- Celem wystawy nie jest ukazanie samego zjawiska tzw. repatriacji, lecz losów poszczególnych ludzi je tworzących - mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.
Dlatego Muzeum, we współpracy z Towarzystwem Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, prezentuje sylwetki i przedmioty należące do 14 szczególnych expatriantów, których losy wpisują się w problem korzeni tożsamości współczesnych gdańszczan.
- Będzie to pierwsza tego typu prezentacja w Muzeum Historycznym Miasta Gdańska, które do tej pory w swojej działalności wystawienniczej i wydawniczej nie podejmowało szerzej tematyki powojennych przesiedleń. A przecież to właśnie kresowianie przybyli do naszego miasta po 1945 roku i w nowej, obcej rzeczywistości - na miarę możliwości danych przez odziedziczone po Niemcach środowisko kulturowe - tworzyli Gdańsk od nowa - dodaje dyrektor Ossowski.
Jednym z wielu mieszkańców dawnych Kresów, którzy po zakończeniu II wojny światowej znaleźli swój nowy dom nad Motławą był Kazimierz Kopecki, absolwent Politechniki Lwowskiej, a w przyszłości profesor i dwukrotny rektor Politechniki Gdańskiej. Profesor tak wspominał po latach swoją decyzję o przyjeździe do Gdańska w 1945 roku: „Tuż po wyzwoleniu Krakowa, kiedy nie tylko ja zadawałem sobie pytanie, co robić dalej, nieoczekiwanie zaproponowano mi udział w przygotowywanej przez Turskiego wyprawie do Gdańska. Stanisław Turski był wówczas pełnomocnikiem ministra oświaty (…) i jego zadaniem było zorganizowanie grupy specjalistów, którzy zajęliby się przejęciem i odbudowaniem nauki polskiej w Gdańsku. Brakowało mu jednak kogoś, kto by znał się na elektryczności, wszystkich tych korkach i bezpiecznikach. Zgodziłem się więc (…) nigdzie indziej bym nie poszedł, ale na Gdańsk zdecydowałem się od razu.”
Oprócz niego wśród bohaterów wystawy znaleźli się także między innymi były dyrektor PAN Biblioteki Gdańskiej, prof. Zbigniew Jan Nowak, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku Michał Reicher, powieściopisarka i poetka Eugenia Kobylińska-Masiejewska, czy Franciszek Duszeńko - rzeźbiarz i profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku oraz wiele innych wspaniałych postaci, które wniosły swój wkład w rozwój powojennego Gdańska.
- Aby lepiej zaprezentować wybranych przez nas bohaterów, sięgnęliśmy do domowych archiwów. Przedstawimy fotografie z rodzinnych albumów oraz inne przechowywane pamiątki. Życiorysy Polaków z Kresów to historie patriotów - społeczników, uczestników walk z bolszewikami, ale też intelektualistów. Najważniejszy jest jednak wkład w odbudowę powojennego Gdańska - mówi Janusz Dargacz, jeden z kuratorów wystawy. - Nasze muzeum jest otwarte na współpracę i poprzez prezentowaną w Domu Uphagena wystawę zapraszamy Kresowian do dzielenia się z nami informacjami, czy też własnymi przeżyciami. Możemy także utrwalić fotografie, pocztówki oraz inne przedmioty dzięki naszej pracowni digitalizacji, utrwalając dzięki temu kresowe dziedzictwo Gdańska.
Wernisaż wystawy „Na Gdańsk zdecydowałem się od razu” odbędzie się w czwartek 12 stycznia 2017 r., o godz. 17, w Domu Uphagena - Oddziale Muzeum Historycznego Miasta Gdańska (ul. Długa 12), w sali wystawowej na II piętrze. Czynna będzie do 17 kwietnia 2017 r.
Wystawa będzie pierwszą z cyklu – w następnych odsłonach prezentowane będą kolejne sylwetki gdańskich Kresowian.
W sobotę, 14 stycznia zapraszamy do przeczytania rozmowy z Jerzym Nowakiem, synem prof. Zbigniewa Jana Nowaka - jednego z bohaterów wystawy.
