Wdzięczność wobec zasłużonych dla Gdańska
To była bardzo sympatyczna uroczystość. Pojawiło się na niej kilkadziesiąt osób, głównie starszych, doskonale pamiętających zarówno profesora Cieślaka, jak i jego córkę Katarzynę.
Chętnych nie brakowało też do zabrania głosu - wspominali oni zarówno niezwykłą pracowitość, jak i dokonania obojga.
W uroczystości uczestniczyli krewni, byli współpracownicy obu naukowców, a także sąsiedzi i mieszkańcy wspólnoty mieszkaniowej, na budynku której zawisła pamiątkowa tablica. Obecny był też zastępca prezydent Gdańska, Piotr Borawski.
- Powodem, dla którego spotykamy się dziś, i odsłaniamy tę pamiątkową tablicę, są przede wszystkim bardzo ważne zasługi prof. Edmunda Cieślaka - świetnego historyka, znawcy dziejów Gdańska i autora “pomnikowej” Historii Gdańska, która jest fundamentalnym dziełem z punktu widzenia historii naszego miasta. Również jego córki, dr Katarzyny Cieślak, która była historyczką sztuki, znawcą gdańskich epitafiów, i która wpisywała się też w wiele gałęzi historii sztuki całego Pomorza - podkreślał Piotr Borawski, zastępca prezydent Gdańska ds. mobilności i bezpieczeństwa. - Tą tablicą pokazujemy naszą wdzięczność tym postaciom.
Bardzo pracowity naukowiec
Na ul. Fiszera 7, gdzie mieszkali, nie zabrakło też krewnego rodziny Cieślaków, Ziemowita Koźmińskiego, który podziękował za tę inicjatywę, po czym podzielił się z obecnymi osobistymi wspomnieniami.
- Nie miałem bliskiego kontaktu z Kasią ze względu na różnicę wiekową. Byłem dla niej “za młody”, żeby ze mną poważnie porozmawiać. Rozmawiała częściej z moją starszą siostrą. Natomiast z wujkiem Edmundem, który przyczynił się do tego, że po maturze “poszedłem na historię” i zostałem historykiem, rozmawialiśmy bardzo często. Niesamowita była jego pracowitość. To był człowiek, który poświęcał się pracy. Dla mnie niesamowite było, że on nie odpoczywał. Nawet jak spotykaliśmy się na działce na Kaszubach, to on zawsze miał ze sobą książki, jakieś papiery, i tak zawsze pracował - wspominał Ziemowit Koźmiński.
Tablica poświęcona Annie Walentynowicz odsłonięta. "Hołd dla wielkiej Polki"
Fundacja - ku pamięci zmarłej tragicznie córki
Ciepłych słów wobec dr Katarzyny Cieślak nie szczędzili z kolei prof. Jacek Friedrich z gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Małgorzata Buchholz-Todoroska z Fundacji im. Doktor Katarzyny Cieślak.
- Kasia była uroczą osobą, bardzo bezpośrednią. Pamiętam ją zawsze roześmianą, cudowną. Po jej tragicznej śmierci, a zmarła mając zaledwie 41 lat, kiedy była w pełni swoich możliwości twórczych, rodzice postanowili uhonorować pamięć córki i iść śladem jej starań zawodowych, ale też prywatnych. Państwo Cieślak założyli fundację imienia Kasi w 2002 roku, która w swoim zakresie ma prowadzić badania, a także propagować historię sztuki i kulturę trzech regionów: Pomorza, Warmii i Mazur, które mieściły się w zainteresowaniach badawczych Katarzyny - tłumaczyła Małgorzata Buchholz-Todoroska.
Czwartkową uroczystość poprowadził Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. Wniosek o upamiętnienie historyków złożyło właśnie Muzeum Gdańska. W inicjatywę włączyły się również Fundacja dr Katarzyny Cieślak, Stowarzyszenie Historyków Sztuki o/ Gdańsk i Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk.
Tablice pamiątkowe. Czcimy na co dzień naszą historię
Kim byli Edmund i Katarzyna Cieślak?
Edmund Cieślak, polski historyk, profesor nauk humanistycznych. Urodził się 7 listopada 1922 r. w Toruniu. Podczas II wojny światowej został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec. Po wyzwoleniu znalazł się we Francji, studiował prawo i historię na uniwersytecie w Lille. Do Polski wrócił w 1948 r., w roku następnym ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Toruńskiego. W 1950 r. uzyskał doktorat, i do 1953 r. pracował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Toruńskiego. W 1954 r. przeniósł się do Gdańska, gdzie otrzymał stanowisko kierownika Pracowni Historii Gdańska i Dziejów Morskich Polski PAN. Funkcję tę pełnił nieprzerwanie aż do przejścia na emeryturę w 1992 r. Wykładał również w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku oraz na Uniwersytecie Gdańskim. W 1963 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1974 r. - zwyczajnego.
Prof. Cieślak był wybitnym specjalistą w zakresie historii Gdańska i strefy bałtyckiej, a także relacji polsko-francuskich. Jego badania koncentrowały się na okresie nowożytnym (XV-XVIII w.). W 1969 r. wspólnie z Czesławem Biernatem wydał „Dzieje Gdańska” - popularny zarys dziejów miasta, opublikowany również w języku angielskim. Od 1966 r. był redaktorem naukowym (a także współautorem) wielotomowej, monumentalnej „Historii Gdańska” - największego opracowania dziejów miasta, wciąż pozostającego podstawowym kompendium wiedzy o przeszłości Gdańska, które sam uznawał za „dzieło swego życia”.
Był członkiem licznych polskich i zagranicznych (głównie francuskich) towarzystw, komitetów i rad naukowych, a także członkiem redakcji wielu czasopism i serii wydawniczych. Był też wiceprezesem Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, a w latach 1977-1984 przewodniczącym Rady Naukowej obecnego Muzeum Gdańska. W 1995 r. otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Prof. Cieślak zmarł 19 września 2007 r. w Gdańsku. Został pochowany na cmentarzu Srebrzysko, obok córki Katarzyny.
Dr Katarzyna Cieślak, polska historyczka sztuki. Urodziła się w Gdańsku 14 lutego 1956 r. Studia z zakresu historii sztuki ukończyła na Uniwersytecie Warszawskim w 1979 r., następnie pracowała w gdańskiej pracowni Instytutu Sztuki PAN. W 1997 r. podjęła pracę w Instytucie Historii PAN. W 1989 r. uzyskała tytuł doktora na podstawie pracy poświęconej gdańskiej sztuce epitafijnej. Jest autorką niemal 40 tekstów naukowych, w tym trzech książek oraz licznych artykułów, recenzji i not biograficznych. W swoich badaniach koncentrowała się na kwestiach wyznaniowych oraz sztuce sakralnej Gdańska. Prace Katarzyny Cieślak, m.in. „Kościół - cmentarzem. Sztuka nagrobna w Gdańsku (XV-XVIII w.)” z 1992 r., czy też wydana w 2000 r., już po jej śmierci, książka „Między Rzymem, Wittenbergą a Genewą. Sztuka Gdańska jako miasta podzielonego wyznaniowo” weszły do kanonu gdańskiej literatury historycznej.
Katarzyna Cieślak zginęła w wypadku samochodowym w Niemczech 8 września 1997 r.
Upamiętnić ważne miejsca i osoby
„Tablice pamiątkowe” to projekt realizowany przez Urząd Miejski w Gdańsku. Jego założeniem jest umieszczanie w przestrzeni Gdańska spójnych wizualnie oznaczeń w celu upowszechniania wśród mieszkańców i turystów wiedzy o miejscach związanych z wydarzeniami i osobami ważnymi dla historii kraju i regionu. System tablic pamiątkowych zainicjowany został w czerwcu 2018 roku. Tablica prof. Edmunda Cieślaka i dr Katarzyny Cieślak jest już 40.
