Powodem jest niepewna sytuacja spowodowana skutkami zmian w podatkach wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu i zapowiedzią kolejnych zmian, obniżających dochody własne samorządów.
Jak napisano w raporcie: „Utrzymanie ratingów na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym (RWN) odzwierciedla niepewność co do możliwego wpływu reformy fiskalnej „Polski Ład” na budżet Gdańska. W dniu 24 marca 2022 r. rząd zapowiedział wprowadzenie istotnych zmian do "Polskiego Ładu" zaledwie po trzech miesiącach od wejścia w życie ustawy w styczniu 2022 r. Proponowane zmiany obejmują m.in. obniżenie pierwszego progu podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) do 12% z 17% (zmiana ma wejść w życie od 1 lipca 2022 r.)”.
Zmniejszenie dochodów polskich gmin
Fitch zauważa, że „Przewidywane zmiany wpłyną przede wszystkim na system finansowania polskich gmin, dodatkowo zmniejszając ich dochody podatkowe, które już w pierwotnej wersji reformy podatkowej miały być niższe (porównując je do sytuacji, gdyby reforma nie została wprowadzona). W przypadku Gdańska musimy dokonać ponownej rewizji naszych scenariuszy ratingowych ponieważ zapowiedziana zmiana ustawy może doprowadzić do pogorszenia profilu finansowego Miasta, a w konsekwencji wpłynąć na jego ratingi.”
Agencja w swoim materiale ocenia, że „Gminy będą zmuszone do podjęcia dalszych działań zapobiegawczych, takich jak podwyższenie podatków i opłat lokalnych oraz ograniczenie wydatków bieżących, aby zrównoważyć ubytek dochodów”.
Dochody, wydatki, zobowiązania
Zdolność Gdańska do generowania dodatkowych dochodów w sytuacji pogorszenia się koniunktury gospodarczej Fitch ocenia jako „Słabą”, podobnie jak w przypadku większości miast w Polsce. „Stawki podatków dochodowych oraz wysokość transferów bieżących z budżetu państwa są ustalane przez władze centralne – pisze Fitch. – Gdańsk ma ograniczoną elastyczność w zakresie ustalania stawek podatków lokalnych (stanowiących prawie 17%dochodów operacyjnych w 2021r.), gdyż górne limity stawek podatkowych są określane w regulacjach krajowych”.
Jednocześnie agencja ocenia jako „Mocną” możliwość dostosowywania wydatków miasta. ”Wydatki na obligatoryjne zadania Miasta obejmujące oświatę, opiekę społeczną, administrację, bezpieczeństwo publiczne i świadczenia w dziale rodzina są sztywne i stanowią tylko około 65% wydatków operacyjnych. Dodatkowo, Miasto świadczy na rzecz mieszkańców liczne usługi nie należące do zadań obligatoryjnych (wydatki operacyjne są przeciętnie o 36% wyższe niż w miastach na prawach powiatu, o najniższych wydatkach na mieszkańca), które w razie potrzeby mogą być ograniczone”.
Zobowiązania oraz płynność i stabilność finansowa Gdańska ocenione zostały natomiast jako „Średnie”.
