Pierwszy przewodnik z cyklu “Ogarnij miasto”, dotyczący naszej metropolii pojawił się na rynku w 2013 roku. Wtedy jeszcze jego tytuł brzmiał “Ogarnij miasto. Trójmiasto”. Był o tyle ciekawy, że pisany z perspektywy osób, które dopiero odkrywają je dla siebie - obie autorki: Magdalena Kalisz i Dorota Szopowska mieszkały w Warszawie.
Magdalena Kalisz: - To było trudne, ale też ciekawe, bo okazało się, że widzimy miasto inaczej, dostrzegamy coś innego. Przyjeżdżałyśmy tu z listą miejsc polecanych przez lokalsów i przez cztery dni, od rana do nocy, odwiedzałyśmy je i opisywałyśmy. Przy okazji znajdowałyśmy kolejne - nie uwzględnione na liście, a czasem eliminowałyśmy te polecone, bo nam się nie spodobały.
Czas pracy nad przewodnikiem to: miesiąc zbierania materiałów, wyprawa z listą (3,4 dni badań terenowych), potem dwa miesiące pisania tekstów, na końcu - redakcja, korekta i skład - kolejny miesiąc. Trzeba też zrobić zdjęcia - tym zajmuje się do dziś Magda Kalisz, i zaplanować ilustracje - to “ogarniali” zapraszani do współpracy plastycy: Patryk Hardziej, Zuza Gadomska, Patrycja Podkościelna.
Miasta jak żywe organizmy
Od pierwszego wydania przewodnika minęło już pięć lat i mamy na rynku czwartą jego wersję, teraz pod tytułem “Ogarnij miasto. Gdańsk, Sopot, Gdynia”. Odświeżanie jest konieczne, bo miasta wciąż się zmieniają.
Magdalena Kalisz: - Restauracje, kawiarnie zamykają i otwierają, niektóre tracą jakość, więc przewodniki muszą być uaktualniane. Przez te lata byłyśmy uważnymi oberwatorkami naszych miast i zauważyłyśmy, że są to byty bardzo żywe, bardzo zmienne.
Bo cykl “Ogarnij miasto” obejmuje też inne miasta. Autorki nurkowały w zakamarkach Warszawy, Lublina, Grudziądza, a nawet dzielnic - Mokotowa. Jeden z przewodników powstał we współpracy z Filipem Springerem i uzupełniał niejako jego książkę “Miasto Archipelag: Polska mniejszych miast” oprowadzając czytelnika po byłych miastach wojewódzkich.
Magdalena Kalisz: - Warszawa zmienia się najbardziej, Wrocław chyba najmniej, a do ostatniej wersji o Trójmieście dodałam aż 50 nowych miejsc.
Gdańskie dzielnice w ciągłym ruchu
Jak twierdzi autorka, Gdańsk spośród trzech miast Trójmiasta jest najbardziej dynamiczny.
Magdalena Kalisz: - W Gdańsku bardzo rozwija się życie dzielnic. Najmocniej widzę to we Wrzeszczu, w którym mieszkam. Dzielnica zaczęła żyć swoim życiem. W czasie powstawania pierwszej edycji przewodnika ulica Wajdeloty była jeszcze w trakcie remontu. Opisałyśmy ją, ale jeszcze nie było tam żadnych z miejsc, które dziś znamy. Od tego czasu powstał też Garnizon. Oliwa zaczęła się zmieniać...
Okazuje się, że typowo turystyczne Śródmieście nie było ulubionym kierunkiem autorek, które szukały miejsc autentycznych, nie obarczonych pozorną elegancją spod znaku turystycznej Cepelii.
Magdalena Kalisz: - Przy pracy nad pierwszą edycją przewodnika Główne Miasto sprawiło nam dużo kłopotu. Pod względem estetycznym nie podobały nam się tamtejsze kawiarnie i restauracje. Piwnice, stare meble, oferta typowo turystyczna... A my chciałyśmy pokazywać miasto lubiane przez lokalsów, tam gdzie chodzą zwykli ludzie.
I znalazły takie. W czwartym wydaniu przewodnika zapraszają m.in. do Lamusa, Drukarni. Józefa K. i, to nowość - do Klatki B, urokliwego miejsca nad Motławą, prowadzonego przez studentów ASP, gdzie oprócz oryginalnych dań czeka nas uczta duchowa - organizowane są tu wystawy prac młodych artystów, które można również kupić.
Przewodnik po przewodniku - jak go czytać?
Przewodnik dzieli się na pięć podrozdziałów: KSZTAŁTY architektura; MÓWI sztuka w przestrzeni; INSPIRUJE galerie, muzea, instytucje kultury; DZIEŃ I NOC kawiarnie, sklepy, bistro; W RUCHU parki, plaże, miejsca rekreacji.
Propozycje gdańskie zajmują 147 stron uporządkowanych na warte do odkrycia atrakcje Śródmieścia i Inne - w dzielnicach. Znajdziemy tu Młode Miasto, Wrzeszcz, Zaspę, Oliwę, Brzeźno, Nowy Port, Przymorze, Stogi i Wyspę Sobieszewską. Całość spinają - łączące jak krwioobieg całe Trójmiasto - sieci Pomorskiej Kolei Metropolitalnej i SKM.
W każdej edycji pojawiają się nowości.
Magdalena Kalisz: - Dodałam do ostatniego wydania kładkę, bo Ołowianka zaczęła żyć dzięki niej. Jest też Biskupia Górka i Dolne Miasto jako KSZTAŁT, to miejsca, które warto odwiedzić. I Nowy Port - duży potencjał, warto zapamiętać, żeby tu wrócić za kilka lat. Opisałam też ulice Ogarną i Szeroką w kontekście nowych murali i fasad. Do obecnego już na kartach przewodnika oliwskiego meczetu dodałam synagogę we Wrzeszczu - świadczą o wielokulturowości miasta.
ZOBACZ: Tłumy na otwarciu kładki. Zobacz pierwsze reakcje [FOTOGALERIA]
Rozdział INSPIRUJE zawiera miejsca kulturotwórcze: oprócz dość oczywistych - Teatru Szekspirowskiego, Teatru Wybrzeże czy Muzeum Narodowego, obu Łaźni, są tu też: Oliwski Ratusz Kultury, Galeria Starych Zabawek, Świetlica Krytyki Politycznej czy DOM. Dolne Otwarte Miasto.
Oliwski Ratusz Kultury już otwarty i z planami na przyszłość
Magdalena Kalisz: - W rozdziale DZIEŃ I NOC skupiłam się bardziej na kawiarniach niż restauracjach, bo to też miejsca spotkań. Ale dodałam też Spożyvczak na Wajdeloty i sklep Emalia - kultowe miejsce ze starociami, czy Gdański Bazar Natury.
Czego na tle innych miast jest mniej w Gdańsku?
Magdalena Kalisz: - Może sztuki w przestrzeni miasta. Ale udało mi się wprowadzić do przewodnika YONI, rzeźbę Jerzego Dobrzańskiego, która stanęła rok temu w Garnizonie Kultury. To oczywiście jest moja alternatywna i subiektywna ocena.
Czy Gdańsk jest przyjaznym miejscem do życia, na podstawie przewodnika, musimy ocenić sami, a jak to widzi Magda Kalisz?
Magdalena Kalisz: - To też nie będzie obiektywna ocena, bo jestem przykładem osoby, która przeprowadziła się do Gdańska kilka lat temu. I dla mnie jest to najlepsze miasto do życia. I jeśli chodzi o wydarzenie kulturalne i o to, czym żyje miasto. Są tu wspaniałe miejsca sezonowe 100czna, ul. Elektryków i choć nie jestem ich odbiorcą, nie mam na to sił i czasu, ale widzę, że były bardzo potrzebne. Stara część miasta jest najpiękniejsza i Śródmieście wciąż żyje - lokalsi jeszcze tam chodzą, inaczej niż w Warszawie. Dzielnice pozaśródmiejskie też mają wspaniałą architekturę, czekają tylko na odnowienie. I to powietrze! Gdańsk przyciąga zresztą nie tylko młodych, którzy sprowadzają się tu na studia czy ludzi szukających pracy z okolicznych miejscowości. Spotkałam ostatnio w Sztuce Wyboru znajomą z Katowic, która chce tu zamieszkać. To są już świadome wybory dojrzałych ludzi. Gdańsk jest też międzykulturowy, odwiedzają nas Skandynawowie, Rosjanie, Niemcy. Nawet nasz turysta wydaje mi się ciekawszy niż warszawski - śmieje się Kalisz.
Wystawa ilustracji w 100czni
Cztery edycje przewodnika doczekały się trzech ilustratorów. To artyści również związani z Gdańskiem. Ich dziewięć prac możemy obejrzeć teraz na wystawie towarzyszącej prezentacji projektu design IN GDAŃSK - sztuki gdańskich projektantów prezentowanej w morskim kontenerze na terenie 100czni (ul. ks. Jerzego Popiełuszki 5).
Gdański design w kontenerze. Wystawa w 100czni już od czwartku
- W 100czni obejrzymy dziewięć prac autorstwa Patryka Hardzieja, Zuzy Gadomskiej i Patrycji Podkościelny - tłumaczy Kalisz. - Każde z nich ma inne spojrzenie na miasto. Zuza jest architektką, pozostali - plastykami, ich prace są bardziej malarskie, Zuzy - graficzne. Patrycja zilustrowała Zaspę, Patryk - Oliwę.
Prace artystów oglądać możemy do końca trwania design IN GDAŃSK, czyli do 2 sierpnia 2018 r.
“Ogarnij miasto. Gdańsk Sopot Gdynia”, autorki: Magdalena Kalisz. Dorota ; ilustracje Zuza Gadomska; zdjęcia: Magdalena Kalisz. Nakład 1200 egzemplarzy. Cena na www.ogarnijmiasto.pl - cena: 30 zł, w Sztuce Wyboru, Firminie, Dryfcie i Książka dla Ciebie: 40 zł.
Dystrybucja w całej Polsce w wyselekcjonowanych księgarniach.
