Havel to autor tak głośnych dramatów, jak “Audiencja”, “Wernisaż” czy “Kuszenie”, o zachowaniu jednostek wobec systemu komunistycznego, o wyborze przez jednych konformizmu i uległości, a nawet aktywnej współpracy, podczas, gdy inni potrafią okazać opór, nawet za cenę utraty stanowiska (bohaterem sztuk Havla jest często intelektualista, Vaněk, który z konieczności jest pracownikiem fizycznym w browarze).
Havel to także autor słynnego eseju “Siła bezsilnych” (po czesku “Moc bezmocných”) z 1978 roku, który wszedł do kanonu literatury dysydenckiej, opozycyjnej. Havel pisze w nim, że koniec końców liczy się indywidualne, jednostkowe sumienie: jeśli zdecydujemy, że chcemy żyć w kłamstwie, że chcemy wspierać system (w tym przypadku komunistyczny), będziemy to robić za cenę pozbawienia się własnej godności. Ale możemy - i to jest nasza siła - zgodnie z naszym sumieniem, odrzucić kłamstwo, pozory, żyć moralnie. Przyjdzie nam za to zapłacić cenę: szykany, wyrzucenie z pracy. Ale za to żyjemy w prawdzie, z poczuciem własnej godności, mamy wewnętrzną wolność. Dzięki właśnie temu system powoli zaczyna się kruszyć.
Havel był też współautorem, sygnatariuszem i rzecznikiem tzw. Karty 77, ważnego dokumentu czechosłowackich dysydentów, w którym domagali się oni przestrzegania przez komunistów praw człowieka. Przez lata uczył, jak walczyć z korumpującym obywateli systemem. Czynił to przez sztukę (dramaturgia) i pisma polityczne oraz działalność opozycyjną. Sam zapłacił ogromną cenę: nie przyjęto go na studia, był więziony (w sumie pięć lat), siedział w areszcie domowym, nie mógł publikować, ani wystawiać legalnie swoich sztuk i esejów.
O tym, czy jego dramaty i pisma polityczne są wciąż aktualne, będą debatować w czwartek, 19 stycznia, w Gdańsku publicyści i literaturoznawcy. W Instytucie Kultury Miejskiej, ul. Długi Targ 39/40, odbędą się dwa spotkania: o godz.18:00 spotkanie na temat książek Havla „Obywatel kultury” i „Utwory sceniczne” z udziałem tłumacza Andrzeja Jagodzińskiego i poetki Agnieszki Wolny-Hamkało. Książka „Obywatel kultury” to zbiór pisanych na przestrzeni pół wieku, niepublikowanych dotąd w Polsce artykułów, opowiadań, esejów i wierszy Vaclava Havla. Z kolei „Utwory sceniczne” to książkę z największymi dziełami dramatycznymi Havla w jednym tomie.
O godz. 19.30 debata „Czy świat nas przerasta?” – o tym, co nam zostało po Havlu” z udziałem Adama Michnika (Gazeta Wyborcza), Sławomira Sierakowskiego (Krytyka Polityczna) i Martina M. Simecki (czeski pisarz i dziennikarz), moderacja: Jacek Żakowski (Polityka).
Wstęp wolny, ale wymagana jest rejestracja na oba spotkania.
