ZOBACZ OSTATNIĄ DROGĘ WESTERPLATCZYKÓW
Galeria zdjęć dokumentujących przebieg uroczystości tego dnia
Godz. 13.05 - koniec pogrzebu, złożono wieńce
Wieniec wdzięczności od Narodu i wieniec od władz samorządowych Gdańska zostały złożone przed pomnikiem przedstawiającym order Virtuti Militari, który znajduje się w centralnym punkcie nowego cmentarza wojskowego na Westerplatte. Na zakończenie uroczystości przed wieńcami i pomnikiem do krótkiej modlitwy przyklęknął prezydent Andrzej Duda.
Po uroczystościach pogrzebowych prezydent Aleksandra Dulkiewicz napisała na swoim profilu Fb:
"Obrońcy Westerplatte spoczęli dzisiaj w ziemi, której bohatersko bronili. Pożegnaliśmy dziesięciu Westerplatczyków, po latach ponownie zjednoczonych pod komendą majora Sucharskiego. W ostatniej drodze towarzyszyły im rodziny, którym składam wyrazy wdzięczności za pielęgnowanie pamięci o ich heroicznych przodkach. Wasi ojcowie i wasi dziadkowie bronili ojczyzny w głębokim poczuciu powinności, honoru oraz w imię wartości, w które wierzyli. Dziś są przykładem dla każdego z nas.
Cześć ich pamięci!"
Godz. 12.55 - trumny złożono do grobów na Westerplatte
O godz. 12.52 z trumien zdjęto biało-czerwone flagi i przygotowano je do pochówku. Następnie pracownicy firmy pogrzebowej opuścili je ręcznie, po kolei, do indywidualnych grobów. Wszystko działo się przy muzyce granej przez Orkiestrę Reprezentacyjną Wojska Polskiego.
Nowy Cmentarz Wojska Polskiego na Westerplatte składa się z 16 miejsc na indywidualne groby, które usytuowano w obrębie koła. Każde z miejsc jest oznaczone pionową betonową płytą ze znakiem krzyża. W piątek, 4 listopada, trumny zakopano w 10 grobach. Szczątki innych poległych westerplatczyków będą nadal poszukiwane, ale trudno przewidzieć, z jakim skutkiem. Nadzieje archeologów pracujących na zlecenie Muzeum II Wojny Światowej i IPN wiążą się z nieprzeszukanymi dotąd miejscami na Westerplatte, a także z cmentarzem na Zaspie.
Godz. 12.30 - przemówienie prezydenta RP Andrzeja Dudy
Po odmówieniu modlitwy głos zabrał prezydent RP Andrzej Duda. Mówił, że to miejsce na Westerplatte to symbol dla całego świata, bo tutaj rozpoczęła się II wojna światowa. Prezydent powiedział, że to symbol uczciwej walki, w obronie dobra, a także symbol bohaterstwa. Stwierdził, że to dla tych żołnierzy pierwszy uroczysty pogrzeb. To więc moment niezwykły także dla ich rodzin. Zaznaczył, że to też ważny moment dla Polski, bo szczątki westerplatczyków odkryto dopiero po 80 latach.
Prezydent zapowiedział też, że państwo polskie będzie szukało szczątków kolejnych polskich bohaterów, w tym rotmistrza Witolda Pileckiego.
Godz. 12.15 - przemówienia gości oficjalnych
Jako pierwszy głos zabrał minister Jarosław Sellin (sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu). Przypomniał m.in. że jest to oficjalne otwarcie nowego cmentarza na Westerplatte, że dopiero niedawno odkryto szczątki żołnierzy. Przez lata pochowani byli w nieznanej dotąd mogile na Westerplatte. Minister Sellin poinformował także, którzy żołnierze, chowani dziś, zostali zidentyfikowani. Zaznaczył, że pochowani zostaną również żołnierze niezidentyfikowani. Następnie biskup Wojska Polskiego odmówił modlitwę w intencji westerplatczyków.
MIIWŚ ekshumowało szczątki majora Sucharskiego
Godz. 12.00 - rozpoczęcie uroczystości pogrzebowych na Westerplatte
Rozpoczyna się uroczystość na Westerplatte. Na miejscu jest już prezydent RP Andrzej Duda.
Żołnierze Wojska Polskiego wnieśli uroczyście trumny poległych westerplatczyków. Pierwszą niesioną trumną była ta ze szczątkami majora Henryka Sucharskiego, dowódcy obrony Westerplatte w 1939 roku. Po wniesieniu na teren nowego cmentarza wszystkich trumien, odegrano hymn Polski.
Westerplatte we wrześniu 1939 roku podczas pierwszych dni wojny. Zobacz ZDJĘCIA
Godz. 11.50 - na Westerplatte
Kondukt pogrzebowy jest już na półwyspie Westerplatte. Na miejscu jest około 200 osób, w tym mieszkańcy, rodziny westerplatczyków, politycy i media. Na miejscu jest m.in. prezydent Gdańska i przewodnicząca Rady Miasta Gdańska. Prezydent RP Andrzej Duda ma być na miejscu o godz. 12.
Historyk Andrzej Drzycimski: - Westerplatte to polskie Termopile!
Godz. 10.30 - koniec mszy i przejazd wojskowymi samochodami na Westerplatte
Po mszy św. trumny westerplatczyków zostały ułożone na pięciu wojskowych autach Ford Ranger - na każdym dwie trumny. Kondukt ruszył spod bazyliki św. Brygidy w kierunku Westerplatte.
ZOBACZ FILM SPRZED KOŚCIOŁA
Godz. 9.00 - msza święta w bazylice św. Brygidy
Uroczysta msza święta w bazylice św. Brygidy w Gdańsku rozpoczęła się punktualnie o godz. 9. Uczestniczyli w niej przedstawiciele władz państwowych i władz samorządowych z prezydent Gdańska Aleksandrą Dulkiewicz. Trumny ze szczątkami westerplatczyków zostały ustawione w kościele centralnie na katafalkach, przykryte biało-czerwonymi flagami, na których położono polskie hełmy wojskowe piechoty z 1939 roku. Towarzyszyła im asysta wojskowa.
– Żołnierze Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte zasługują na miano najlepszych synów Rzeczpospolitej. Oddajemy im dzisiaj należny hołd i złożymy ich ciała w ziemi, na której bohatersko walczyli o wolność i niepodległość naszej ojczyzny – mówił podczas mszy ordynariusz polowy Wojska Polskiego bp. Wiesław Lechowicz.
Na zakończenie mszy św. odczytano listy od marszałek sejmu Elżbiety Witek i premiera RP Mateusza Morawieckiego.
Jak podaje Kancelaria Prezydenta RP, prezydent Andrzej Duda będzie uczestniczył tylko i wyłącznie w uroczystości pogrzebowej na Westerplatte, której rozpoczęcie planowane jest na godz. 11.30.
Pojadą przez Gdańsk na Westerplatte
To wydarzenie bardzo spektakularne, jakiego Gdańsk jeszcze nie widział. W piątek, w godz. 10.15-11.15 przez miasto przejedzie kondukt samochodowy, złożony z pięciu wojskowych aut Ford Ranger - każde z nich będzie wiozło dwie trumny, przykrytą biało-czerwoną flagą. Kondukt ruszy spod bazyliki św. Brygidy w kierunku Westerplatte.
Trasa przejazdu będzie wiodła ulicami:
- Katarzynki
- Rajska
- Podwale Grodzkie
- Wały Jagiellońskie
- Okopowa (pod estakadą)
- Podwale Przedmiejskie
- Elbląska
- Majora Henryka Sucharskiego (przez most wantowy Jana Pawła II)
Kto i gdzie będzie pochowany?
Pogrzeb rozpocznie się o godz. 11.30. Wszyscy pochowani zostaną na nowo wybudowanym Cmentarzu Obrońców Westerplatte, który jest zlokalizowany w innym miejscu niż dawny symboliczny cmentarz - nowe miejsce znajduje się nieopodal pozostałości Wartowni nr 5. Spoczywać tam będą:
- Major Henryk Sucharski, ur. 12 listopada 1898 w Gręboszowie, zm. 30 sierpnia 1946 r. w Neapolu. Syn Stanisława i Agnieszki z d. Bojko. Komendant Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Dla majora Sucharskiego będzie to drugi pogrzeb na Westerplatte, pierwszy odbył się w roku 1971. W marcu 2021 r., za zgodą rodziny, szczątki ekshumowano w związku z pracami prowadzonymi przez Muzeum II Wojny Światowej i przeniesiono je do krypty w bazylice św. Brygidy w Gdańsku
Hołd dla dowódcy z Westerplatte. Kwiaty przy trumnie majora Henryka Sucharskiego
W pozostałych trumnach znajdują się szczątki dziewięciu podkomendnych majora Sucharskiego, poległych w czasie obrony Westerplatte we wrześniu 1939 roku. Udało się na nie natrafić archeologom, którzy od trzech lat prowadzili poszukiwania na polu bitwy, na zlecenie Muzeum II Wojny Światowej. W tej liczbie siedmiu poległych zdołano zidentyfikować imiennie na podstawie badań genetycznych.
Są to:
- Plutonowy Adolf Petzelt, urodzony 17. listopada 1906 r. w Kałuszu. Syn Edwarda i Marianny z domu Płoskonka
- Kapral Bronisław Perucki, urodzony w 1915 r. (dokładna data nie jest znana) najprawdopodobniej we wsi Rączki w świętokrzyskim. Syn Kacpra i Katarzyny z domu Gaj
- Kapral Jan Gębura, urodzony 20. czerwca 1915 r. w Połągwi. Syn Józefa i Walerii z domu Klepacz
- Starszy strzelec Władysław Okrasa (Okraszewski), urodzony 2. października 1916 r. w Skolimowie pod Warszawą. Syn Tomasza i Sabiny z domu Munch
- Legionista Józef Kita, urodzony w 1915 r. (dokładna data nie jest znana) w Sędziszowie, pow. Jędrzejów. Syn Andrzeja i Marianny
- Starszy Legionista Zygmunt Zięba, ur. 8 lutego 1914 r., syn Jana i Marianny
- Starszy Legionista Ignacy Zatorski, ur. 25 lipca 1915 r. we wsi Baranów (obecnie Suchedniów, mieszkał w Bugaju gm. Suchedniów, woj. świętokrzyskie). Syn Andrzeja i Marianny z domu Mendakiewicz
Prezydent Aleksandra Dulkiewicz o odkryciach na Westerplatte: “Wracam poruszona”
Dwóch pozostałych obrońców nie udało się zidentyfikować ze 100-procentową pewnością. Badania DNA są bardzo trudne, jeśli polegli nie pozostawili po sobie dzieci, a im dalsze pokrewieństwo osób, od których pobrano próbki, tym mniej pewny wynik. Obaj pochowani będą na Westerplatte jako NN, choć nieoficjalnie mówi się, że mogą to być:
- Kanonier Władysław Jakubiak, ur. 16 kwietnia 1916 r. w Nowogrodzie Łomżyńskim na Białostocczyźnie, syn Stanisława i Władysławy
- Starszy strzelec Konstanty Jezierski, ur. 20 maja 1914 roku, syn Antoniego i Tekli z d. Wiktorowicz. Poległ jako pierwszy z obrońców Westerplatte, 1 września, w Wartowni nr 3
Jak w piątek dojechać na Westerplatte?
Program piątkowych uroczystości:
- o godz. 9 uroczysta msza św. w bazylice św. Brygidy
- ok. godz. 10 trumny będą wyniesione ze świątyni i przygotowane do transportu na cmentarz
- w godz. 10.15 - 11.15 kondukt pogrzebowy pojedzie ulicami Gdańska
- o godz. 11.30. początek pogrzebu na Westerplatte
W uroczystości będą uczestniczyć rodziny westerplatczyków, prezydent RP Andrzej Duda, przedstawiciele władz państwowych, przedstawiciele władz samorządowych - z prezydent Gdańska Aleksandrą Dulkiewicz i marszałkiem województwa Mieczysławem Strukiem.
Wstęp do bazyliki św. Brygidy na uroczystości w piątek będzie możliwy tylko na podstawie zaproszeń i akredytacji.
W samym pogrzebie na Westerplatte będą mogli uczestniczyć wszyscy zainteresowani - mieszkańcy, turyści. Dojazd na uroczystości pogrzebowe na Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego będzie możliwy miejskim autobusem 106 oraz specjalnie przygotowanymi autobusami dla mieszkańców, które będą odjeżdżały spod kościoła św. Katarzyny (ul. Profesorska 3) tuż po zakończeniu uroczystej mszy świętej.
7 września 1939 - kapitulacja Westerplatte. Andrzej Drzycimski: “Pokonali propagandę Hitlera”
Pogrzeb westerplatczyków - uwagi organizacyjne
Organizatorami są Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz IPN.
W piątek, 4 listopada 2022 roku, w związku z uroczystościami wyłączone z ruchu zostaną następujące ulice:
- w godzinach 7.00-11.00 ulica Katarzynki na odcinku od ulicy Rajskiej do ulicy Stolarskiej
- w godzinach 6.00-15.00 ulica Sucharskiego na odcinku od Polferries Terminal Portowy Gdańsk do Morskiego Oddziału Straży Granicznej.
Dodatkowo organizatorzy uprzejmie informują, że w związku z ograniczonymi możliwościami parkingowymi przy bazylice św. Brygidy, można zostawić auto na parkingu podziemnym Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, ul. Plac Bartoszewskiego 1.
Na Westerplatte zostały przygotowane miejsca na parkingu przy plaży, wjazd od ul. Poinca.
Komunikacja autobusowa
Dojazd na uroczystości pogrzebowe na Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego będzie możliwy autobusem 106 oraz specjalnie przygotowanymi autobusami dla mieszkańców.Autobusy przygotowane przez miasto będą podstawione na ul. Rajskiej (w rejonie ul. Katarzynki) o godz. 10.30. Na czas uroczystości ul. Rajska w bezpośrednim sąsiedztwie skrzyżowania z ul. Katarzynki będzie jednokierunkowa. Pętla autobusowa Westerplatte w trakcie trwania uroczystości będzie dostępna dla komunikacji miejskiej. Autobusy powrotne po zakończeniu wydarzenia dojadą do Dworca Głównego.
