Wystawa stała ECS z Nagrodą Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra 2021. Walczymy o Nagrodę Publiczności

– Jesteśmy wzruszeni i wdzięczni – mówi Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności, jednocześnie dziękując całemu zespołowi ECS. – Wystawa stała ECS łączy opowieść o fenomenie pokojowej rewolucji Solidarności z indywidualnymi doświadczeniami Polaków, ale i naszych gości z Europy i świata. Sprawia, że historia walki o prawa człowieka, siła dialogu i międzyludzkiej solidarności stają się bliskie i niezmiennie aktualne. Dziękujemy Komisji Europejskiej i Europa Nostra za zaufanie i to wyjątkowe wyróżnienie. 

 

Radości nie kryje też Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, która nagrodę postrzega jako wielkie wyróżnienie, nie tylko dla instytucji.

– Uhonorowane zostają osoby, które współtworzyły i współtworzą ECS, miały swój wkład w kształt wystawy stałej, a na co dzień sprawiają, że to miejsce jest żywe, otwarte na wrażliwość dzieci i dorosłych, pochodzących z różnych stron i mówiących różnymi językami. To wyróżnienie również dla gdańszczanek i gdańszczan, którzy dali się ponieść idei Pawła Adamowicza i uwierzyli w ten projekt, a dziś chętnie korzystają z wydarzeń, które odbywają się w ECS. Wreszcie to wyróżnienie dla wszystkich dzielnych Polek i Polaków, dzięki którym rewolucja Solidarności odmieniła oblicze całej Europy – mówi prezydent Aleksandra Dulkiewicz. 

Nagrody Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra 2021 to już kolejne europejskie laury dla ECS. W 2016 roku ECS jako pierwsze i dotąd jedyne muzeum w Polsce zostało uhonorowane Nagrodą Muzealną Rady Europy (EMYA). A historyczna Stocznia Gdańska – plac Solidarności z pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970, Brama nr 2, Sala BHP i Europejskie Centrum Solidarności – została uhonorowana Znakiem Dziedzictwa Europejskiego. 

 

Nagrody Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra to projekt powołany w 2002 roku przez Komisję Europejską. Realizuje go Europa Nostra – federacja organizacji pozarządowych ds. dziedzictwa działająca od 58 lat i obejmująca 40 krajów, przy wsparciu sieci instytucji publicznych, firm oraz osób prywatnych. Nagrody podkreślają i propagują rolę dziedzictwa oraz promują najlepsze praktyki w tej materii, zachęcają do międzynarodowej wymiany wiedzy oraz łączą w sieciach wszystkich zainteresowanych dziedzictwem. Na głównej stronie organizacji czytamy: "Jesteśmy wiodącym ruchem obywatelskim mającym na celu ochronę i świętowanie dziedzictwa kulturowego i naturalnego Europy."

 

Nagroda cieszy się wsparciem unijnego programu Kreatywna Europa, który adresowany jest do sektorów kultury i kreatywnego. Zwycięzcom przynosi znaczące korzyści – większą krajową i międzynarodową promocję, dalsze fundusze oraz wzrost liczby odwiedzających.

 

W uzasadnieniu przyznania nagrody gdańskiej placówce jury stwierdziło: "Wystawa akcentuje znaczenie pracy i wpływ, jaki miała na kształt Europy, którą znamy dzisiaj. Uwypukla wartość aktywizmu na rzecz praw człowieka, praw pracowniczych i politycznych oraz pokazuje, jak ważne jest obywatelskie zaangażowanie w takie działania. Wykorzystanie w projekcie nowoczesnych technik wystawienniczych i podejścia partycypacyjnego jest niezwykle cenne i stanowi przykład tego, jak zachować historie i uczynić je istotnymi dla współczesnego świata." 

 

 

 

Ogłoszenie laureatów nagrody 2021 odbyło się we wtorek, 25 maja 2021 roku, podczas wydarzenia online, którego współgospodarzami byli Mariya Gabriel, komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży oraz Hermann Parzinger, prezydent wykonawczy Europa Nostra. 

"Ambasadorami piękna dziedzictwa kulturowego w Europie" – komisarz UE Mariya Gabriel nazwała zdobywców Nagrody Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra 2021.

 

– Głęboko wierzę, że skuteczność w podtrzymaniu naszego materialnego, jak i niematerialnego dziedzictwa, zależy od poświęcenia osób, które za tym stoją. Tymi nagrodami honorujemy wyjątkowe kobiety i wyjątkowych mężczyzn, profesjonalistów w obszarze dziedzictwa, architektów, naukowców i ochotników, którzy sprawiają, że nasze wspólne dziedzictwo staje się coraz bliższe naszemu sercu. Ich wizji należą się oklaski – mówiła Mariya Gabriel.

 

- Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że laureaci nagrody w dobie, gdy działania całej wspólnoty europejskiej ogniskują się na rozwiązaniach klimatycznych, zrównoważonym rozwoju miast i wsi oraz stawianiu czoła wielu zagrożeniom kluczowych wartości europejskich, działają na rzecz ochrony, podnoszenia wartości oraz przekazywania cennego europejskiego dziedzictwa następnym pokoleniom – podkreślał Hermann Parzinger, prezydent wykonawczy Europa Nostra. – Bijemy brawo ich nadzwyczajnym osiągnięciom: niech służą jako inspiracja i zachęta do przyszłych działań, tak wielu profesjonalistom w zakresie dziedzictwa oraz entuzjastom w całej Europie i nie tylko – stwierdził Hermann Parzinger. 

 

Komisja Europejska i Europa Nostra w tym roku nagrodziły 24 wzorcowe osiągnięcia z 18 krajów europejskich. Gdański ECS były jedyną instytucją nagrodzoną z Polski.

 

 

 

 

Przy wsparciu internautów, możliwa jest jeszcze jedna wygrana. Internauci z całej Europy – szczególnie pasjonaci historii, entuzjaści dziedzictwa kulturowego i aktywiści lokalni – od dziś mogą oddawać głosy na swojego laureata spośród wszystkich, którzy uhonorowani zostali Nagrodą Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra 2021. 

 

 

 

Zwycięzcę Nagrody Publiczności poznamy podczas gali Nagród Dziedzictwa Europejskiego, która odbędzie się jesienią tego roku. 

 

Jesienią również ogłoszeni zostaną zwycięzcy GRAND PRIX, jeden w każdej z czterech kategorii. Ci otrzymają po 10 tys. euro!

Przewidziano również dwie nagrody specjalne ILUCIDARE za doskonałość w dziedzinie innowacji i stosunków międzynarodowych opartych na dziedzictwie. Tzw. krótka lista kandydatów zostanie ogłoszona 10 czerwca. 

 

 

 

Europejskie Centrum Solidarności ma siedzibę na terenach dawnej Stoczni Gdańskiej, gdzie w Sierpniu ’80 narodziła się rewolucja Solidarności. Instytucja pielęgnuje pamięć o tym największym pokojowym ruchu społecznym powojennej Europy. Sercem ECS jest wystawa stała, opowiadająca historię polskiej drogi do wolności i dokumentująca zmiany, które pod jej wpływem zaszły w Europie Środkowo-Wschodniej. To ona definiuje i inspiruje wszystkie działania kulturalne, edukacyjne i naukowe podejmowane przez ECS. Gmach przy pl. Solidarności jest współczesną agorą, miejscem spotkań i debaty nad przeszłością i przyszłością. Działają tu również m.in. archiwum, biblioteka, mediateka i Wdział Zabaw dla dzieci. Od momentu otwarcia nowego budynku w 2014 roku ECS odwiedziło 5 milionów gości, a ponad 1,1 miliona zwiedziło wystawę stałą.

 

Wystawa stała ECS zajmuje niemal 3 tys. m kw. na 1 i 2 kondygnacji budynku. Podzielona jest na siedem sal. Zwiedzający spędzają tu średnio 2 godziny. Ta nowoczesna ekspozycja ma charakter narracyjny. Zwiedzający zanurza się w historii opowiadanej przez archiwalne przedmioty, dokumenty, rękopisy, zdjęcia i projekcje wideo, interaktywne instalacje... Każdy, kto odwiedza tę wystawę, ma szansę odnaleźć swoje własne odniesienia do historii i współczesności. Mnogość narracji pozwala tu po wielokroć wracać, za każdym razem odnajdować nową opowieść.

Wśród ponad 1,8 tys. eksponatów znajdują się m.in. Tablice 21 Postulatów Gdańskich, wiszące podczas strajku w Sierpniu ’80 na bramie Stoczni Gdańskiej im. Lenina; suwnica, na której pracowała legendarna działaczka związkowa Anna Walentynowicz; przestrzelona kurtka dwudziestolatka Ludwika Piernickiego, stoczniowca, ofiary Grudnia ’70; biurko Jacka Kuronia, jednego z przywódców opozycji w czasach PRL.

Tworzenie wystawy było interdyscyplinarnym wysiłkiem historyków, badaczy społecznych, ekspertów muzealnych, projektantów i inżynierów. Materiały uzyskano z prawie 60 muzeów, archiwów, od lokalnych historyków i byłych opozycjonistów z całej Europy Środkowo-Wschodniej, w tym z Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Rosji, Rumunii, Słowacji, Ukrainy i Węgier. Te działania wzbogaciły i wzmocniły międzynarodowy zasięg ekspozycji.