Laudacja na cześć profesora Uniwersytetu Gdańskiego
Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się podczas VIII Kongresu Open Eyes Economy Summit w Centrum Kongresowym ICE Kraków.
Laudację na cześć naukowca Uniwersytetu Gdańskiego wygłosił prof. dr hab. nauk humanistycznych Jacek Purchla. Założyciel Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, od 2018 roku wiceprezydent Europa Nostra (przyp. red. federacja stowarzyszeń na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Europy - przyp. red.), a także laureat Nagrody im. Stanisława Vincenza.
Podkreślił, że prof. Cezary Obracht-Prondzyński to laureat wielowymiarowy.
- Wybitny socjolog, antropolog historyk, a przede wszystkim najbardziej intrygujący przedstawiciel gdańskiego środowiska naukowego który swój bardzo bogaty dorobek badawczy i równocześnie aktywność obywatelską tak mocno łączy z fenomenem swojej małej ojczyzny. Bo Kaszuby, to jak sam laureat mówi, jego “łejcowizna i tatczyzna”, czyli to, co jest nam najbliższe - mówił prof. Jacek Purchla.
Cztery tomy "Historii Kaszubów" sprzedano błyskawicznie
Podkreślił, że dokonania pomorskiego naukowca są spójne z myśleniem patrona krakowskiej nagrody. - To Stanisław Vincenz uczył nas, ze nie tyle państwa, ale regionalne, małe ojczyzny stanowią o więzi Europejczyków - dodał.
Czy będą przeprosiny za "dziadka z Wehrmachtu"?
Dziękując za laur prof. Cezary Obracht-Prondzyński powiedział, że wychowując się na pograniczu nieustannie zderzał się z kwestią “konieczności udowodnienia swojej polskości, czy też swojej lojalności wobec Polski”.
- Stale były wokół tego stawiane znaki zapytania. Gdy w połowie lat 80. zacząłem działać w Zrzeszeniu Kaszubsko-Pomorskim to wtedy nieustannie zderzaliśmy się z zarzutami o filogermanizm i separatyzm. Minęły prawie cztery dekady, a my ciągle musimy o tym słuchać, bo ciągle w naszym kraju ktoś śmie wyzywać kogoś od Niemców, straszyć Niemcami, a nawet wprost dyskryminować tych, którzy się za Niemców uważają - swoich własnych obywateli. Dla mnie osobiście jest to nie do przyjęcia, bo w naszym, moim świecie, patriotyzm oznacza równość obywateli. Oznacza solidarność ze słabszymi. Oznacza wierność tradycji, otwartości i tolerancji. Oznacza prawo do bycia sobą - mówił pochodzący z Bytowa naukowiec.
Naukowiec podkreślił, że “nas do dzisiaj nikt nie przeprosił za dziadka z Wehrmachtu”. - Za szyderstwo i kpinę z naszej tragicznej historii. A wręcz przeciwnie, nagradzano tych, którzy szydzono. To budzi nasz opór i zdecydowany protest. W świecie, w którym szydzi się z czyjejś pamięci i tożsamości, nie ma miejsca na demokrację - zaznaczył.
Bądźmy dumni z bycia częścią europejskiej rodziny
Zdaniem, prof. Cezarego Obrachta-Prondzyńskiego, trzeba kształtować w sobie zdolność rozumienia naszego otoczenia.
- Rozumienia przede wszystkim tego, co jest za wschodnią naszą granicą lecz jednocześnie trzeba trwać w przekonaniu że nasze miejsce jest na Zachodzie jako wspólnocie wartości. Trzeba być dumnym że tworzymy europejską rodzinę, Trzeba mieć mocne postanowienie, że nasze miejsce jest w Unii Europejskiej za którą chcemy i bierzemy także współodpowiedzialność. Polska i europejska demokracja potrzebują energii społecznej, wolnych i świadomych obywateli. Zatem bądźmy tymi świadomymi i wolnymi obywatelami i dzielmy się naszą wolnościową energią - zaapelował uczony.
Kim jest prof. Obracht-Prondzyński?
Na co dzień pracuje w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie kieruje Zakładem Antropologii Społecznej oraz Pomorskim Centrum Badań nad Kulturą. Jest ponadto współzałożycielem i prezesem Instytutu Kaszubskiego, członkiem rad muzealnych, rad naukowych, ciał doradczych w organizacjach społecznych. Często występuje jako ekspert i komentator w mediach.
“Jacy wyjdziemy z tego kryzysu?”. Prof. Cezary Obracht-Prondzyński na zakończenie Kongresu w ECS
W 2017 r. prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński otrzymał Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za wybitne osiągnięcia w badaniach kultury Kaszub i Pomorza.
W ostatnim latach prof. Cezary Obracht-Prondzyński i prof. Józef Borzyszkowski dokończyli pracę nad monografią “Historia Kaszubów w dziejach Pomorza”, którą zainicjował prof. Gerard Labuda, nestor pomorskiej historiografii, zmarły w 2010 roku. Komplet “Historii Kaszubów” obejmuje pięć dużych woluminów (tom IV w dwóch częściach) od średniowiecza po czasy współczesne.
Kim jest patron krakowskiej nagrody?
Stanisław Vincenz (1888-1971) jest szeroko znany w europejskiej kulturze i literaturze jako wybitny etnograf, eseista, filozof, ceniony pisarz. Był badaczem i wnikliwym znawcą kultury Huculszczyzny i Pokucia, organizatorem pierwszego zjazdu „małych ojczyzn” w szwajcarskim Vallamont.Stanisław Vincenz był człowiekiem dialogu międzykulturowego i międzynarodowego i ważnym ideowym głosem dla porozumienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej.Po II wojnie światowej pozostał na emigracji na Zachodzie, należał do kręgu twórców paryskiej "Kultury". Jego opus magnum stanowi cykl epicki “Na wysokiej połoninie”
Portret dla profesora Obrachta-Prondzyńskiego. Spotkanie w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku
Komu wcześniej przyznano Nagrodę im. Stanisława Vincenza?
Nagroda Rady Miasta Krakowa im. Stanisława Vincenza jest przyznawana od 2005 r. osobom zasłużonym dla popularyzacji kultury Europy środkowo-wschodniej.
Na liście laureatów krakowskiej nagrody są m.in.:
Tomas Venclova, Krzysztof Czyżewski, Agnieszka Holland, Tatiana Tołstoj, Andrzej Stasiuk, Martin Pollack, Magda Vášáryova, Serhij Żadan, Jarosław Hrycak, Swietłana Aleksijewicz, Krzysztof Penderecki, G. Csaba Kiss, Oleg Sencow, Wojciech Ornat i Oksana Zabużko