Hołd i pamięć o bohaterach Armii Krajowej
14 lutego 1942 r., decyzją Wodza Naczelnego generała Władysława Sikorskiego, Związek Walki Zbrojnej Został przemianowany na Armię Krajową. Była to formacja wyjątkowa w ogarniętej wojną Europie, prowadząca walkę z niemieckim okupantem na niespotykaną skalę. Od lat, dzięki inicjatywie Stowarzyszenia Kwatery Akowskiej na Cmentarzu Łostowickim, kultywowana jest tradycja wieczornego zapalania zniczy na grobach bohaterów przez gdańszczan. To wydarzenie jest już stałym punktem miejskich uroczystości, ale ma bardzo osobisty charakter. Panuje podczas niego nastrój powagi i zadumy.
Mija rok od rosyjskiej napaści na Ukrainę. Przyjdź na gdański wiec solidarności 24 lutego
- Powstanie Armii Krajowej, która wcale nie była największa podziemną armią Europy, były silniejsze i liczniejsze, ale to nie było ważne. Była to armia obywateli, która była siłą zbrojną konstytucyjnego państwa i była to armia ochotników, którzy gotowi byli oddać życie w walce o ojczyznę. Oni nie mogli zwyciężyć w tej wojnie, oni nie mogli w dużej części ochronić obywateli tego tajnego państwa, ale mogli starać się to robić i robili to z wielkim poświęceniem, przygotowując się do odbudowy niepodległego państwa – powiedział w swoim wystąpieniu dr Janusz Marszalec ze Stowarzyszenia Kwatery Akowskiej na Cmentarzu Łostowickim, który pracuje w Muzeum Gdańska.
- Mamy tu do czynienia z prawdziwym fenomenem. AK była bowiem najważniejszym ogniwem polskiego podziemnego państwa – mówiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz. - Wyjątkowość tej armii polegała na połączeniu dwóch cech. Pierwszą był powszechny udział w walce przedstawicieli różnych grup, często o bardzo odmiennych przekonaniach politycznych. Drugą zaś cechą było wspólnie podzielane poczucie odpowiedzialności za kraj i jego przyszłość. To cenne dziedzictwo, zwłaszcza w takich czasach jak dzisiejsze, kiedy za nasza wschodnią granicą toczy się wojna.
Zobacz relację wideo:
Po krótkich przemówieniach uczestnicy uroczystości ustawili na grobach znicze, białe i czerwone. Wśród kilkudziesięciu uczestników obecne były rodziny gdańskich AK-owców, przedstawiciele wojska i policji, związków kombatantów, a także delegacje gdańskich szkół. Sejm reprezentował poseł KO Jerzy Borowczak, a Radę Miasta Gdańska, wiceprzewodnicząca klubu KO Kamila Błaszczyk. Wśród obecnych był również konsul Ukrainy w Gdańsku Ołeksandr Płodystyj.
Kwatera AK na Cmentarzu Łostowickim
Kwatera Armii Krajowej powstała w latach 90-tych ubiegłego stulecia. Wówczas to na fali politycznych przemian, weterani Polskiego Państwa Podziemnego założyli Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Trzy gdańskie koła terenowe i jedno środowiskowe dbały o upamiętnianie polskich bohaterów, ale też zapewnienie im godnego pochówku wraz z dawnymi towarzyszami broni.
Dzięki współpracy kombatantów i władz Gdańska powstała Kwatera Akowska na Cmentarzu Łostowickim, na której dziś znajduje się 226 grobów.
Spotkanie żołnierzy AK z młodzieżą
W województwie pomorskim żyje jeszcze kilkanaście osób, które mają AK-owską przeszłość. Niestety, ze względu na wiek i zdrowie, nie uczestniczyli w wieczornej uroczystości. Jednak w południe trzech byłych żołnierzy AK spotkało się z młodzieżą Zespołu Szkół Morskich w Nowym Porcie. Mimo sędziwego wieku na pytania młodych ludzi odpowiadali kmdr. Roman Rakowski, Adam Borowski i prof. Jerzy Grzywacz.
- To było bardzo dobre spotkanie, a nasi kombatanci byli w dobrej formie. Oczywiście były liczne pytania od młodych ludzi. Co ciekawe, w tej szkole uczy się sporo Ukraińców i pojawiły się oczywiste konotacje, że pokój nie jest dany raz na zawsze – powiedział Janusz Marszalec.
„Ostatni. Gdańszczanie – żołnierze Armii Krajowej” - wystawa
Tego samego dnia w Zespole Szkół Morskich odsłonięta została wystawa plenerowa „Ostatni. Gdańszczanie – żołnierze Armii Krajowej”. Prezentuje ona 18 portretów i biogramów, zarówno członków Polskiego Państwa Podziemnego, jak i postaci zasłużonych dla środowiska kombatantów.
Można ją oglądać do 31 marca na terenie Zespół Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte, ul. Wyzwolenia 8. Wstęp wolny (w godzinach pracy szkoły).
Zobacz fotogalerię:
