Przeleżała w ziemi ponad 80 lat. Wyjątkowe odkrycie archeologów na terenie Westerplatte

Dobrze zachowaną emaliowaną tabliczkę, pochodzącą prawdopodobnie z drzwi jednego z administracyjnych pomieszczeń, odkryli archeolodzy Muzeum II Wojny Światowej na terenie Westerplatte. Przedmiot znaleziono w dużym leju bombowym powstałym po niemieckim nalocie na Wojskową Składnicę Tranzytową 2 września 1939 roku.
10.09.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Na zdjęciu widoczna jest stara metalowa tabliczka o czerwonym tle z białym napisem w języku polskim, która nosi ślady rdzy oraz zniszczeń, zwłaszcza w rogach. Napis głosi: INTERESANTÓW PRZYJMUJE SIĘ W DNIE POWSZECHNIE OD GODZINY 7 DO 10 , co oznacza, że interesanci są przyjmowani w dni powszednie od godziny 7 do 10. Wokół tabliczki umieszczono linijki pomiarowe wskazujące jej wymiary. Na dole zdjęcia widnieje dodatkowy numer identyfikacyjny:  1388/2024 , prawdopodobnie odnoszący się do procesu katalogowania bądź identyfikacji tego obiektu.
Zabytkową tabliczkę odkryto w „kapsule czasu”
mat. Muzeum II Wojny Światowej

Wykopaliska archeologiczne w leju po bombie

Na Westerplatte prowadzony jest obecnie XI etap prac archeologicznych. 
 
Badany jest wykop numer 38, który założono w miejscu dużego leja po bombie zrzuconej podczas nalotu Luftwaffe 2 września 1939 roku.

Prochy zawieźli na Westerplatte. Koniec ziemskiej tułaczki płk. Sobocińskiego

Niemieckie lotnictwo w sile 58 samolotów Junkers Ju-87B Stuka oraz 3 maszyn Heinkel He-111E zbombardowało wtedy obszar bronionego przez polskich żołnierzy półwyspu. Zrzucono w sumie 258 bomb kruszących i zapalających o łącznej wadze 26,5 tony. 

To jak "kapsuła czasu"

Lej, którego średnica wynosiła niemal 11 metrów, a całkowita głębokość dochodzić może nawet do 3 metrów, to efekt wybuchu bomby o wadze ok. ćwierć tony.
Na zdjęciu widoczna jest część wykopu archeologicznego, w którym odkryto metalową tabliczkę podobną do tej z poprzedniego zdjęcia. Tabliczka jest częściowo zasypana ziemią i widnieje na niej napis: "INTERESANTÓW PRZYJMUJE SIĘ W DNIE POWSZECHNIE OD GODZINY 7 DO 10". Wokół znaleziska umieszczono pomoce pomiarowe, takie jak przymiar geodezyjny (w górnej i lewej części zdjęcia) oraz biała strzałka wskazująca na znalezisko. Na dole zdjęcia widnieje czerwona tabliczka z numerem "0600", która prawdopodobnie służy do identyfikacji wykopu lub znaleziska. Fotografia ma charakter dokumentacyjny, typowy dla prac archeologicznych, mający na celu zarejestrowanie pozycji odkrycia przed dalszymi pracami badawczymi.
Po konserwacji tabliczka stanie się jednym z eksponatów na wystawie archeologicznej Muzeum Westerplatte
mat. Muzeum II Wojny Światowej
 
- Po zakończonych walkach opisywany lej - podobnie jak wiele innych - wykorzystany został jako gotowy dół śmietniskowy. W wyniku porządkowania terenu Westerplatte po bitwie, do leja trafiły wszelkie rzeczy uznane przez Niemców za niepotrzebne, jak również gruz i inne materiały ze zniszczonych podczas walk budynków. W ten sposób stał on się swoistą „kapsułą czasu”, w której zachowały się przedmioty będące na wyposażeniu Wojskowej Składnicy Tranzytowej - informuje Aleksandra Trawińska, rzecznik prasowy Muzeum II Wojny Światowej. 

Interesantów przyjmuje się ...

Podczas eksploracji leja muzealni archeolodzy natrafili na świetnie zachowaną emaliowaną tabliczkę. Pochodzi ona zapewne z drzwi jednego z administracyjnych pomieszczeń któregoś z budynków Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

Westerplatczycy pochowani na nowym cmentarzu. Tak przebiegały uroczystości. WIDEO i ZDJĘCIA

Po pracach konserwacyjnych zabytkowy przedmiot trafi na przygotowywaną obecnie wystawę archeologiczną Muzeum Westerplatte. Jej otwarcie planowane jest w 2025 r. 
 
W wykopie archeolodzy odnaleźli ponadto duże ilości ołowianych plomb, mundurowych guzików i haków, różnego rodzaju narzędzi, szklanych butelek i kałamarzy oraz elementów wyposażenia budynków: klamek, zamków, włączników i gniazdek elektrycznych, itp.

Dotychczasowe efekty prac archeologów na Westerplatte

Badania archeologiczne na Westerplatte zostały zainicjowane w 2016 r. Ich głównym celem jest jak najpełniejsze poznanie historii Wojskowej Składnicy Tranzytowej poprzez odkrycie i udokumentowanie wszystkich obiektów z nią związanych: budynków, elementów infrastruktury kolejowej, drogowej i technicznej, zmian w ukształtowaniu terenu spowodowanych walkami (lejów, okopów, stanowisk bojowych).

Historia bez kitu: Obrona Westerplatte – pierwsze starcie II wojny. Rozmowa z dr. Janem Szkudlińskim

XI etap prac archeologicznych na Westerplatte rozpoczął się 10 maja i potrwa do początku listopada 2024 r. Kontynuowane będą m.in. poszukiwania szczątków legionisty Mieczysława Krzaka, który w chwili śmierci najprawdopodobniej znajdował się na stanowisku obserwacyjnym przy falochronie, na przedpolu placówki „Fort”.
Na zdjęciu przedstawiono teren wykopalisk archeologicznych znajdujący się w otoczeniu drzew i zieleni. Na pierwszym planie widoczny jest duży wykop podzielony na sekcje, z odsłoniętą warstwą gleby i piasku. Wzdłuż krawędzi wykopu widoczne są różne poziomy warstw ziemi. W różnych miejscach widać osoby prowadzące prace pomiarowe i dokumentacyjne. Po lewej stronie dwie osoby korzystają z urządzeń geodezyjnych, a po prawej stronie inna osoba trzyma pionową tyczkę pomiarową i notuje dane. Prace odbywają się na świeżym powietrzu, w otoczeniu drzew, co wskazuje na to, że wykopaliska mają miejsce w parku lub zalesionym terenie. W tle widoczne są budynki przemysłowe lub kontenery za ogrodzeniem. Fotografia dokumentuje zaawansowane prace archeologiczne, w których wykonywane są pomiary, zapewniające dokładne zarejestrowanie lokalizacji znalezisk.
XI etap badań archeologów MIIWŚ na Westerplatte ma się zakończyć planowo na początku listopada br. roku
mat. Muzeum II Wojny Światowej
 
Przełomowy okazał się V etap badań archeologicznych w okresie od 12 września do 15 listopada 2019 r. Odkryto wówczas pięć mogił, w których znajdowały się szczątki 9 westerplatczyków poległych w wartowni nr 5 oraz innych częściach półwyspu.
 
Dzięki współpracy z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym w Szczecinie oraz gdańskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej udało się zidentyfikować siedmiu poległych obrońców Westerplatte: plut. Adolfa Petzelta, kpr. Jana Gęburę, kpr. Bronisława Peruckiego, starszego strzelca Władysława Okrasę (Okraszewskiego), starszego legionistę Ignacego Zatorskiego, starszego legionistę Zygmunta Ziębę i legionistę Józefa Kitę. 

Wystawa stała MIIWŚ. Ponownie zobaczymy o. Maksymiliana Kolbe i rodzinę Ulmów

Podczas uroczystego pogrzebu, który odbył się 4 listopada 2022 r., wszyscy odnalezieni bohaterowie spoczęli wraz ze swoim dowódcą mjr. Henrykiem Sucharskim na cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte. Dwóch pozostałych obrońców, których nie udało się zidentyfikować ze 100-procentową pewnością, pochowani zostali anonimowo.
Na zdjęciu wykonanym z góry przedstawiony jest wykop archeologiczny w kształcie prostokąta, w którym widoczne są różne warstwy ziemi i piasku. Obszar wykopu jest podzielony na sekcje, z wyraźnymi różnicami w kolorze gleby, co sugeruje różne etapy lub warstwy osadów. W centralnej części wykopu znajduje się biała miara pomiarowa oraz mała czerwona tabliczka oznaczona numerem 1319 , co najprawdopodobniej służy do identyfikacji warstwy bądź konkretnego miejsca badania. Obszar wokół wykopu jest otoczony trawą i zielenią, co sugeruje, że badania prowadzone są na terenie zewnętrznym, być może w parku lub zalesionym terenie. Zdjęcie ma charakter dokumentacyjny, wykonane prawdopodobnie w celu zarejestrowania stanu wykopu z lotu ptaka lub z podwyższonej perspektywy. Układ ziemi wskazuje na zaawansowany etap prac archeologicznych, z jasno zaznaczonymi granicami wykopu i jego strukturą.
Zdjęcie z góry wykopu nr 38, gdzie odkryto emaliowaną tabliczkę
mat. Muzeum II Wojny Światowej
 
Do tej pory, w ramach 10 etapów badań przeprowadzonych na Westerplatte szczegółowo przebadano obszar o powierzchni 7512,4 m² oraz oczyszczono z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego teren o wielkości ponad 13,5 ha.
 
Przeprowadzono również nadzór archeologiczny nad budową cmentarza Żołnierzy Wojska Polskiego, modernizacją i przystosowaniem budynku byłej elektrowni WST do celów wystawienniczych oraz nad budową punktu obsługi ruchu turystycznego w części znajdującej się w granicach WST.

Tym żyje Gdańsk. Andrzej Drzycimski, historyk: - Westerplatte to polskie Termopile!

W efekcie pozyskano ponad 82 tysiące tys. zabytków, w tym 32 tysiące artefaktów o dużej wartości historycznej, ekspozycyjnej i naukowej obrazujących burzliwą historię półwyspu od połowy XVII do XX wieku. 
 

TV

Rodzinny Dzień Lwa w gdańskim zoo