Podróż z ARTE do Gdańska
Z początkiem marca do podróżniczej serii filmowej telewizji ARTE pod hasłem “Za fasadą” dołączył film o Gdańsku. Jak czytamy na stronie tej publicznej, europejskiej telewizji, ideą serii, na którą składają się kilkunastominutowe produkcje z różnych zakątków Europy i świata, jest: “Codzienna mała przerwa w codzienności. ARTE zaprasza w podróż do miejsc szczególnych, które wyróżniają się swoim dziedzictwem artystycznym, kulturowym lub krajobrazowym”.
Produkcja jest dostępna po niemiecku pt. “Gdańsk, miasto wolności” i po francusku pt. “Gdańsk lub duch wolnego miasta”.
Wolność w Gdańsku
I właśnie wolność, lub jej brak, na przestrzeni dziejów Gdańska jest wątkiem, wokół którego zbudowany jest ten film - "pigułka historyczna". Widzowie poznają kluczowe momenty historii naszego miasta: od zrzucenia panowania Krzyżaków w XV wieku, poprzez epokę Hanzy, złotą erę przywilejów Kazimierza Jagiellończyka, po trudne czasy pod panowaniem pruskim i epizod Wolnego Miasta, w którym w 1933 roku do władzy doszło NSDAP, i wreszcie II wojnę światową oraz włączenie Gdańska do Polski.
Najważniejsze przywileje dla Gdańska po raz pierwszy po polsku
Stocznia Gdańska przede wszystkim
Większość filmu poświęcona jest Stoczni Gdańskiej i jej roli w mieście, o czym opowiada Jarosław Żurawiński, prezes Morskiej Fundacji Historycznej, przewodnik po stoczni, a wcześniej jej wieloletni pracownik.
- Na przełomie lat 40 i 50-tych ubiegłego wieku tysiące ludzi przyjeżdżały do pracy w Gdańsku. Stocznia dawała ogromną szansę ludziom bez wykształcenia, to tutaj od początku uczyli się, jak budować statki - mówi w filmie Jarosław Żurawiński. - Stocznia była jak miasto w mieście, czymś więcej niż zakładem pracy, bo szansą na normalne życie.
Dalsza część filmu poświęcona jest wydarzeniom Grudnia 1970, strajkowi sierpniowemu i oczywiście powstaniu Solidarności, pierwszego niezależnego związku zawodowego we wschodniej Europie.
- To właśnie w Gdańsku rozpoczął się ruch, który doprowadził w 1989 roku do upadku żelaznej kurtyny - podkreśla filmowy narrator. - Komunistyczne władze nie poddały się łatwo w stanie wojennym - Solidarność do 1989 roku schodzi do podziemia, ale duch oporu gdańska został już obudzony.
Stocznia Cesarska dostępna dla każdego - zwiedzaj kiedy chcesz nowym szlakiem spacerowym
Kultura i rozrywka w stoczni
Ostatni wątek filmu to “artystyczny duch wolności” obecny dziś w dawnej stoczni. Reprezentuje go Alicja Jabłonowska, zarządzająca projektem 100cznia, która opowiada m. in. o najważniejszym stoczniowym symbolu - dźwigach: - Są one nie tylko świadkami wielkich wydarzeń, ale także same mają skomplikowaną historię, bo był czas, gdy miały zostać oddane na złom. Okazało się, że mają takie samo znaczenie dla Gdańska, jak wieża Eiffla dla Paryża - mówi Alicja Jabłonowska w filmie.
W filmie występują także gdański historyk Jan Daniluk oraz gdański filozof Paweł Paniec.
Zobaczymy w nim niebanalne ujęcia terenu dawnej Stoczni Gdańskiej i obecnej Gdańskiej Stoczni “Remontowa” oraz Głównego Miasta.
Film zrealizowali Marek Nurzyński oraz Christophe Botti. Zdjęcia kręcone były we wrześniu 2023 roku.
