Zaczęło się od zwykłej podróży
Wojna zastała Macieja Moskwę w Syrii przez przypadek. Podróżował tam (nie po raz pierwszy) na początku 2011 roku z plecakiem i aparatem, kiedy rozpoczęły się protesty na placu przed meczetem Umajjadów w Damaszku przeciwko krwawemu reżimowi Baszara al-Asada - kolejny klocek domina w Arabskiej Wiośnie Ludów. Wtedy powstały pierwsze fotografie Moskwy z długiej serii dokumentującej okrucieństwa wojny.
Wracał tam kilkukrotnie z przyjacielem, literatem Rafałem Grzenią, pokłosiem czego są dwie książki - „Sura” (2016) i „Saraha” (2018). W książce „Saraha” pokazuje Syryjczyków w drodze, uchodźców szukających w Europie schronienia, oraz innych migrantów na uchodźczych szlakach.
Czytaj także: Rekordowa liczba gdańskich stypendystów
Powrót po latach
Na kilka lat przestał jeździć do ogarniętego wojną kraju. Skupił się na migracjach, również tych do Polski, przez białoruską granicę. Ale w grudniu 2024 roku nagle reżim upadł, szybko i niespodziewanie dla całego świata. Moskwa i Grzenia nie czekali długo z wylotem do Bejrutu, skąd przedostali się do liżącej świeże rany Syrii.
Pojechali do Damaszku, Aleppo, Hims, Hamy i innych miejscowości. Poza stolicą nie spotkali żadnych reporterów. Sytuacja w tych miejscach jest niepewna. Jednocześnie euforia i nadzieja, ale i strach, co będzie dalej. Chwiejnego porządku pilnują tam niedawni bojownicy, z różnych formacji - i spadkobierców Wolnej Armii Syrii i islamistycznych milicji.
Pierwsze zdjęcia do kolejnej książki już są na matrycy, jak i pierwsze słowa na kartce. Lada dzień dokumentaliści wybiorą się na Bliski Wschód ponownie. Będzie im łatwiej, gdyż kilka dni temu odebrali od prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz grant na książkę w ramach I edycji Gdańskiego Stypendium Kulturalnego 2025.
Spotkanie z reporterem
W piątek, 11 kwietnia, o godzinie 18.00 w NOMUSie - Nowym Muzeum Sztuki i Gdańskiej Galerii Fotografii przy ul. Stefana Jaracza 14 będziemy mieli szansę posłuchać o doświadczeniach reportera i obejrzeć jego wybrane fotografie.
- Na spotkaniu będę pokazywał materiał archiwalny z Syrii, od pierwszych zdjęć jakie wykonałem w 2007 roku po ostatnie kadry ze stycznia 2025. Zaczęliśmy z Rafałem Grzenią pracę nad kolejną książką reportażową o skutkach rewolucji syryjskiej, za tydzień wracamy do Damaszku. Na spotkaniu w Nomusie opowiem o ciągłości pracy nad tak rozbudowaną historią - mówi Maciej Moskwa.
„Powrót do Syrii” to retrospektywa, która zabierze uczestników w podróż przez kilkanaście lat konfliktu syryjskiego, pokazując nie tylko jego dramatyczne skutki, ale także pierwsze chwile po upadku reżimu Baszara al-Asada. Będzie to także opowieść o wielkiej migracji, która zmieniła oblicze Europy, i o ludziach, których życie na zawsze zostało dotknięte piętnem wojny.
Spotkanie będzie możliwością poznania historii Syrii, migracji, długotrwałego konfliktu i jego konsekwencji z perspektywy gdańskiego dokumentalisty, który będąc osobą bardzo empatyczną stawia na głęboki kontakt z ludźmi i ich historiami.
Fotografie Macieja Moskwy będzie można niedługo obejrzeć na wystawie „Gościnności” w NOMUS i Gdańskiej Galerii Fotografii planowanej na maj 2025.
