Nadbałtyckie Centrum Kultury z siedzibą w Ratuszu Staromiejskim zostało powołane 5 października 1992 roku, podczas Konferencji Ministrów Kultury Krajów Nadbałtyckich. Powstało z przekształcenia Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Gdańsku, działającego w latach 1954-1993. Inicjatorem przemiany był Tomasz Bedyński, który został pierwszym dyrektorem nowej placówki.
Jego nazwisko, obok nazwisk innych ważnych postaci związanych z powstaniem i działalnością NCK, przywołał obecny dyrektor Larry „Okey” Ugwu, podczas jubileuszowej uroczystości w zarządzanym przez NCK Centrum św. Jana w Gdańsku, w piątek 20 października 2017 r. Podczas przemówienia, Ugwu nie tylko oddał cześć byłym pracownikom i założycielom ośrodka, ale próbował także przynajmniej pokrótce przypomnieć niezwykle rozległą na przestrzeni ćwierćwiecza działalność NCK.
- Jak zawrzeć ćwierć wieku w krótkim wystąpieniu? To dziesiątki pracowników, tysiące współpracowników, osób i instytucji, naszych przyjaciół… - mówił Larry „Okey” Ugwu, który jest dyrektorem NCK od 13. lat. - Trudno powiedzieć o nich wszystkich i trudno opowiedzieć o wszystkim, co robiliśmy i robimy. To tylko dotknięcie naszej historii.
Opowiedzenie o tym, co dzięki NCK wydarzyło się w Gdańsku i na Pomorzu nie mogło być łatwe, bowiem na liście organizowanych wydarzeń nie tylko są te kulturalne, ale także naukowe i edukacyjne; co roku z ramienia placówki odbywa się po kilka dużych festiwali i drugie tyle cyklicznych wydarzeń muzycznych, literackich, tych z zakresu sztuk wizualnych i interdyscyplinarnych.
Także zasięg terytorialny placówki znacznie wykracza poza Gdańsk, obejmując cały basen Morza Bałtyckiego, bo głównym celem instytucji było stworzenie pomorskiego okna kultury na Bałtyk i promocja kultury bałtyckiej, zarówno w Polsce, jak i na świecie.
- Swoistą myślą przewodnią działalności Nadbałtyckiego Centrum Kultury była osoba i twórczość Güntera Grassa. W 1993 roku gościliśmy go u siebie, potem co parę lat nas odwiedzał, odbywały się u nas jego spotkania autorskie, wystawy grafik i spektakle teatralne - np. „Wróżby Kumaka” - wspomina Ugwu. - Z czasem Nadbałtyckie Centrum Kultury wychodziło coraz szerzej poza Gdańsk, Pomorze, Polskę, nawiązując coraz szersze kontakty i realizując w krajach nadbałtyckich wydarzenia kulturalne.
Dyrektor podkreślił, że takie działania, jak realizacja kilka pełnowymiarowych festiwali w ciągu roku - mowa o Festiwalu Muzyki Inspirowanej Folklorem „Dźwięki Północy", Festiwalu Kultur Świata „Okno na świat", Nadbałtyckim Festiwalu Orkiestr Dętych „Swoich Pokochajcie, Sąsiadów Poznawajcie” oraz święcie sztuki lokalnej „Metropolia jest Okey” - jest ewenementem wśród trójmiejskich instytucji kultury.
- To wszystko dzieje się w ciągu jednego roku i dzięki naszemu zespołowi udaje się ten niełatwy wyczyn. Już teraz musimy wybierać między projektami, które damy radę poprowadzić, a z których trzeba zrezygnować.
Podczas jubileuszowej uroczystości przemawiał także marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, któremu podlega NCK, oraz zastępca prezydenta Gdańska Aleksandra Dulkiewicz. Oboje wyrazili dumę z istnienia takiej placówki w Gdańsku i wręczyli nagrody najbardziej zaangażowanym - byłym i obecnym - pracownikom NCK. Wśród nich był m.in. poprzedni dyrektor placówki Maciej Nowak. Z okazji 25-lecia istnienia instytucji nagrody otrzymali m.in.: Elżbieta Pękała, Monika Bąkowska-Łajming, Iwona Berent, Renata Dymarska, Alicja Michalak oraz Magdalena Zakrzewska-Duda. Wyróżniono także Joannę Kalkowską, Halinę Bójko, Violettę Seremak-Jankowską i Andrzeja Nogę.
Oprawę muzyczną wieczoru zapewnił Michał Zienkowski Quartet, czyli Michał Zienkowski, Michał Jan Ciesielski, Michał Bąk i Adam Golicki. Gwiazdą wieczoru był pianista Leszek Możdżer, który w Centrum św. Jana z tej okazji zagrał nieprzypadkowo - będący zaprzyjaźniony z Nadbałtyckim Centrum Kultury muzyk występował w tym gdańskim kościele wielokrotnie. Tu m.in. odbyło się prawykonanie utworu „Te Deum”, skomponowanego przez Możdżera specjalnie na okoliczność otwarcia dla publiczności zmodernizowanego wnętrza Centrum św. Jana w 2011 roku.
