• Start
  • Wiadomości
  • Muzeum Narodowe w Gdańsku przeszło pod zarząd ministra kultury

Muzeum Narodowe pod zarządem ministerstwa. Dokąd trafi "Sąd Ostateczny" Memlinga?

Muzeum Narodowe w Gdańsku (MNG) z początkiem lutego w całości przeszło pod zarząd Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zgodził się na to Sejmik Województwa Pomorskiego. Wśród planów jest budowa nowego oddziału - Skarbca Mariackiego, do którego ma być docelowo przeniesiony słynny obraz Hansa Memlinga „Sąd Ostateczny”. Otwarto konkurs ofert na kierownika Nowego Muzeum Sztuki NOMUS, które jest działem MNG.
02.02.2023
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
ceglane, gotyckie budynki stojące przy ulicy, drzewa bez liści dookoła
Budynki po klasztorze franciszkańskim, siedziba główna Muzeum Narodowego w Gdańsku
fot. Jerzy Pinkas/gdansk.pl

Muzeum Narodowe w Gdańsku w całości podlega ministerstwu

Od 1 lutego jedynym podmiotem - organizatorem Muzeum Narodowego w Gdańsku jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Do tej pory zarządzane było ono przez samorząd województwa pomorskiego we współpracy z resortem kultury. Na sesji 22 grudnia 2022 r. Sejmik wyraził zgodę na połączenie Muzeum Narodowego w Gdańsku ze specjalnie utworzoną państwową instytucją kultury, tym samym MNG nie jest już placówką samorządową.

- Istnieje potrzeba nowego otwarcia dla Muzeum Narodowego w Gdańsku, które ma ogromne zasoby, ale te zasoby nie są w pełni eksponowane, ponieważ brakuje na to miejsca, a na jakiekolwiek zmiany potrzebne są znaczące nakłady finansowe. Trzeba dać szansę rozwojowi tej instytucji - wyjaśniał radnym podczas sesji Sejmiku marszałek Mieczysław Struk.

Samorząd województwa pomorskiego dostał od ministerstwa oficjalną propozycję w tej sprawie w sierpniu ubiegłego roku .

- Chciałem panu marszałkowi za to publicznie podziękować, za to, że ten proces, który nie był łatwy proceduralnie, przeprowadził przez te kilka miesięcy w różnych organach władzy samorządowej i wykonawczej regionu i w Sejmiku województwa pomorskiego - powiedział na konferencji wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin.

mężczyzna w średnim wieku, w okularach i garniturze stoi przy mikrofonie i mówi
Muzeum Narodowe w Gdańsku jest kolejną w tym roku instytucją kultury w Gdańsku, która przechodzi pod zarząd ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Od 1 stycznia stało się tak z Operą Bałtycką Nz. wiceminister Jarosław Sellin podczas czwartkowej konferencji prasowej w Pałacu Opatów
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

Budżet roczny MNG wynosił do tej pory, nie licząc różnych kwot doraźnych i dotacji celowych, ok. 14 mln zł (10 mln od samorządu województwa pomorskiego i 4 od ministerstwa). Teraz budżet MNG ma wzrosnąć do 21 mln zł. Na siedem lat kierowanie tą instytucją powierzono dotychczasowemu dyrektorowi Jackowi Friedrichowi.

- Z mojej perspektywy, jako dyrektora muzeum, ważne jest to, że mamy szansę na duży skok inwestycyjny - powiedział Jacek Friedrich. - Żaden z naszych budynków nie był wznoszony jako budynek dla muzeum, w związku z tym to są budynki adaptowane, nie są one łatwe z punktu widzenia użytkowania przez nowoczesną instytucje muzealną, a nowoczesne muzeum, proszę mi wierzyć, to jest bardzo złożona i skomplikowana struktura.

Większa kwota budżetu ma pozwolić m.in. na remonty już istniejących i budowę nowych budynków.

Nowe Muzeum Sztuki NOMUS ma być rozwijane, ale dotąd nie przedstawiono żadnych planów. Na razie trwa konkurs na nowego kierownika lub nową kierowniczkę tej placówki.

Sąd Ostateczny w Skarbcu Mariackim

Jednym z zadań, które stawia sobie dyrekcja muzeum i ministerstwo, jest powoływanie do życia nowego oddziału - Skarbca Mariackiego. Eksponowane byłyby tu cenne zbiory liturgicznych przedmiotów, arcydzieł sztuki sakralnej należących do Bazyliki Mariackiej, ale przede wszystkim do nowego budynku przeniesiony byłby najważniejszy obiekt Muzeum Narodowego - tryptyk „Sąd Ostateczny” autorstwa Hansa Memlinga. To jeden z kilku najcenniejszych obrazów znajdujących się w zasobach polskich muzeów.

ciemne pomieszczenie muzealne i podświetlony tryptyk, przedstawiający wyobrażenie sądu ostatecznego, z przodu widzowie muzeum
Obraz Hansa Memlinga eksponowany jest obecnie w Oddziale Sztuki Dawnej MNG przy ul. Toruńskiej
fot. Grzegorz Mehring/gdansk.pl

Dar niemieckich ewangelików: do Gdańska wróci skarb średniowiecznych zabytków liturgicznych

Nowy oddział mieściłby się w budynku, który ma stanąć w sąsiedztwie Bazyliki Mariackiej w Gdańsku, między ulicami Podkramarską, Szewską i św. Ducha. Działka ta należy obecnie do Miasta Gdańska. Droga od pomysłu do realizacji może być długa. Przygotowanie projektu wymaga bowiem wielu ustaleń. Minister Jarosław Sellin widzi tu konieczność zorganizowania wspólnego spotkania różnych stron: ministerstwa i władz Muzeum Narodowego z arcybiskupem gdańskim, proboszczem Bazyliki Mariackiej, prezydent Gdańska i marszałkiem województwa pomorskiego.

mapa z obrazem starej części gdańska
Miejsce, w którym miałby zostać zbudowany Skarbiec Mariacki
źródło: ortofotomapy BRG

Historia Muzeum Narodowego w Gdańsku

Muzeum Narodowe w Gdańsku jest jedną z najstarszych placówek muzealnych w Polsce. Ma już ponad 150-letnią tradycję. Mieści się w dawnych zabudowaniach klasztoru franciszkańskiego. Powstało jeszcze w XIX w. z połączenia dwóch instytucji Muzeum Miejskiego (Stadtmuseum) i Muzeum Rzemiosła Artystycznego (Kunstgewerbemuseum).

Na zbiory MNG składa się przede wszystkim kolekcja Jacoba Kabruna (1759-1814), złożona z kilku tysięcy obrazów, rysunków i rycin mistrzów europejskich od końca XV do początków XIX wieku.

W zbiorach sztuki dawnej znajdują się dzieła malarstwa flamandzkiego i holenderskiego od XV do XVII wieku, z najważniejszym wśród nich obrazem Hansa Memlinga „Sąd Ostateczny” oraz pracami takich mistrzów, jak Peter Brueghel Młodszy, Jan Brueghel Starszy, Jacob Swanenburgh, Paul Vredeman de Vries, Jan Fyt i wielu innych. W kolekcji znajdują się również dzieła malarstwa gdańskiego, które powstały od XVI do początków XX stulecia i reprezentują najważniejsze kierunki i artystów w dawnej sztuce gdańskiej, m.in. prace Hansa Vredemana de Vriesa, Daniela Schultza, Antona Möllera, Andreasa Stecha. W skład kolekcji wchodzą również: bogate zbiory rysunku i rycin, w których reprezentowane są wszystkie szkoły europejskie od końca XV do XIX wieku, z rycinami Dürera i Rembrandta na czele; imponująca kolekcja mebli gdańskich i północnoeuropejskich; artystyczne wyroby konwisarskie, kowalskie, złotnicze i ludwisarskie oraz obiekty z miedzi i mosiądzu; zespół tkanin i haftów obejmujący zabytki tekstylne od XIII po wiek XX; kolekcja ceramiki, obejmująca obiekty z niemal całej Europy.

Muzeum tworzą następujące oddziały: Oddział Sztuki Dawnej w budynkach pofranciszkańskiego klasztoru w Gdańsku, Oddział Sztuki Nowoczesnej w Pałacu Opatów w Oliwie, Oddział Etnografii w Spichlerzu Opackim Oliwie, Muzeum Hymnu Narodowego w dworku J. Wybickiego w Będominie k. Kościerzyny, Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim, Zielona Brama przy Długim Targu, gdzie organizowane są wystawy czasowe.

barokowy dwupiętrowy budynek pośród zieleni w parku
Pałac Opatów w Oliwie, gdzie mieści się oddział sztuki nowoczesnej MNG
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

Jest też Gdańska Galeria Fotografii, która jest częścią Oddziału Sztuki Nowoczesnej. W 2021 roku na terenach dawnej Stoczni Gdańskiej powołano do życia NOMUS, czyli najmłodsze muzeum sztuki współczesnej w Polsce. Według informacji dyrektora Jacka Friedricha NOMUS pozostaje w strukturze MNG, a obecnie poszukuje nowego kierownika.

Do Muzeum Narodowego wraca cenny obraz

Podczas konferencji zaprezentowany został też należący przed wojną do Stadtmuseum obraz "Kanał w Nowym Porcie" autorstwa Artura Bendrata, malarza, który urodził się w Gdańsku. Dzieło zaginęło w czasie II wojny światowej teraz powróciło do zbiorów muzeum dzięki zabiegom kolekcjonera Andrzeja Walasa. Namówił on osobę, w której posiadaniu był pejzaż, żeby przekazał go prawowitemu właścicielowi.

starszy łysy mężczyzna stoi przy duzym obrazie w ramach i trzyma dyplom
Andrzej Walas przy odzyskanym obrazie Artura Bendrata "Kanał w Nowym Porcie"
fot. Dominik Paszliński/gdansk.pl

Rekordowa sprzedaż biletów w całej historii Muzeum Gdańska. Jakie plany na 2023 rok?

TV

Umowa na zaprojektowanie aglomeracyjnego odcinka PKM Południe podpisana