- Od 2 września 2024 odchudzona zostaje podstawa programowa z nową listą lektur szkolnych. Dotyczy to klas IV-VIII szkoły podstawowej, a także liceów, techników i branżowych szkół I i II stopnia. Treści nauczania znajdujące się w podstawie programowej dla 18 przedmiotów ogólnokształcących uszczuplono o około 20 proc.
Co oznacza to w praktyce? Na przykład uszczupleniu treści nauczania z zakresu języka polskiego towarzyszą zmiany na liście lektur szkolnych. Usunięto m.in. "Konrada Wallenroda", "Odprawa posłów greckich" otrzymała status lektury uzupełniającej. Część lektur, które czytane były dotąd w całości, ma być teraz czytana we fragmentach - dotyczy to m.in. "Pana Tadeusza". Nauczyciel może jednak uznać, że daną lekturę uczniowie powinni poznać w całości - wówczas istnieje taka możliwość.
- Uszczuplenie podstawy programowej nie obejmuje edukacji wczesnoszkolnej, czyli klas I-III szkoły podstawowej oraz przedmiotów zawodowych nauczanych w szkołach ponadpodstawowych, dla których treści nauczania się nie zmieniają.
- Od nowego roku szkolnego we wszystkich typach szkół i przedszkoli publicznych i niepublicznych obowiązywać mają Standardy Ochrony Małoletnich, na podstawie tzw. ustawy Kamilka. Chodzi o skuteczniejszą ochronę dzieci, które przebywają w placówkach, przed krzywdzeniem, przemocą, wykorzystywaniem czy zaniedbaniem. Do opracowania i wprowadzenia standardów szkoły i przedszkola były zobowiązane do 15 sierpnia 2024 r.
Chronić dzieci przed złem. Pedagożka i prawnik mówią, o co chodzi w tzw. ustawie Kamilka
- Wprowadzony zostaje nowy wzór legitymacji szkolnych. Wszyscy uczniowie rozpoczynający naukę w klasach I szkół podstawowych i w klasach I szkół ponadpodstawowych mają otrzymać legitymacje szkolne w formie plastikowej karty, nazywanej inaczej e-legitymacją. Taką formę muszą mieć wszystkie nowo wydane legitymacje szkolne wydawane po 13 lipca 2024 r. Wszystkie wydane przed tym dniem legitymacje w formie papierowej zachowują ważność do czasu zakończenia nauki przez ucznia w danej szkole.
- Od roku szkolnego 2024/2025 ocena z religii i etyki na świadectwie szkolnym nie jest już wliczana do średniej ocen rocznych.
- Z nowym rokiem szkolnym wchodzą w życie nowe przepisy, które dyrektorom szkół i przedszkoli umożliwiają na potrzeby lekcji religii utworzenie grupy, składającej się z różnych klas i roczników. Oznacza to, że do klasy, w której na naukę religii zgłosiło się co najmniej siedmioro dzieci, dyrektor szkoły (przedszkola) będzie mógł dołączyć uczniów klasy, w której na naukę religii zgłosiła się mniejsza liczba dzieci.
- Przedmiot historia i teraźniejszość (HiT) nie będzie już nauczany w klasach I liceów ogólnokształcących, techników, szkół branżowych pierwszego stopnia, liceów ogólnokształcących dla dorosłych prowadzących zajęcia stacjonarnie, a także w semestrze I i II liceum ogólnokształcącego dla dorosłych z zajęciami w formie zaocznej. W następnych latach przedmiot ten nie będzie nauczany także w kolejnych klasach i semestrach tych szkół, aż do całkowitego wygaszenia w roku szkolnym 2025/2026.
- W podstawie programowej w wymaganiach z zakresu edukacji przyrodniczej w klasach I-III szkoły podstawowej dodany zostaje wymóg znajomości podstawowych zasad udzielenia pierwszej pomocy medycznej. W kolejnych klasach zajęcia z udzielania pierwszej pomocy będą odbywać się również podczas zajęć z wychowawcą: w szkołach podstawowych w klasach IV-VII i ponadpodstawowych w klasach: II-IV liceum ogólnokształcącego, II-V technikum oraz II i III branżowej szkoły I stopnia. Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej i klasy I szkół ponadpodstawowych mają uczyć się zasad pierwszej pomocy na zajęciach edukacji dla bezpieczeństwa.
- Wszystkie dzieci z Ukrainy, mieszkające w Polsce, od nowego roku szkolnego zostają objęte obowiązkiem edukacji w polskiej szkole, czyli: rocznym przygotowaniem przedszkolnym w tzw. zerówce, obowiązkiem szkolnym w szkole podstawowej, obowiązkiem nauki w szkołach ponadpodstawowych. Rodziny z Ukrainy będą mogły otrzymać świadczenie rodzinne 800+ i świadczenie Dobry Start pod warunkiem, że ich dzieci będą uczęszczać do polskiej szkoły.
Apel prezydent Gdańska przed nowym rokiem szkolnym: “Współpraca, obywatelskość, wrażliwość”
- 1 września wchodzą w życie przepisy wprowadzające wcześniejsze emerytury nauczycielskie (tzw. emerytury na szczególnych zasadach, nazywane też emeryturami stażowymi lub “czarnkowymi”). Zgodnie z nowelizacją Karty Nauczyciela, przejść na emeryturę na szczególnych zasadach, czyli w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny (60 lat u kobiet i 65 lat u mężczyzn) mogą - o ile rozwiążą na swój wniosek stosunek pracy - nauczyciele, którzy łącznie spełnią następujące warunki: rozpoczęli przed 1 stycznia 1999 r. pracę na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, mają udokumentowany okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat "pracy przy tablicy". Podstawą do obliczenia emerytury stażowej jest wysokość składek zewidencjonowanych na koncie nauczyciela, kapitału zakładowego i środków z Otwartych Funduszy Emerytalnych, zewidencjonowanych na subkoncie. Nauczyciel, który nabędzie prawo do emerytury na szczególnych zasadach nie będzie mógł skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia.
- Na emeryturę na szczególnych zasadach będą mogli przejść, począwszy od 1 września 2024 r. (nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r.); od 1 września 2025 r. (nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r.); od 1 września 2026 r. (nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.).
- Nauczyciela - który przejdzie na emeryturę na szczególnych zasadach, a nie osiągnął wieku emerytalnego - będzie można zatrudnić w szkole za zgodą kuratora, wyłącznie w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Wymiar zatrudnienia w szkole takiego nauczyciela nie będzie mógł być wyższy niż jedna druga obowiązkowego wymiaru zajęć.