zgłaszanych przez mieszkańców tematów interwencyjnych należą: uszkodzenia dróg, chodników i ścieżek rowerowych; nieprzepisowe parkowanie; nielegalne wysypiska, brak odbioru odpadów; chore i martwe zwierzęta; porządek i bezpieczeństwo (graffiti, zakłócanie porządku, dewastacje, hałas). W 2019 r. zarejestrowano 60327 kontaktów, najwięcej przez telefon (68,44 proc. wszystkich zgłoszeń).
EDUKACJA
-
Rok 2019 przyniósł duże wyzwania w obszarze edukacji. W kwietniu miał miejsce strajk pracowników oświaty, jednym z najtrudniejszych momentów była organizacja egzaminów ósmoklasisty i gimnazjalnego. Przy pełnej mobilizacji społeczności edukacyjnej udało się to zadanie z sukcesem skoordynować, egzaminy odbyły się bez zakłóceń.
-
Wyzwaniem była także rekrutacja “podwójnego rocznika” (absolwentów szkół podstawowych i likwidowanych gimnazjów) do szkół średnich. Od 1 września 2019 r. w klasach I naukę rozpoczęło 9,3 tys. uczniów; o 4,9 tys. więcej niż w roku szkolnym 2018/2019.
-
We wrześniu 2019 r. otworzono Szkołę Podstawową nr 6 przy ul. Lawendowe Wzgórze. Działalność rozpoczęły kolejne placówki publiczne niesamorządowe: przedszkole oraz liceum.
-
W ramach podnoszenia jakości edukacji zawodowej, gdańskim uczniom oferowano staże (w 2019 r. ukończyło je 501 uczniów), prowadzone było doradztwo zawodowe oraz kursy i szkolenia. W ofercie szkół zawodowych, od września 2019 r. pojawiły się 4 nowe zawody, prowadzonych było 13 nowych klas patronackich, w ramach projektu “Gdańsk miastem zawodowców – rozwój infrastruktury szkół zawodowych”, powstają nowe pracownie, laboratoria, warsztaty.
ZDROWIE PUBLICZNE I SPORT
-
W ramach profilaktyki zdrowia dla dzieci i młodzieży realizowany był m.in. projekt Fitklasa (nowa formuła ćwiczeń korekcyjnych dla dzieci w klasach 0-3 - pilotażowo, w kolejnym roku szkolnym obejmie wszystkie podstawówki samorządowe) oraz Program 6-10-14-18+ (prewencja i wczesne wykrywanie chorób cywilizacyjnych związanych z otyłością dzieci i młodzieży).
-
Na szeroką skalę prowadzono działania wspierające osoby dotknięte problemami, zaburzeniami i chorobami psychicznymi pod egidą Gdańskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2016-2023. W 2019 r. kompleksową opieką i wsparciem objęto blisko 10 tys. mieszkańców Gdańska.
-
W ramach zadań finansowanych z Budżetu Obywatelskiego w przestrzeni miejskiej pojawiło się 31 nowych defibrylatorów (pod koniec 2019 r. było ich łącznie 47 ogólnodostępnych w przestrzeni miejskiej oraz 71 w pojazdach komunikacji miejskiej).
-
Dużym zainteresowaniem cieszył się program Aktywuj się w Gdańsku (18,7 tys. uczestników). W największych imprezach biegowych w Gdańsku wzięło udział 20 tys. osób.
INTEGRACJA SPOŁECZNA I AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA
-
2019 był rokiem wyborów - odbyły się: wspomniane przedterminowe wybory Prezydenta Miasta Gdańska, wybory do rad dzielnic, do Parlamentu Europejskiego i Parlamentu RP. Wysoka była frekwencja wyborcza zwłaszcza w wyborach parlamentarnych, w których osiągnęła rekordowy poziom 72,5 proc..
-
Wprowadzono nową formułę spotkań prezydenta z mieszkańcami “Porozmawiajmy przy stole”. Odbyło się 8 spotkań w różnych dzielnicach miasta; średnio w każdym uczestniczyło około 150 mieszkańców.
-
Kontynuowano Gdański Program Mieszkalnictwa Społecznego dla osób/rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym. W 2019 r. na cele programu przeznaczono kolejne lokale mieszkalne, wsparciem objęto 432 osoby. Ponadto w 2019 r. Gdańsk przystąpił do projektu Housing First – Najpierw Mieszkanie, którego celem jest wdrożenie nowego rozwiązania mieszkaniowego dla osób w kryzysie bezdomności zmagających się z problemami psychicznymi i uzależnieniami.
-
Gdańska Karta Mieszkańca umożliwiała w 2019 r. jednokrotne bezpłatne skorzystanie z 25 atrakcji i z rabatów u 110 partnerów. Do końca 2019 r. Kartę odebrało 227 tys. osób (w tym 69 tys. uczniów i młodzieży z uprawnieniem do bezpłatnych przejazdów gdańską komunikacją miejską). Karta była też jednym z dokumentów pozwalających na oddanie głosu w ramach Budżetu Obywatelskiego.
-
Wsparcie społeczne, zawodowe i zdrowotne zapewniane było również dla osób niepełnosprawnych. W 2019 r. utworzono nowy środowiskowy dom pomocy dla 40 osób z chorobą Alzheimera i innymi zaburzeniami dementywnymi przy ul. Sterniczej w Brzeźnie, poszerzono miejską ofertę usług opiekuńczych i specjalistycznych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, przystąpiono do programu „Opieka wytchnieniowa”.
-
W 2019 r. przeprowadzone zostały wybory rad dzielnic na kolejną kadencję. Rady zostały utworzone we wszystkich 35 dzielnicach, w tym po raz pierwszy w nowo utworzonej dzielnicy Orunia Górna-Gdańsk Południe. Działa w nich 567 radnych. Rady złożyły wnioski na dofinansowanie 776 projektów lokalnych na łączną kwotę 4,3 mln zł, czyli o prawie 2,5 mln zł większą niż w 2018 r. Wyższa kwota w dyspozycji rad dzielnic wynikała z uchwalenia przez Radę Miasta Gdańska na 2019 r. nowej stawki na jednego mieszkańca dzielnicy w wysokości 12 zł (poprzednio - 4 zł). Stawka ta – wzorem lat poprzednich – mogła być dodatkowo zwiększona w zależności do frekwencji wyborczej w danej dzielnicy – o 25 proc., jeśli frekwencja zawierała się między 14 a 16 proc., lub o 50 proc., jeśli frekwencja przekroczyła 16 proc.
KULTURA I CZAS WOLNY
-
Na koniec 2019 r. sieć instytucji kultury Gdańska tworzyło 26 muzeów wraz z oddziałami, 7 teatrów i instytucji muzycznych, 14 galerii sztuki. Wśród wymienionych znajduje się 12 instytucji prowadzonych lub współprowadzonych przez Gminę Miasta Gdańska.
-
Mieszkańcy Gdańska chętnie uczestniczą w życiu kulturalnym, a tym samym w życiu miasta. W 2019 r. z oferty kulturalnej miejskich instytucji kultury skorzystało 2,1 mln odbiorców.
-
Realizowano prace konserwatorskie zabytków architektury i obiektów sakralnych, w tym m.in.: w Bazylice Mariackiej, w Ratuszu Głównego Miasta, Dworze Artusa, spichlerzu Błękitny Baranek.
-
Rozpoczęto proces ubiegania się o wpis na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO gdańskiej kultury carillonowej (przeprowadzono kampanię Gdańsk – carillonowa stolica Polski) oraz o wpis Stoczni Gdańskiej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Narodowym Instytutem Dziedzictwa.
INNOWACYJNOŚĆ I PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
-
Gdańsk wraz z regionem pomorskim otrzymał w 2019 r. nagrodę „Europejskiego Regionu Przedsiębiorczości 2020”. Przyznaje ją Europejski Komitet Regionów, wspierany przez Parlament Europejski i Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny oraz organizacje: European Association of Craft, Small and Medium-Sized Enterprises, Eurochambres oraz Social Economy Europe. Jej ideą jest nagradzanie regionów oraz miast UE, które stworzyły wyróżniającą się i wychodzącą w przyszłość strategię rozwoju przedsiębiorczości, a przy tworzeniu planów i warunków dla rozwoju działalności małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) stosują zasady opracowanego przez Komisję Europejską programu „Small Business Act”, tworzącego kompleksowe ramy polityki na rzecz MŚP.
-
Liczba podmiotów gospodarczych wzrosła i wynosiła niemal 80 tys. (to o 3,7 proc. więcej niż w 2018 r.).
-
Niska stopa bezrobocia - 2,3 proc. na koniec 2019 r., wspieranie rynku pracy i aktywności zawodowej odbywało się m.in. poprzez Centrum Pracy Seniorek i Seniorów oraz Punkt Pomocy Cudzoziemcom.
-
Wzrosły stawki wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw (o 8,1 proc. w porównaniu z 2018 r.)
INFRASTRUKTURA
-
Kontynuowano realizację programu „Jaśniejszy Gdańsk”, którego celem jest oświetlenie wszystkich zamieszkanych ulic w mieście i poprawa efektywności energetycznej. W 2019 r. oświetlono 18,5 km ulic i ciągów pieszych w 46 lokalizacjach za kwotę 9,1 mln zł.
-
Największą inwestycją ciepłowniczą w 2019 r. była rozbudowa sieci magistralnej wraz z likwidacją lokalnej kotłowni w dzielnicy Osowa. W 2019 r. wybudowano 12,7 km nowych sieci ciepłowniczych i przyłączy oraz zmodernizowano 4,2 km sieci, a także podłączono do miejskiej sieci ciepłowniczej 524 budynki mieszkalne oraz 61 budynków handlowo-usługowych, użyteczności publicznej i innych.
-
Na terenie Zakładu Utylizacyjnego zakończono budowę hermetycznej kompostowni, która może przetwarzać 40 tys. ton odpadów biodegradowalnych rocznie. Ukończono także prace projektowe instalacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów – Portu Czystej Energii.
-
Rozwijano system zabezpieczenia przeciwpowodziowego. W 2019 r. dzięki zakończonej budowie zbiornika „Strzelniczka II” oraz pracom regulacyjnym okolicznego potoku zadbano o odwodnienie dzielnicy Kokoszki.
-
W 2019 r. oddano do użytku rekordową liczbę 7,3 tys. mieszkań - o blisko 0,5 tys. więcej niż w 2018 r. Wydano także 262 pozwoleń na budowę rekordowej liczby planowanych 8,7 tys. mieszkań.
-
Coraz więcej nowych mieszkań oddawanych do użytku powstaje na dolnym tarasie, zgodnie z zasadą rozwijania miasta do wewnątrz. W 2019 r. 54 proc. nowych mieszkań powstało właśnie tam.
MOBILNOŚĆ I TRANSPORT
-
W 2019 r. przybyło prawie 18 km tras rowerowych, długość tras rowerowych na koniec roku wyniosła 734 km. Liczba miejsc postojowych dla rowerów wzrosła o 760. Rok raportu był rekordowy pod względem liczby przejazdów odnotowanych przez 12 referencyjnych liczników rowerowych w mieście: 5,66 mln (o ponad 4 proc. więcej niż w 2018 r.).
-
W 2019 r. prowadzono działania polegające na poprawie infrastruktury dla ruchu pieszego oraz niwelowaniu negatywnego wpływu parkowania pojazdów na warunki poruszania się pieszo. Zbudowano lub zmodernizowano ponad 44 km chodników.
-
Dzięki budowie alei Pawła Adamowicza mieszkańcy zyskali nowe połączenia międzydzielnicowe: piesze, rowerowe, tramwajowe oraz samochodowe.
-
Z transportu miejskiego w 2019 r. skorzystało 177,7 mln pasażerów (o 2 mln więcej niż w 2018 r.).
-
W 2019 r. Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy obsłużył rekordową liczbę prawie 5,4 mln pasażerów, co oznacza wzrost o 8 proc. w stosunku do 2018 r.
ŚRODOWISKO
-
W 2019 r. uchwałą Rady Miasta przyjęto Plan adaptacji do zmian klimatu dla Miasta Gdańska (MPA).
-
Poprawę jakości powietrza oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych miasto chce osiągnąć dzięki dotacjom udzielanym na likwidację prywatnych źródeł niskiej emisji, programowi termomodernizacji oraz eliminacji procederu spalania odpadów w przydomowych paleniskach. Skuteczną realizację tego ostatniego celu ma zapewnić EkoPatrol - nowo powołany referat Straży Miejskiej dysponujący m.in. mobilnym laboratorium i dronem.
-
W ramach edukacji ekologicznej uruchomiono kampanię „Gdańsk bez plastiku” - przygotowano 10 zasad dla mieszkańców i 5 dla przedsiębiorców, które pomóc mają w ograniczeniu korzystania z plastiku.
