Gdańsk, Westerplatte 1 września 1939. Po 85 latach uczcij bohaterów czasów wojny. PROGRAM

Najwcześniej, bo przed świtem, na Westerplatte - ale nie tylko tam - odbędą się w Gdańsku uroczystości ku czci bohaterów i ofiary II wojny światowej. Od 1 września 1939 roku mija 85 lat, ale wydarzenia te przyniosły Polsce i Europie tak tragiczny los, że są wciąż żywe w pamięci pokoleń. Poniżej przedstawiamy program obchodów, przygotowanych przez Miasto Gdańsk i Ministerstwo Obrony Narodowej. Chętnych do udziału w uroczystości na Westerplatte zawiozą autobusy miejskie, przygotowane na ośmiu liniach (więcej o tym na końcu publikacji).
31.08.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

PROGRAM OBCHODÓW 85. ROCZNICY WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ

 

niedziela, 1 września, godz. 4:45 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte

Uroczystość upamiętnienia bohaterskich obrońców Westerplatte

  • włączenie syren alarmowych
  • odegranie i odśpiewanie Hymnu RP; podniesienie flagi państwowej RP na maszt
  • przemówienie Ministra Obrony Narodowej
  • zapalenie Znicza pokoju
  • Apel Pamięci i oddanie salutu armatniego
  • przemówienia okolicznościowe, w tym wystąpienie prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz
  • odczytanie przez harcerzy przesłania Westerplatte
  • modlitwa
  • ceremonia złożenia wieńca przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża
  • odegranie Hymnu do Bałtyku
  • odegranie i odśpiewanie Pieśni Reprezentacyjnej wojska polskiego
  • odprowadzenie wojskowej asysty honorowej
  • zakończenie uroczystości

Po zakończeniu wydarzenia wszyscy uczestnicy zaproszeni są na nieodpłatny poczęstunek z kuchni polowej. Będzie można skosztować przepysznej grochówki oraz napić się kawy i herbaty.

 

 

niedziela, 1 września, godz. 8.30 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Pomnik-tablica upamiętniająca nauczycieli polskich z Wolnego Miasta Gdańska zamordowanych podczas II wojny światowej, ul. Wałowa 21

  • złożenie wieńców i zapalenie zniczy

 

niedziela, 1 września, godz. 9.00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Tablica upamiętniająca harcmistrza Jana Ożdżyńskiego, budynek Dyrekcji Kolei, ul. Dyrekcyjna 2-4

  • odtworzenie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej
  • przemówienia
  • złożenie wieńców i zapalenie zniczy

 

niedziela, 1 września, godz. 10.00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Tablica upamiętniająca Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II wojny światowej, dawna Victoriaschule, budynek Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Kładki 24

  • przemówienia
  • modlitwa
  • złożenie wieńców i zapalenie zniczy

 

niedziela, 1 września, godz. 12.00 - 13.30 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Uroczystość na Placu Obrońców Poczty Polskiej 1/2

  • złożenie meldunku o gotowości pododdziałów do rozpoczęcia Uroczystości
  • odegranie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej
  • uroczysta inauguracja roku szkolnego dla uczennic i uczniów Zespołu Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte oraz Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej
  • przemówienia
  • Apel Pamięci
  • złożenie wieńców i zapalenie zniczy u stóp Pomnika Obrońców Poczty Polskiej
  • odegranie Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej
  • złożenie meldunku o zakończeniu Uroczystości

 

niedziela, 1 września, godz. 13.30 - 14.30 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Uroczysta msza św. na Placu Obrońców Poczty Polskiej w intencji poległych bohaterskich obrońców Poczty Polskiej

  • po zakończeniu mszy św. poczęstunek z kuchni polowej

 

niedziela, 1 września, godz. 17.00 (transmisja on-line na www.gdansk.pl)

Cmentarz Ofiar Terroru Hitlerowskiego – Pomnik Bohaterów Zaspa, ul. Bolesława Chrobrego

  • wspólne odśpiewanie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej z udziałem Cappelli Gedanensis
  • przemówienia
  • modlitwa
  • uroczyste złożenie wieńców i zapalenie zniczy
  • wiązanka pieśni patriotycznych w wykonaniu Cappelli Gedanensis
Zdjęcie pomnika na Westerplatte zrobione dronem, z dużej wysokości, przy słonecznej pogodzie
Uroczystości 85. rocznicy rozpoczęcia obrony Westerplatte i wybuchu II wojny światowej odbędą pod pomnikiem, który jest świetnie znany każdemu Polakowi i każdej Polce
fot. Piotr Wittman/gdansk.pl

Dwie daty, jedno święto

Program obchodów rocznicowych przedstawiony został w poniedziałek, 26 sierpnia, na konferencji prasowej u stóp kopca z Pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Westerplatte.
 
- W naszym mieście dwie rocznice wybuchu II wojny światowej oraz Sierpnia’80 od wielu lat łączymy pod nazwą Święta Solidarności i Wolności. Z jednej strony, Gdańsk to szczególne miejsce, gdzie od strzałów z pancernika Schleswig Holstein rozpoczęła się II wojna światowa, która pochłonęła miliony istnień ludzkich. Ale także tutaj, nieopodal stąd, w Stoczni Gdańskiej wtedy noszącej imię Lenina, rozpoczął się początek demontażu systemu totalitarnego - powiedziała Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
 
Wyjaśniła, że łączenie obu rocznic ma jeszcze jedno znaczenie.
 
- Staramy się pokazywać, że szczepionką i odpornością na wojnę jest demokracja, dialog, aktywność społeczna oraz budowanie społeczeństwa obywatelskiego - podkreśliła prezydent Gdańska.
W niedzielę, 1 września, o godzinie 4.45 Konfraternia Dzwonników Kościoła św. Katarzyny wprawi w ruch serce dzwonu Pax et Reconcilatio, czyli Pokój i pojednanie.

Uroczystość na Westerplatte

O tej samej godzinie przy Pomniku Obrońców Wybrzeża na Westerplatte odbędą się główne uroczystości rocznicowe. Zaplanowano tam przemówienia, zapalenie Znicza Pokoju, Apel Pamięci, odczytanie przez harcerzy Przesłania Westerplatte, modlitwę międzywyznaniową i złożenie wieńców. Wydarzenie będzie dostępne dla mieszkańców i turystów. Transmisję ceremonii przeprowadzi portal gdansk.pl.
 
Prezydent Gdańska zachęcała wszystkich do obecności na Westerplatte w niedzielny poranek 1 września.
 
- Zapraszam wszystkich bardzo serdecznie do udziału w uroczystościach, do wspólnego bycia w zadumie, pochyleniu głowy nad bohaterami obrony Westerplatte i polskiego wybrzeża oraz ofiarami II wojny światowej. Zachęcam też do refleksji, co my możemy zrobić, żeby chronić nasze społeczeństwa przed wojną. Dziś to pytanie jest jeszcze bardziej aktualne, gdy rano się obudziliśmy się i zobaczyliśmy kolejną falę zbrodniczych ataków w sąsiedniej Ukrainie - dodała Aleksandra Dulkiewicz.

Wojsko ramię w ramię z miastem

Komandor Tomasz Laskowski, dowódca Garnizonu Gdańsk, zapowiedział, że podczas niedzielnych uroczystości na Westerplatte obecne będą okręty Marynarki Wojennej oraz dojdzie do przelotu samolotów.
 
- Znajdujemy się w miejscu szczególnym dla każdego żołnierza Wojska Polskiego. Tu został zaatakowany nasz naród. Cieszę się, że powróciła formuła wspólnej organizacji obchodów: wojsko razem z miastem Gdańsk będzie organizować te uroczystości - podkreślił oficer.
 
Miasto Gdańsk wraca do współorganizacji z MON wydarzeń rocznicowych upamiętniających wybuch II wojny światowej na Westerplatte po pięciu latach.
Zdjęcie przedstawia plakat upamiętniający 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej, zapowiadający wydarzenie pod nazwą „Święto Solidarności i Wolności”.
 
mat. Urząd Miejski w Gdańsku

Pożegnanie pułkownika Sobocińskiego

Dzień wcześniej, w sobotę, 31 sierpnia, odbyła się uroczystość pożegnania Wincentego Sobocińskiego, pułkownika Wojska Polskiego. Powtórzono szlak podróży, którą po południu 31 sierpnia 1939 r. przebył płk Wincenty Sobociński z Komisariatu Generalnego RP w Wolnym mieście Gdańsku na Westerplatte, aby dostarczyć informację, że nazajutrz wybuchnie wojna, a załoga Wojskowej Składnicy Tranzytowej nie może liczyć na wsparcie.

Zawieźli go na Westerplatte. Koniec ziemskiej tułaczki płk. Wincentego Sobocińskiego

Wystawy w Muzeum II Wojny Światowej

Janusz Marszalec, zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej, zachęcał m.in. do obejrzenia wystawy czasowej "LAS - Schronienie Ofiar. Kryjówka Zbrodni", której wernisaż odbędzie się w czwartek, 30 sierpnia, o godz. 17.00.
 
Dodał, że po raz pierwszy w historii MIIWŚ ekspozycja będzie opowiedziana specyficznym językiem dzieł sztuki. Na wystawie znajdą się prace Wilhelma Sasnala, Mirosława Bałki, Magdaleny Abakanowicz oraz Łukasza Surowca.
Zdjęcie przedstawia plakat informacyjny zapowiadający obchody 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Plakat jest podzielony na kilka sekcji, zawierających szczegółowy harmonogram wydarzeń na dwa dni obchodów - 31 sierpnia 2024 (sobota) i 1 września 2024 (niedziela).
 
mat. Urząd Miejski w Gdańsku
Tematem wystawy jest historia II wojny światowej opowiadana z perspektywy kompleksów leśnych: ich znaczenia w wojnie obronnej, miejsca schronienia ofiar, twierdzy partyzanckiego oporu, ale też miejsca zbrodni.
 
Od soboty, 31 sierpnia, dla zwiedzających udostępniona będzie wystawa plenerowa “Szlak: wolność - godność - pamięć”.
 
Szlak pamięci wytyczony pomiędzy miejscami, w których historia odcisnęła swoje piętno będzie przebiegał na linii Muzeum II Wojny Światowej - Europejskie Centrum Solidarności. W sobotę, 31 sierpnia, w godz. 18.00, 19.00, 20.00 odbędą się spacery inauguracyjne. Wymagane są wcześniejsze zapisy online.
 
W niedzielę, 1 września, MIIWŚ będzie czynne od 9.00 do 20.00, a bilety kosztować będzie symboliczną złotówkę.

Zobacz malowidło "Niebo Polskie"

W ramach obchodów 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej w niedzielę, 1 września, w budynku dawnego Gimnazjum Polskiego (ul. Jana Augustyńskiego 1) odbędzie się też akcja bezpłatnego zwiedzania z przewodnikiem sali, w której znajduje się malowidło „Niebo polskie”. Wejście zaplanowano o godz. 15.30.

Pomnik zasłużonego gdańszczanina Lecha Bądkowskiego. Odsłonięcie w ostatni dzień sierpnia

„Niebo Polskie” to patriotyczny fresk, który powstał w Gimnazjum Polskim w Gdańsku w 1938 r., a stworzyli go dwaj artyści Bolesław Cybis i Jan Zamoyski. Niestety, oryginalne malowidło na początku II wojny światowej zostało doszczętnie zniszczone przez Niemców.
 
Kilka lat temu podczas remontu budynku dawnego gimnazjum, należącego do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, postanowiono odtworzyć „Niebo polskie”. Tego trudnego zadania podjął się zespół pracowników Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku pod kierownictwem prof. Jacka Zdybla. Dzięki ich pracy w 2018 r. sala z „Niebem polski” została ponownie udostępniona publiczności.

Na Westerplatte bezpłatnym autobusem

Mieszkańcy i turyści chcący uczestniczyć w obchodach 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej mogą w niedzielę, 1 września, skorzystać z darmowej komunikacji miejskiej na Westerplatte.
 
Zarząd Transportu Miejskiego przygotował 8 linii autobusowych, które będą wyruszały z różnych dzielnic całego miasta (Osowej, Oliwy, Przegaliny, Lotniska, Kowali, Bysewa, Niedźwiednika i Lawendowego Wzgórza). Autobusy wszystkich linii dojadą na Westerplatte między godz. 03.43 a 04.00. Zatrzymają się na wszystkich przystankach na trasach poza przystankiem „Przystań Żeglugi” 01. Następnie będą czekać do zakończenia uroczystości, by (jako linia W58) odwieźć jej uczestników.

O Europejskim Centrum Solidarności w Jestem z Gdańska. Gdzie jesteśmy dzisiaj?

Bez zmian w rozkładach jazdy funkcjonować będą linie 106 i 138. Pętla autobusowa „Westerplatte” będzie dostępna wyłącznie dla autobusów komunikacji miejskiej.
 
Szczegóły są dostępne tutaj:
 

TV

W olimpijskim klimacie