Zaczęło się od zwykłej podróży
Wojna zastała Macieja Moskwę w Syrii przez przypadek. Podróżował tam (nie po raz pierwszy) na początku 2011 roku z plecakiem i aparatem, kiedy rozpoczęły się protesty na placu przed meczetem Umajjadów w Damaszku przeciwko krwawemu reżimowi Baszara al-Asada - kolejny klocek domina w Arabskiej Wiośnie Ludów. Wtedy powstały pierwsze fotografie Moskwy z długiej serii dokumentującej okrucieństwa wojny.
Wracał tam kilkukrotnie z przyjacielem, literatem Rafałem Grzenią, pokłosiem czego są dwie książki - „Sura” (2016) i „Saraha” (2018). W książce „Saraha” pokazuje Syryjczyków w drodze, uchodźców szukających w Europie schronienia, oraz innych migrantów na uchodźczych szlakach.
Rekordowa liczba gdańskich stypendystów
Powrót po latach
Na kilka lat przestał jeździć do ogarniętego wojną kraju. Skupił się na migracjach, również tych do Polski, przez białoruską granicę. Ale w grudniu 2024 roku nagle reżim upadł, szybko i niespodziewanie dla całego świata. Moskwa i Grzenia nie czekali długo z wylotem do Bejrutu, skąd przedostali się do liżącej świeże rany Syrii.
Pojechali do Damaszku, Aleppo, Hims, Hamy i innych miejscowości. Poza stolicą nie spotkali żadnych reporterów. Sytuacja w tych miejscach jest niepewna. Jednocześnie euforia i nadzieja, ale i strach, co będzie dalej. Chwiejnego porządku pilnują tam niedawni bojownicy, z różnych formacji - i spadkobierców Wolnej Armii Syrii i islamistycznych milicji.
Pierwsze zdjęcia do kolejnej książki już są na matrycy, jak i pierwsze słowa na kartce. Lada dzień dokumentaliści wybiorą się na Bliski Wschód ponownie. Będzie im łatwiej, gdyż kilka dni temu odebrali od prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz grant na książkę w ramach I edycji Gdańskiego Stypendium Kulturalnego 2025.
Spotkanie z reporterem
W piątek, 11 kwietnia, o godzinie 18.00 w NOMUSie - Nowym Muzeum Sztuki i Gdańskiej Galerii Fotografii przy ul. Stefana Jaracza 14 będziemy mieli szansę posłuchać o doświadczeniach reportera i obejrzeć jego wybrane fotografie.
- Na spotkaniu będę pokazywał materiał archiwalny z Syrii, od pierwszych zdjęć jakie wykonałem w 2007 roku po ostatnie kadry ze stycznia 2025. Zaczęliśmy z Rafałem Grzenią pracę nad kolejną książką reportażową o skutkach rewolucji syryjskiej, za tydzień wracamy do Damaszku. Na spotkaniu w Nomusie opowiem o ciągłości pracy nad tak rozbudowaną historią - mówi Maciej Moskwa.
„Powrót do Syrii” to retrospektywa, która zabierze uczestników w podróż przez kilkanaście lat konfliktu syryjskiego, pokazując nie tylko jego dramatyczne skutki, ale także pierwsze chwile po upadku reżimu Baszara al-Asada. Będzie to także opowieść o wielkiej migracji, która zmieniła oblicze Europy, i o ludziach, których życie na zawsze zostało dotknięte piętnem wojny.
Spotkanie będzie możliwością poznania historii Syrii, migracji, długotrwałego konfliktu i jego konsekwencji z perspektywy gdańskiego dokumentalisty, który będąc osobą bardzo empatyczną stawia na głęboki kontakt z ludźmi i ich historiami.
Fotografie Macieja Moskwy będzie można niedługo obejrzeć na wystawie „Gościnności” w NOMUS i Gdańskiej Galerii Fotografii planowanej na maj 2025.
