Nowe zdroje w historycznej części miasta. Przy ulicach Świętojańskiej i Szafarnia

W pobliżu kościoła św. Jana, przy ul. Świętojańskiej, przed skrzyżowaniem z ul. Minogi stanie zdrój, który nawiązuje do znajdującej się tam w XIX w. studni (po wybudowaniu nowoczesnych wodociągów). Miała ona formę obelisku wzbogaconego gzymsami, kasetonami i pilastrami. Autorzy pracy - Michał Morzy i Paweł Maszota z Gdańska - odchodzą jednak od niektórych dawnych wzorców, tworząc prostszą, nowocześniejszą i monolityczną formę, wykonaną ze współczesnego materiału. Zdrój posiada źródła wody umieszczone na trzech różnych wysokościach. Prostota formy zdroju podkreśla znaczenie znajdującego się za nią zabytku. Nie próbuje konkurować z historyczną i pełną detalu architekturą Kościoła Św. Jana.

Zdrój stanie na zielonym skwerku od strony gdańskiej mariny na Motławie, przy skrzyżowaniu ulic Szafarnia, Ołowianka i Angielska Grobla. Sąsiedztwo dawnego portu towarowego, a obecnie mariny turystycznej sprawia, że charakterystyczne dla okolicy są chwiejące się na jachtach smukłe maszty, które zwracają na siebie uwagę zarówno wizualnie poprzez ciągły ruch, jak i metaliczny dźwięk obijających się o nie lin. Proponowany zdrój - autorem jest Tomasz Kierończyk z Poznania - łączy przestrzeń lądu z wodą poprzez nowoczesną formę wynikającą z historii i żeglarskiej tradycji miejsca, dzięki czemu doskonale wpisuje się w otoczenie. Lekka, lecz solidna forma ze stali szczotkowanej jest elegancka i odporna na warunki atmosferyczne oraz uszkodzenia. Na szczególną uwagę zasługuje zwłaszcza oryginalny sposób uruchamiania strumienia wody (stalowa imitacja liny żeglarskiej).

Miejska Spółka Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna od 2012 roku sukcesywnie oddaje do użytku kolejne zdroje uliczne. W latach 2012, 2015 i 2016 oddano do użytku 14 miejskich poidełek według projektu pary trójmiejskich architektów - Michała Podgórczyka i Kai Pobereżny. Zdroje znajdują się w pasie nadmorskim (od Brzeźna do Jelitkowa) oraz w różnych miejscach miasta zaproponowanych przez mieszkańców i wybudowanych w ramach inwestycji finansowanych z Budżetu Obywatelskiego.

W tym roku, po raz pierwszy poidełka powstaną na terenie Głównego Miasta.

- Pomysł, by postawić zdroje w historycznej części miasta, jest wynikiem realizowanego przez naszą Spółkę Programu „Gdańskie fontanny i zdroje”, którego celem jest przywrócenie miastu tradycji związanej z bogactwem architektury wodnej - podkreśla Jacek Skarbek, prezes Gdańskiej Infrastruktury Wodociągowo-Kanalizacyjnej.

- Główne Miasto to wyjątkowe miejsce na mapie Gdańska. Każdy nowy obiekt architektoniczny w tym rejonie musi być dostosowany do jego specyfiki, którą tworzy historia i klimat oraz do formy architektonicznej znajdujących się tu budynków - zwraca uwagę zastępca prezydenta Gdańska ds. polityki komunalnej Piotr Grzelak. 

W lutym 2017 roku rozstrzygnięto konkurs "Wodne źródła Gdańska". Inspiracją do projektowania wodnych obiektów był klimat zapisany w historii miejsc, w których mają się znaleźć. Jury składające się ze specjalistów w dziedzinie designu, wzornictwa przemysłowego, architektury, historii i urbanistyki wybrało najlepsze prace w trzech kategoriach konkursowych (Kategoria 1: ul. Ogarna; Kategoria 2: Kościół św. Jana; Kategoria 3: ul. Szafarnia). 

- Nagrodziliśmy te prace, które w zgrabny sposób łączą historię z nowoczesnym sposobem projektowania i współczesnymi, neutralnymi materiałami. Zwracaliśmy także szczególną uwagę na funkcjonalność i łatwość w użytkowaniu zdrojów - mówił Skarbek, który był jednocześnie przewodniczącym jury.

Autorami zwycięskich projektów zostali: Tomasz Kierończyk (projekt zdroju przy ul. Szafarnia), Michał Morzy (projekt zdroju przy ul. Świętojańskiej; przy Kościele Św. Jana) - oba mają przewidziane obniżone poidełka dla zwierząt oraz Jakub Sampławski (projekt zdroju przy ul. Ogarnej).

Dodatkowo, poza konkursem, został zaprojektowany zdrój przy ul. Chlebnickiej, na tyłach Dworu Artusa. Będzie to próba rekonstrukcji obiektu, który wg przekazów historycznych znajdował się dokładnie w tym miejscu. Autorem projektu jest Studio Projektowe „PROFIL” - Pracownia Autorska.

W tym roku, budową objęte będą trzy z ww. urządzeń. Nie powstanie jedynie zdrój przy ul. Ogarnej, którego budowa została przełożona w związku z planowaną w roku 2018 rewitalizacją ulicy. Wykonawcą zdrojów przy ul. Świętojańskiej i Szafarnia jest spółka cywilna „Studio marzeń” z Gdyni, a wykonawcą przyłączy oraz zdroju przy ul. Chlebnickiej jest Sp. z o.o. „WODJAR” z Somonina. 

Na zielonym skwerze między ul. Ogarną a ul. Za Murami, na wysokości skrzyżowania Ogarnej z ul. Grabary, przed budynkiem Hostelu Dom Harcerza stanie poidełko autorstwa Jakuba Sampławskiego. W pobliżu dzisiejszego skweru, dawniej znajdował się Dwór Miejski, a w nim - od XVII do XIX wieku - stajnie i wozownia. Nie tylko przechowywano tam konie, ale też je wypożyczano wraz z powozami i woźnicami. Właśnie to miejsce zainspirowało autora do stworzenia funkcjonalnej rzeźby, która upamiętni dawne czasy. Zdrój swoim kształtem przypomina nakładane na konia chomąto, które  po dziś dzień umożliwia woźnicy kierowanie wozem w zaprzęgu. Wewnątrz formy można dopatrzeć się także kształtu kropli wody. Zdrój ma zostać wykonany z neutralnego dla historycznej przestrzeni betonu architektonicznego, z dodatkami ze stali nierdzewnej.

Zdrój przy Kościele Św. Jana (ul. Świętojańska) oraz przy ul. Szafarnia zostaną oddane do użytku tuż przed rozpoczęciem Jarmarku Św. Dominika (rozpoczyna się 29 lipca). Termin wykonania zdroju przy ul. Chlebnickiej jest uzależniony od prac, które prowadzi obecnie Muzeum Historyczne Miasta Gdańska związanych z uszczelnianiem ścian piwnic. Piwnice są pod zdrojem, ogrodzeniem i schodami, które w ramach budowy zdroju będą przebudowane.