Grupa lokalnych polityków i przedsiębiorców z niemieckiego Lipska gości w Gdańsku od kilku dni. Miasta postanowiły zacieśnić trwającą od wielu lat współpracę i uściślić dziedziny, w których szczególnie będzie się ona rozwijać.
W piątek, 31 sierpnia 2018 r., w obecności konsul Republiki Federalnej Niemiec Cornelii Pieper i przewodniczącego Rady Miasta Gdańska Bogdana Oleszka, nadburmistrz Lipska Burkhard Jung i prezydent Gdańska Paweł Adamowicz podpisali list intencyjny w tej sprawie (jego treść pod artykułem).
Z inicjatywy prezydenta Gdańska w skład delegacji z Lipska weszło także dziesięcioro harcerzy, którzy wspólnie z polskimi kolegami wezmą udział w obchodach rocznicy wybuchu II wojny światowej. Także pozostali goście z Niemiec będą 1 września na Westerplatte. Dziś spotkali się z Lechem Wałęsą.
- Cieszę się, drodzy przyjaciele z Lipska, że przyjechaliście do nas z wizytą właśnie teraz. Możecie dotknąć istoty najważniejszych wydarzeń nie tylko z historii Polski, ale i całej Europy. W rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych pamiętamy, że wolność w Polsce nie mogła się wówczas powieść w pełni, bo inne narody Europy Środkowo - Wschodniej były jeszcze zniewolone - zwrócił się do gości z Lipska prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. - Dopiero w 1989 r. wolność ziściła się w pełni w naszej części Europy, w bezkrwawej rewolucji (wyłączając Rumunię). To właśnie Lipsk stanął w tamtym roku na czele zmian wiodących do demokracji w NRD.
Między wrześniem a październikiem 1989 r. w Lipsku odbyła się seria pokojowych demonstracji na rzecz wolności i demokracji, nazwanych później Pokojową Rewolucją. 9 października, ulicami tego wschodnioniemieckiego miasta przeszło 70 tys. ludzi ze świecami w rękach skandując: “My jesteśmy narodem”. Była to największa demonstracja obywateli wschodnich Niemiec od czasu powstania robotniczego z 1953 r. W ubiegłym roku prezydent Gdańska wziął udział w obchodach rocznicy największej, październikowej demonstracji.
- Żyjemy dziś w krytycznym punkcie historii Europy. Pamięć doświadczeń II wojny światowej zaciera się, budzą się nacjonalizmy, pojawiają się głosy, że Unia Europejska jest niepotrzebna. My tu, na tej sali, nie musimy się przekonywać, że to niebezpieczne głosy - mówił Paweł Adamowicz. - Stąd ogromna rola nas: samorządowców, radnych, burmistrzów, przedsiębiorców, którzy obok władz centralnych, także na szczeblu lokalnym pielęgnować powinni wspólną pamięć Europy i współpracować w ramach europejskiej idei.
- To było dla nas bardzo ważne, by być w Gdańsku właśnie teraz. Chcieliśmy przypomnieć mordercze dzieło Hitlera i schylić czoło przed jego ofiarami, uczcić ofiary Grudnia`70 i zaangażowanie strajkujących stoczniowców w 1980 r. - podkreślił Burkhard Jung, nadburmistrz Lipska. - Nie byłoby wolności i demokracji w NRD, nie byłoby demonstracji w Lipsku w 1989 r. gdyby Polacy nie poszli wcześniej tą drogą. Jesteśmy wam za to ogromnie wdzięczni. Tym bardziej cieszę się, że podpisujemy dziś porozumienie zacieśniające współpracę między naszymi miastami.
Nadburmistrz Lipska wymienił kilka obszarów, w których m.in. rozwijać będzie się współpraca Lipsk - Gdańsk.
- Jeśli chodzi o kulturę pamięci, Europejskie Centrum Solidarności jest doskonałym przykładem, jak można ją na co dzień pielęgnować. Przyglądając się jego działalności, chcemy zobaczyć, co możemy jeszcze u nas poprawić, w naszym sposobie kultywowania pamięci Pokojowej Rewolucji - mówił. - Chcemy intensyfikować także współpracę w dziedzinie kultury, promować wspólne działania muzeów i innych instytucji, organizować wspólnie duże wydarzenie kulturalne.
Burkhard Jung mówił także o zwiększeniu wymiany młodzieży, realizacji projektów edukacyjnych i współpracy przy rozwoju obu miast w duchu smart city i zrównoważonej mobilności.
Cornelia Pieper, konsul generalna Republiki Federalnej Niemiec w Gdańsku przypomniała zebranym, jak wiele oba miasta mają ze sobą wspólnego: - Wolność potrzebuje odwagi, a najodważniejsi obywatele mieszkają w Gdańsku i w Lipsku. Oba miasta walczyły w pokojowej rewolucji i osiągnęły wolność. To ogromna, wcale nie oczywista wartość - zaznaczyła Cornelia Pieper. - To wielki podarunek w skomplikowanych czasach, w jakich żyjemy i jestem wam za to wdzięczna. Rządy przychodzą i odchodzą, ale obywatele budujący mosty między naszymi krajami zostają. I to jest najważniejsze.
LIST INTENCYJNY W SPRAWIE WSPÓŁPRACY MIĘDZY MIASTEM GDAŃSK I MIASTEM LIPSK
Gdańsk i Lipsk w szczególnym stopniu łączą doświadczenia politycznej i społecznej transformacji.
W najnowszej historii obu miast w szczególny sposób walczono o wolność i godność człowieka. Zarówno aktywność „Solidarności” i wydarzenia w Stoczni Lenina, jak też Poniedziałkowe Demonstracje i Pokojowa Rewolucja w Lipsku, do których nie doszłoby bez odwagi mieszkańców Gdańska, są wydarzeniami o epokowym charakterze, które na trwałe odcisnęły swoje piętno na najnowszej historii Europy. Tworzą one podstawę dla dalszej współpracy obu miast.
W obliczu pełnej cierpienia polsko-niemieckiej historii porozumienie niniejsze ma służyć dalszemu rozwojowi przyjacielskich stosunków, spotkaniom pomiędzy ludźmi w każdym wieku i o różnych korzeniach oraz przynosić korzyści wszystkim mieszkańcom obu miast.
W kontekście wizyty delegacji Lipska podczas obchodów upamiętniających wybuch II wojny światowej na Westerplatte i z okazji podpisania Porozumień Sierpniowych, porozumienie niniejsze w szczególnym stopniu opiera się na szczególnym znaczeniu i pamięci o historycznej odpowiedzialności za przyjacielską, wolną i demokratyczną przyszłość.
W ramach kooperacji obu miast następujące tematy mają zostać pogłębiane i rozwijane dalej:
Kultura pamięci, lokalna demokracja i prawa obywatelskie
Europejskie Centrum Solidarności (ECS) łączy w nadzwyczajnej formie starania o zachowanie pamięci i polityczną odpowiedzialność. Instytucje, które w Lipsku zajmują się Pokojową Rewolucją, już dziś prowadzą ożywioną wymianę z ECS, która w przyszłości powinna być jeszcze bardziej zintensyfikowana i pogłębiona. Wymiana pomiędzy dalszymi instytucjami, wspólne badanie obustronnych doświadczeń i projekty w tym zakresie powinny w najbliższych latach być silnie wspierane. Plany powstania w Lipsku Centrum Demokracji i Praw obywatelskich powinny pozyskać trwałe wsparcie obu miast. Inicjatywy tego rodzaju powinny mieć pozytywny wpływ na lokalną demokrację i prawa obywatelskie.
Kultura, muzea i wielkie imprezy
Literatura, muzyka, muzea i mnogość imprez, jak coroczne “Święto światła dla upamiętnienia Pokojowej Rewolucji”, wpływają na życie obu ważnych ośrodków kulturalnych. Niniejsze porozumienie powinno wesprzeć rozwój współpracy także w tym zakresie.
Gospodarka i społeczeństwo
Takie tematy jak: cyfryzacja, Smart City, nowoczesne usługi, gospodarka oparta na kreatywności, logistyka, handel czy turystyka stanowią aktualne wyzwania dla obu dużych europejskich ośrodków gospodarczych. W odpowiednich projektach i dzięki wymianie doświadczeń należy zintensyfikować rozwój w tych obszarach w obu miastach.
Młodzież
Obu miastom zależy na współpracy Parlamentów Młodzieży i innych reprezentacji młodzieży, harcerzy i innych organizacji skupiających młodych ludzi. Należy wspierać partnerstwa szkół i spotkania młodzieży w celu wsparcia poczucia europejskiej przynależności i przy pomocy odpowiednich projektów w zakresie wymiany.
Kształcenie i dokształcanie
Współpraca w dziedzinie oświaty powinna być wspierana poprzez odpowiednie projekty i wymianę oraz kooperację uniwersytetów, szkół wyższych i innych instytucji oświatowych w ramach projektów badawczych.
Współpraca europejska i rozwój miast
Istniejąca już w ramach europejskiej sieci miast EUROCITIES współpraca powinna być dalej wzmacniana. Dotyczy to przede wszystkim takich przyszłościowych tematów jak: mobilność, zintegrowany rozwój miasta, budownictwo czy też ochrona środowiska, miejskie tereny zielone i zbiorniki wodne.
Obie strony potwierdzają swoje intencje w odniesieniu do wspierania oficjalnych instytucji, organizacji, inicjatyw, fundacji i innych podmiotów w nawiązywaniu i rozwoju wzajemnych stosunków, mających na celu urzeczywistnianie wymienionych wcześniej wspólnych celów w ramach swoich możliwości i za zgodą obu miast.
Dalsza współpraca będzie nawiązywana w ramach niniejszego memorandum w celu realizacji poszczególnych, konkretnych projektów i bez bezpośrednich zobowiązań finansowych, które mogłyby być rezultatem tego porozumienia. Współpraca będzie koordynowana przez właściwe jednostki administracji obu miast.