- Każda tragedia, każda informacja statystyczna o śmierci, jest dramatem - powiedziała Monika Chabior zast. prezydent Gdańska do spraw rozwoju społecznego i równego traktowania. - Do mnie dochodzą wszystkie raporty, pamiętam te wszystkie sprawy. Zrobię wszystko, żeby powtórnych tragedii nie było.
Jak Gdańsk dba o kondycję psychiczną swoich mieszkańców? Program na lata 2024-26
W środę, 24 stycznia 2024 roku w Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Gdańsku odbyła się konferencja prasowa na temat danych Fundacji GrowSPACE dotyczących prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży w Polsce w 2023.
Ponad 2 tysiące prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży w 2023 roku
Zgodnie z danymi Fundacji GrowSPACE w 2023 roku odnotowano 2139 prób samobójczych dzieci i młodzieży. To dane zebrane z Wojewódzkich Komend Policji. W ośmiu województwach pokazują wzrost prób samobójczych dzieci i młodzieży do 18 roku życia włącznie. Liczba prób samobójczych dzieci i młodzieży zakończonych zgonem to 146 przypadków. W 2022 w okresie styczeń-grudzień zarejestrowano 150 prób zakończonych zgonem, co pokazuje spadek. Podawane dane mogą się jeszcze zmienić po podaniu finalnych danych przez Komendę Główną Policji.
Ferie zimowe w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Sprawdź, jak się zapisać
- Już drugi rok z rzędu liczba prób samobójczych przekroczyła ponad dwa tysiące - powiedziała Paulina Filipowicz psycholożka, aktywistka Fundacji GrowSPACE. - Dostajemy wiele pytań, dlaczego młodzi ludzie w Polsce podejmują coraz częściej tak drastyczne kroki. Dane wskazują, że najmłodsza osoba, która podjęła taką próbę, miała tylko siedem lat. Szczególnie ważne jest to dla nas w województwie pomorskim, bo na Pomorzu jest najwyższy wskaźnik prób samobójczych młodych ludzi. To moment, w którym ja jako psycholożka i my jako Fundacja, apelujemy do osób decyzyjnych i tych, którzy mają wpływ na to, co dzieje się z młodymi ludźmi - o działanie. Wraz z raportem, który opublikowaliśmy w poniedziałek 22 stycznia 2024 roku, opublikowaliśmy również listę rekomendacji dla Ministerstwa Zdrowia.
Rekomendacje Fundacji GrowSPACE
W połowie stycznia Sejm przyjął ustawę, która zapewnia 3 miliardy złotych na psychiatrię i onkologię dziecięcą. Zdaniem Fundacji GrowSPACE to spory krok w dobrą stronę, ale równie ważne jest to, na co dokładnie te fundusze powinny być wydatkowane. Dlatego Fundacja rekomenduje m.in:
zwiększenie finansowania oddziałów psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży (dziennych i całodobowych) przez Ministerstwo Zdrowia, tworzenie nowych miejsc na oddziałach, kształcenie psychiatrów dziecięcych, edukacja innych zawodów medycznych w temacie wspierania pacjentów psychiatrycznych, rozwój instytucji i zawodów pozamedycznych, np. asystentów i asystentek zdrowienia.
“Niebieskie trampki” we Wrzeszczu. Gdańsk pomaga dzieciom i młodzieży w kryzysie psychicznym
Więcej miejsc w szpitalach psychiatrycznych, więcej psychologów i psychoedukacji
- Trzeba zwiększyć ilość miejsc w szpitalach psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży - podkreśla Paulina Filipowicz. - Choć pamiętajmy, że szpital to miejsce, do którego młody człowiek trafia w momencie pełnego kryzysu, dlatego proponujemy też zadbanie o psychoedukację, pomoc środowiskową i pomoc ambulatoryjną. Największym problemem są mniejsze miejscowości, w których brakuje ośrodków kryzysowych, jak ten w którym dzisiaj się znajdujemy. Mówimy również o psychoedukacji, która powinna być podstawowym elementem podstawy programowej w szkole.
Jak podkreśliła Paulina Filipowicz, równie ważne jest zadbanie o specjalistów, którzy odchodzą do sektora prywatnego, co sprawia że brakuje nie tylko psychologów w szkołach, ale też psychologów, którzy mogą przyjąć osobę w momencie kryzysu zdrowia psychicznego. Raport publikowany przez Fundację GrowSPACE pokazuje, że w Polsce oczekiwanie na psychiatrę dziecięcego zajmuje ponad 200 dni, to przerażające dane biorąc pod uwagę, że w Polsce pracuje niewiele ponad 500 psychiatrów dziecięcych.
Co Gdańsk robi w zakresie wsparcia psychologicznego dla dzieci i młodzieży?
Szkoła bez dzwonków? To możliwe - już 29 gdańskich szkół z nich zrezygnowało
- Od czasu pandemii zobaczyliśmy jak te liczby wystrzeliły w górę, jak wielu ludzi, nie tylko młodych, doznało ogromnego kryzysu - powiedziała Monika Chabior, zastępczyni prezydent Gdańska do spraw rozwoju społecznego i równego traktowania. - W Gdańsku w szkołach publicznych uczy się 91 tysięcy dzieci. Dotarcie do nich, zmiana ich sytuacji, jest ogromnym wyzwaniem dla całego systemu. Zawsze mówię: najpierw zdrowie i psychologia rozwojowa dziecka, a potem program nauczania. W wtorek 23 stycznia spotkałam się z ministrą Barbarą Nowacką, rozmawiałyśmy o zmianach w całości systemu. Dla nas w Gdańsku istotne jest to, aby po pierwsze ulżyć dzieciom. Popracować nad tym, aby szkoły były mniej stresujące. Zaczęliśmy od organizowania szkół bez dzwonków, promujemy szkoły bez ocen. To są rzeczy, które powinny zmniejszać stres, żeby do kryzysu nie dochodziło.
Jak podkreśliła prezydent Chabior, kolejną kwestią jest szkolenie tzw. pracowników kluczowych (nauczycieli, kadry zarządzającej w szkołach). W tym roku w Gdańsku w szkoleniu na temat zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży wzięło udział 270 nauczycieli.
- Cały czas prowadzimy program ochrony zdrowia psychicznego - dodała prezydent Chabior. - Współpracujemy z organizacjami pozarządowymi, pracujemy nad tym, aby w Gdańsku było więcej tzw. zerowych punktów referencyjnych, takich do których każdy może przyjść po prostu "z ulicy". Mamy już takie dwa punkty "Niebieskie Trampki", działają w galerii Forum i niedawno otwarty w galerii Metropolia. Pracujemy nad kolejnymi takimi punktami, powinno ich być dużo, żeby młodzi ludzie mieli się dokąd zgłosić z ulicy i uzyskać pomoc.
Prezydent przypomniała też o działającej w Gdańsku aplikacji "Wsparcie w Gdańsku", dzięki której można znaleźć miejsca pomocy psychologicznej. Miasto stara się również o środki z Unii Europejskiej na badania przesiewowe w szkołach podstawowych i średnich, przygotowuje także procedurę o nazwie "Przeciwdziałanie krzywdzeniu dziecka", która pozwoli pomóc tym dzieciom, które mają już za sobą próbę samobójczą.
Gdzie szukać pomocy w razie kryzysu. Naszego, bliskich czy znajomych
Jeśli dzieje się coś złego, widzimy że życie i zdrowie bliskiej lub znajomej osoby jest zagrożone dzwonimy pod numer alarmowy 112, przekazujemy służbom lokalizację miejsca, w którym znajduje się ktoś potrzebujący pomocy.
W Gdańsku można przez całą dobę skontaktować się ze specjalistkami i specjalistami Ośrodka Interwencji Kryzysowej MOPR (ulica Gustkowicza 13), tel.: 58 511 01 21 (czynny całą dobę), e-mail: goik@gdansk.gda.pl. Wsparcie dla osób doświadczających przemocy domowej, tel. kom.: 797 909 112 (całodobowo).
Skorzystać można też z bezpłatnych telefonów pomocowych, takich jak m.in.:
116 111 - bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny przez cały tydzień 24 godziny na dobę,
800 12 12 12 - Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka, czynny przez cały tydzień 24 godziny na dobę.