Na Długim Targu pod Fontanną Neptuna odbyło się spotkanie obywatelskie pod hasłem “Gdańszczanie i Pomorzanie z Konstytucją”. Dokładnie 20 lat temu, 2 kwietnia 1997 roku Zgromadzenie Narodowe uchwaliło Konstytucję RP. 2 kwietnia 2017 r. każda z osób, która przyszła pod Dwór Artusa otrzymała egzemplarz ustawy zasadniczej - najważniejszego aktu prawnego RP.
Do spotkania w obronie praw zawartych w konstytucji zaprosili gdańszczan i Pomorzan marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk i prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. Obok nich, na przedprożu Dworu Artusa stanęli m.in. Bożena Rybicka- Grzywaczewska, Aleksander Hall, posłanka PO Małgorzata Chmiel, liczni przedstawiciele samorządów województwa i Gdańska oraz grupa aktorów Teatru Wybrzeże. Wokół powiewały flagi Polski, województwa pomorskiego i miasta Gdańska.
Wokół fontanny Neptuna zgromadził sie tłum ok. 400 osób (to był pierwszy bardzo ciepły, wiosenny weekend).
- Konstytucja RP jak każda ustawa zasadnicza jest umową między obywatelkami i obywatelami. Jest umową o kształtowaniu ustroju państwa, praw i wolności. To ona jest gwarancją naszej wolności - powiedział prezydent Gdańska Paweł Adamowicz - Ze smutkiem odnotowujemy, że dzisiaj w 20. rocznicę uchwalenia konstytucji nie przeczytacie i nie usłyszycie nigdzie, aby prezydent RP Andrzej Duda czy premier Beata Szydło, czy posłowie koalicji organizowali jakiekolwiek spotkanie z tej okazji. Przysięgali na naszą konstytucję, a teraz łamią ją codziennie. Sejm z większością PiS przyjmując ustawy obchodzi konstytucję, obok niej tworzy niejako nowy ustrój - kontynuował Paweł Adamowicz. - Dzisiaj każda i każdy z nas musi się wczytać raz jeszcze w konstytucję, poznać ją dobrze, odbudować w nas kulturę prawną i konstytucyjną, upowszechniać ją. Dlatego dziś spotykamy się tutaj by razem mówić o konstytucji i jej bronić. Brońmy konstytucji!
Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego dodał: - Świętujemy dziś 20.lecie uchwalenia Konstytucji RP, dziękuję Aleksandrowi Hallowi za przybycie, ale też i naszym aktorom z Teatru Wybrzeże, którzy dzisiaj Polakom, ale też i rządzącym przypomną treść naszej konstytucji, umowy społecznej być może nie do końca dziś doskonałej, nie do końca być może uwzględniającej wszystkie nasze dzisiejsze realia, np. nasze członkostwo w Unii Europejskiej, ale umowy której trzeba przestrzegać i każdy, kto ją dziś łamie musi pamiętać, że spotka go za to rozliczenie. To jest nasza konstytucja, brońmy jej!
Następnie zebrani odśpiewali Hymn Polski, po czym głos zabrał Aleksander Hall, historyczny przywódca Ruchu Młodej Polski, współpracownik Lecha Wałęsy, minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, poseł na Sejm RP.
- Nasza wolność odrodziła się w 1989 roku. Od tego czasu mieliśmy różne rządy, lepsze i gorsze, ale nie mieliśmy dotąd rządu, który cynicznie i brutalnie łamałby konstytucję. To robi rząd PiS od 2015 r. - podkreślił Aleksander Hall. - Jest to bezwzględne łamanie konstytucji i przekraczanie reguł, które obowiązują w demokratycznym państwie. Jest mi smutno mówić, ale nie jesteśmy już demokratycznym państwem prawnym, o którym mówi właśnie konstytucja. Jedną z twarzy tego procesu jest prokurator stanu wojennego pan poseł Stanisław Piotrowicz, który ma czelność mówić, że przywracają oni ład konstytucyjny! Konstytucja nie obroni się sama, może to zrobić tylko świadomy swych praw naród. Mam nadzieję, że ta świadomość zacznie się budzić w ludziach, którzy do tej pory pozostają bierni.
Podczas swego przemówienia Aleksander Hall zaznaczył, że skupienie społeczeństwa wokół obrony konstytucji nie jest dziś tak oczywiste, jak było np. w grudniu 1981 roku.
- Łatwo się mobilizować jeśli wolność zabiera się jednej nocy, tak jak zabrano ją nam wprowadzając stan wojenny. Trudniej zmobilizować się, jeśli wolność zabiera się kawałek po kawałku, ale wtedy kiedy jej już nie ma i sobie wszyscy to uświadamiają, bunt, sprzeciw jest znacznie trudniejszy i kosztowniejszy - tłumaczył. - Teraz jest właśnie czas kiedy trzeba protestować, kiedy trzeba się organizować i przekonywać naszych obywateli. Wielu z nas ma takie możliwości. Nie każdy może być mówcą na wiecu, ale każdy może w kręgu swoich znajomych, sąsiadów, w miejscu pracy, mówić o tym, co stanowi prawo narodu i jednostki, co stanowi prawa obywatela. Nadszedł czas obrony konstytucji, tego czasu nikt nam nie daruje, musimy go wykorzystać.
Głos zabrała także Bożena Rybicka-Grzywaczewska, znana gdańszczanom zwłaszcza z prowadzenia modlitw pod Bramą Stoczni Gdańskiej podcza strajów w sierpniu 1980 roku.
- Zostałam odznaczona przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego Krzyżem Komandorskim, rzadko go przypinam, dziś postanowiłam to zrobić. Otrzymałam go za to, że w latach 70.tych, w głębokim PRL angażowałam się w działalność na rzecz praw człowieka i obywatela - mówiła Bożena Rybicka-Grzywaczewska. - Protestowaliśmy w 1976 roku, kiedy PZPR chciała wprowadzić zmiany w konstytucji. Protestowaliśmy, chociaż to była zła ustawa zasadnicza, ale chciano ją bezprawnie zmienić, bez referendum. Rok później zbieraliśmy podpisy pod listem w sprawie ratyfikacji przez Polskę Konwencji Praw Człowieka ONZ. Myślałam, że prezydent Kaczyński odznaczył mnie za tę działalność, którą prowadziłam w PRL, ale okazuje się, że ten Krzyż Komandorski jest zobowiązaniem na całe życie i dziś również bronię konstytucji - podsumowała była opozycjonistka. - Pamiętajmy o tym każdego dnia. Musimy uciekać od obojętności, musimy reagować, musimy być solidarni. Tak jak jesteśmy solidarni z Białorusią, jak wspieramy ich walkę o prawa obywatelskie, jak wspieraliśmy Ukrainę. Nie pozostawajmy nigdy obojętni.
Kiedy aktorzy Teatru Wybrzeże: Dorota Kolak, Katarzyna Michalska, Krzysztof Gordon, Andrzej Nowiński, Piotr Biedroń, Dorota Androsz i Robert Ninkiewicz, czytali obszerne fragmenty Konstytucji RP, słuchający reagowali emocjonalnie. Gdy była mowa o roli Prezydenta RP, który powinien stać na straży przestrzegania ustawy zasadniczej, gdy przytoczono rozdziały dotyczące niezawisłości Trybunału Konstytucyjnego, a także obowiązku ochrony przyrody przez państwo - tłum głośno buczał.
Na zakończenie spotkania jego uczestnicy ustawili się do wspólnej fotografii. Każdy pozował z egzemplarzem Konstytucji RP w wyciągniętej w górę ręce.
Dwie turystyki z Niemiec przystanęły na chwilę pod Fontanną Neptuna, żeby wykonać obowiązkową fotografię pamiątkową: - Zobacz, jaki piękny dramatyczny kadr, te wszystkie powiewające flagi - pokazywały sobie na ekranie aparatu. Doskonale wiedziały, co się wokół nich dzieje: - To straszne, że ludzie w centrum Europy, w dzisiejszych czasach zmuszeni są wychodzić na ulicę, by bronić konstytucji swojego kraju - komentowały.
Jubileusz Konstytucji RP świętowano w Gdańsku przez dwa dni. 1 kwietnia w ECS odbyła się debata na temat obowiązującej w Polsce ustawy zasadniczej.
