Lech Bądkowski uhonorowany. ”Bez niego nie byłoby Solidarności i niepodległej Polski”
Spotkanie wokół Lecha Bądkowskiego, żołnierza, obywatela i literata, rozpocznie się o godz. 18 projekcją filmu "Kryptonim Inspirator" (z 2005 roku).
W 50-minutowym dokumencie Henryki Dobosz-Kinaszewskiej, postać Bądkowskiego, którego życie było gotowym materiałem na film, przypominają najbliżsi - córka Sławina Kosmulska, wnuczka Miłosława i wnuk Barnim oraz osoby, z którymi współpracował, m.in. Lech Wałęsa, Lech Kaczyński, Aleksander Hall, Bogdan Borusewicz, Donald Tusk, Wojciech Szczurek czy Paweł Huelle i Paweł Zbierski, autor biografii bohatera.
- Należał do pokolenia złych czasów. To czasy nie pasowały do niego, w tych warunkach kwiaty nie bardzo rosły - mówi w filmie legendarny przywódca Solidarności i były Prezydent Polski.
Po projekcji organizatorzy zapraszają na dyskusję z reżyserką filmu Henryką Dobosz-Kinaszewską a także z publicystką, dziennikarką oraz producentką filmu Marią Mrozińską. Rozmowę poprowadzi Ewelina Stefańska, wiceprezeska Fundacji SAMORZĄDNOŚĆ im. Lecha Bądkowskiego.
Twórcy filmu "Kryptonim Inspirator":
- Scenariusz i reżyseria Henryka Dobosz
- Zdjęcia Wojciech Ostrowski
- Muzyka Bartłomiej Woźniak
- Dźwięk Wojciech Cwyk, Maciej Płocharski
- Montaż Irena Siedlar
- Czytali: Arkadiusz Brykalski ( proza i publicystyka Lecha Bądkowskiego)
- Jacek Labijak ( komentarz)
- Konsultacja historyczna Andrzej Zbierski
- Konsultacja scenograficzna Alina Afanasjew
- Udźwiękowienie Studio Segment
- Tańczyli: Paula Kinaszewska i Bartek Woźniak
- Współpraca Paweł Zbierski oraz Jacek Mroziński, Zbigniew Szymaniak, Jan Tumasz
Organizatorem wydarzenia jest Klub Tygodnika Powszechnego Trójmiasto.
Inauguracja roku Lecha Bądkowskiego. Bliscy wspominają. ZAPIS TRANSMISJI I ZDJĘCIA
O Lechu Bądkowskim
LECH BĄDKOWSKI (1920-1984) z urodzenia był torunianinem, z wyboru gdańszczaninem,
Wojenne losy
Urodził się w rodzinie urzędnika miejskiego. Po ukończeniu gimnazjum klasycznego w Toruniu, spędził rok w Szkole Podchorążych Piechoty w Brodnicy. Uczestniczył w kampanii wrześniowej. W styczniu 1940 roku przedostał się przez Węgry do Francji, by wstąpić do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Walczył w kampanii norweskiej (za którą odznaczono go orderem Virtuti Militari), we Francji i w Anglii, gdzie wstąpił do Polskiej Marynarki Wojennej. Przeszedł przeszkolenie spadochronowe, wcielony do jednostki desantowej, ale mimo dwukrotnej próby nie udało się zrzucić do na teren Polski.
W 1945 roku został członkiem Zarządu Głównego Związku Pomorskiego w Wielkiej Brytanii. W 1946 roku ukończył Studium Języka i Kultury Angielskiej na uniwersytecie Cambridge. 20 maja tego roku został zdemobilizowany i już 1 czerwca 1946 r. powrócił więc do kraju pierwszym transportem, którym wracali żołnierze Marynarki Wojennej.
Już w Polsce, ale wciąż nie wolnej
Zamieszkał w Gdyni, a od 1951 roku w Gdańsku. Studiował w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Sopocie (1949) i na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego (1951).
Do roku 1953 pracował w redakcji „Dziennika Bałtyckiego” jako kierownik działu gospodarczo-morskiego. W tym samym roku zatrudnił się w tygodniku „Rybak Morski”, ale został zwolniony z przyczyn politycznych bez prawa wykonywania zawodu dziennikarskiego. Od 1954 roku był kierownikiem literackim w teatrze „Miniatura” w Gdańsku. W 1956 roku został zastępcą redaktora naczelnego tygodnika „Ziemia i Morze”, ale już na początku 1957 roku został zwolniony. Od tego czasu utrzymywał się z prac literackich i publicystycznych.
Od 1979 roku był członkiem polskiego PEN Clubu i członkiem jego ostatniego zarządu przed stanem wojennym. Należał również do Związku Literatów Polskich, w latach 1957-1966 był prezesem Oddziału Gdańskiego i członkiem Zarządu Głównego. W Zarządzie Głównym zasiadał też od grudnia 1980 roku do rozwiązania ZLP.
Droga do Solidarności
21 sierpnia 1980 roku przybył do Stoczni Gdańskiej. Został rzecznikiem prasowym Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego oraz członkiem grupy negocjującej porozumienie gdańskie. Funkcję członka prezydium i rzecznika prasowego pełnił jeszcze przez kilka miesięcy w Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.
Od września 1980 roku był przewodniczącym kolegium redakcyjnego autonomicznej rubryki „Samorządność” w „Dzienniku Bałtyckim”, a później redaktorem naczelnym tygodnika „Samorządność”, który powstał dzięki jego staraniom.
Regionalista i współzałożyciel Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, w którym pełnił wiele funkcji. W jego ujęciu regionalizm kaszubski był otwarty na Pomorze i Polskę. Małą ojczyznę uważał za wartość szczególną - szkołę samorządności, dyscypliny, pracy organicznej.
Twórczość Lecha Bądkowskiego
Jest autorem około tysiąca artykułów, publikował w „Samorządności”, „Pomeranii” i „Polityce” - i prawie 30 książek. Pisał powieści marynistyczne, zbiory opowiadań wojennych, bajki dla dzieci, powieści historyczne, eseje historyczne, pasjonował się wczesnośredniowiecznym Pomorzem, np. zbiór esejów „Odwrócona kotwica” poświęcił czasom, gdy w Gdańsku i na Pomorzu panowali niezależni książęta pomorscy. Planował napisanie wielkiej sześciotomowej powieści o XIII-wiecznych książętach pomorskich. Zdążył napisać dwa tomy – „Młody książę” (wydany w 1980 roku) i „Chmury” (ukazały się już po śmierci autora w 1984 roku).
Odznaczony Virtuti Militari oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (w roku 1965), Medalem Stolema (1978), Pieczęcią Świętopełka Wielkiego klasy złotej (1982) i innymi wyróżnieniami.
Zmarł 24 lutego 1984 roku, a 28 lutego odbył się jego pogrzeb na Srebrzysku. W 2001 roku prezydent Paweł Adamowicz ustanowił nagrodę im. Lecha Bądkowskiego, aby honorować i podkreślić udział organizacji pozarządowych w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego i rozwiązywaniu lokalnych problemów. W latach 90. jednej z ulic na Siedlcach od strony Suchanina nadano jego imię.
oprac. na podst.: „30 Dni” 1/2004
Gdy w sobotę, 31 sierpnia 2024 roku, w Gdańsku na skrzyżowaniu ulic Minogi i Świętojańskiej, odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika Lecha Bądkowskiego - sygnatariusza Porozumień Gdańskich, pierwszego rzecznika prasowego NSZZ "Solidarność" i krzewiciela idei samorządności, premier Donald Tusk powiedział o Bądkowskim: - Nikt sobie nie zdaje sprawy, ile dzisiejsza Polska zawdzięcza temu chłodnemu umysłowi, a jednocześnie gorącemu sercu. Nie było lepszego mistrza patriotyzmu niż on.
