Siedem kategorii
„Zabytek Zadbany” to ogólnopolski konkurs Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków, którego procedurę organizacyjną prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa. Jego głównym celem jest promocja i upowszechnianie najlepszych prac konserwatorskich, budowlanych, rewitalizacyjnych i adaptacyjnych zrealizowanych zgodnie z najważniejszymi standardami badawczymi i wykonawczymi.
Konkurs rozstrzygany jest corocznie od prawie 50 lat. W tegorocznej edycji konkursu „Zabytek Zadbany” zgłoszono 78 obiektów, z czego 67 zostało zakwalifikowanych.
Konkurs rozstrzygany w siedmiu kategoriach:
- A - utrwalenie wartości zabytkowej obiektu
- B - rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe)
- C - adaptacja obiektów zabytkowych
- D - architektura i budownictwo drewniane
- E - zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne)
- F - zabytek dostępny
- G - kategoria specjalna: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem
Przyznano dotacje dla zabytków: łącznie 3 259 000 zł. Które obiekty zostaną wyremontowane?
Jakie gdańskie zabytki zakwalifikowano do konkursu
- Budynek mieszkalny przy ulicy Rybołowców 8 w Nowym Porcie (kategoria A - utrwalanie wartości zabytkowej obiektu)
- Dawna hala montażu sekcji U-bootów (kategoria C - adaptacja obiektów zabytkowych)
- Wielki Młyn (kategoria C - adaptacja obiektów zabytkowych)
Trzy gdańskie zabytki ubiegają się o laur w prestiżowym, ogólnopolskim konkursie
Montownia najlepsza
W kategorii adaptacji obiektów zabytkowych wygrała gdańska grupa developerska Euro Styl sp. z o.o. za prace konserwatorskie byłej hali montażu sekcji U-bootów przy ul. Lisia Grobla 7 w Gdańsku, w której obecnie funkcjonuje Montownia.
W uzasadnieniu czytamy:
"Tytuł laureata przyznano Euro Styl Montownia – Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością za prace konserwatorskie i adaptacyjne przeprowadzone z dużym szacunkiem dla oryginalnej formy architektonicznej i substancji materialnej budynku produkcyjno-magazynowego na terenie dawnej Stoczni Gdańskiej, obecnie Montowni Lofts & Experience, z zachowaniem w obiekcie historycznych nawarstwień oraz licznych oryginalnych detali i urządzeń."
O zwycięskiej gdańskiej inwestycji
Montownia to zabytkowy budynek w śródmieściu Gdańska z apartamentami loftowymi, strefą konferencyjną i foodhallem.
Prostokątny budynek przeszedł rewitalizację, a jego odnowione mury podkreśla efektowna iluminacja. Odtworzony został galeriowy układ budynku. Wtórny strop między parterem i kolejnymi piętrami zastąpiono przeszkleniem, przez które widać wysoką aż do świetlika dachowego zieloną ścianę. W Montowni można poczuć się jak w galerii sztuki. Części wspólne wzbogacają pejzaże i lampy autorstwa Tomasza Krupińskiego, a w loftach znajdują się reprodukcje zdjęć Michała Szlagi.
Zrewitalizowany budynek wcześniej został wyróżniony w innych konkursach, m.in: European Property Awards, Art of Architecture czy Property Design Awards.
Kto wybierał laureatów
Ostateczną ocenę zgłoszonych do konkursu prac i werdykt o przyznaniu nagród „Zabytek Zadbany” podejmowało Jury konkursu powołane przez Generalnego Konserwatora Zabytków. Jury składało się ze specjalistów w dziedzinie konserwacji i ochrony zabytków.
Jury konkursu „Zabytek Zadbany” w edycji 2024:
- prof. dr hab. arch. Małgorzata Rozbicka, architekt, w latach 2013-2017 dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, wykładowca Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, przewodnicząca Jury
- dr hab. szt. Monika Bogdanowska, prof. PK, konserwator dzieł sztuki, zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa, wykładowca Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki, wiceprzewodnicząca Jury
- dr hab. inż. Wojciech Eckert, prof. UZ, inżynier budownictwa, wykładowca Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego, do 2023 roku kierownik NID Oddziału Terenowego w Zielonej Górze
- dr Małgorzata Gwiazdowska, historyk sztuki, w latach 1996-2018 Miejski Konserwator Zabytków w Szczecinie
- dr Jerzy Ilkosz, historyk sztuki, w latach 2000-2022 dyrektor Muzeum Architektury we Wrocławiu
- dr Maciej Prarat, konserwator zabytkoznawca, wykładowca Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- dr hab. Miron Urbaniak, prof. UWr, zastępca dyrektora Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, ekspert w dziedzinie zabytków techniki
W tegorocznej edycji przyznano łącznie 18 nagród. Sześć zabytków otrzymało tytuł laureata konkursu „Zabytek Zadbany”, wyróżnienia przyznano 12 obiektom.
Więcej o konkursie oraz tegorocznych laureatach na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
