“Beksiński w Gdańsku” - wielka wystawa, w tym dzieła, które nie były dotąd eksponowane
Wakacje to czas podróży, także po Polsce i jej krainach. Centrum św. Jana zachęca więc do wybrania się na artystyczną wyprawę po Kaszubach.
- Nie będzie to jednak podróż jedynie krajoznawcza - zapowiadają organizatorzy. - Będzie to spotkanie z osobistymi Kaszubami pewnego artysty. Na kilka letnich tygodni oddamy Centrum św. Jana wspomnieniom, osobistym emocjom i prywatnym przemyśleniom Michała Szlagi, fotografa i dokumentalisty, uznanego w Polsce i na świecie fotoreportera.
Kim jest Michał Szlaga?
Michał Szlaga (rocznik 1978) jest absolwentem i byłym dydaktykiem Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Autorem projektów “Odyseja”, “Pikselowe Prostytutki”, “Polska Rzeczywistość” oraz cyklu “Stocznia Gdańska” realizowanego nieprzerwanie przez kilka lat od 1999 r., której poświęcił album “Stocznia”. Wydał też dwie inne autorskie książki “Odyseja” i “Polska”. Jest wielokrotnie nagradzanym stypendystą MKiDN. Współpracował z redakcjami czołowych magazynów, a jego prace znajdują się w zbiorach Centrum Pompidou, Muzeum Narodowego w Gdańsku i Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie.
Szlaga to Stocznia. Szlaga to Kaszuba
Dla większości fanów, Michał Szlaga to Stocznia. To jej poświęcił wiele lat swojego artystycznego życia. Archiwizując kolejne etapy rozpadającej się przestrzeni, mimowolnie zatrzymał w kadrze rozkład pewnej idei i to, jak wraz z pyłem wyburzanych budynków rozwiewał się solidarnościowy mit pokolenia.
Ale Michał Szlaga jest też Kaszubą i ten tożsamościowy rys jest dla niego równie ważny. Podczas przekrojowej wystawy jego prac, która odbyła się w Centrum Sztuki Współczesnej w Łaźni, w 2019 roku, przywoływał zaklęte w fotografiach dzieciństwo, które spędził w Kartuzach. Opowiadał, że jego rodzina od 150 lat mieszka w tym samym domu, wspominał zajęcia w Ognisku Pracy Pozaszkolnej i czas, gdy był ministrantem. W jednej z sal galerii umieścił instalację - była to lewitująca kolegiata opatrzona tekstem w języku kaszubskim. Artysta opisywał w nim swoją nieprzemijającą fascynację tym miejscem, jego kolorem i zapachem.
- Uwielbiałem spędzać tam czas - wspominał. - I do dzisiaj wątek Boga w naturze jest mi bardzo bliski.
Już wtedy zdradził, że pracuje nad materiałem o tożsamości kulturowej Kaszub. Pretekstem do tego opracowania miała być rzeka Radunia. - Efekty tej pracy zobaczymy może za trzy lata - zapowiadał. Czy słowa dotrzymał?
- Wystawa opowiada o Kaszubach i obsesjach, tak gęstych, że stają się konkretnymi rzeczami - komentuje Anna Mituś, kuratorka i krytyczka sztuki związana z Wrocławiem. - Michał Szlaga wielokrotnie odwoływał się w pracach do swojej kaszubskiej tożsamości. Szeroko znany jest jednak z uniwersalnych fotograficznych projektów, mówiących o Polsce i jej społecznej historii, szczególnie tej związanej z Gdańskiem. Tym razem kopie (dosłownie) w ziemi, z której pochodzi.
Zbliża się FETA 2023 - jaka będzie w tym roku? Znamy PROGRAM
“Cassubie fiksum-dyrdum Redëniô. Zôczątk”. Co zobaczymy na wystawie?
Na wystawie znajdą się obiekty, multimedia i przedmioty ilustrujące pamięć, obsesje, artystyczne początki i korzenie artysty. Ekspozycja zapowiada się fascynująco, bo jak zapewniają organizatorzy, do jej odbioru będziemy potrzebowali nie tylko wzroku, ale też innych zmysłów: słuchu, węchu i dotyku.
Anna Mituś: - To pierwsza prezentacja znanego gdańskiego dokumentalisty, która zdecydowanie odchodzi od fotografii. Jej pierwszoplanowymi bohater/k/ami będą obiekty, przedmioty znalezione, a nawet fizyczne wycinki jego prywatnego, kaszubskiego krajobrazu. Pokaz ma wprawdzie swoje istotne źródła w spojrzeniu fotograficznym i jego mitologizującym wypłaszczeniu, pojawią się też wielkoformatowe fotograficzne i filmowe obrazy, zdjęcia te jednak oddalają się od dokumentalnej funkcji przypisywanej fotografii. Nie są zapisem konkretnych miejsc, krajobrazów, sytuacji. Pojawiają się na nich sentymentalne i mityczne motywy, czerpiące zarówno z osobistego, lokalnego, jak i szerszego kulturowego imaginarium. Skojarzenia z nastrojowym malarstwem romantycznym są tu raczej jednak nie tyle przypadkowe, ile wyrachowane. Szlaga to świadomy historii medium realista. Mocno odczuwa związek obrazu z jego emocjonalnym i symbolicznym oddziaływaniem.
- Zawartość pokazu sięga po najwcześniejsze wspomnienia artysty - dodaje Anna Mituś. - Osobiste emocje i biograficzną archeologię Szlaga traktuje jako swoiste studium przypadku, pyta: co sprawia, że powołujemy do życia mityczne obrazy i trwamy przy nich? Skąd bierze się i jak działa ich moc? Jacy aktorzy występują i wpływają na nasz odbiór tej sceny i działania, które decydujemy się podjąć, stojąc na niej? Dokąd sięga nasza odpowiedzialność? W jakich warunkach osobiste fiksacje na momentach, widokach, czy przedmiotach składają się na kulturową przestrzeń wspólną?
A co mówi o wystawie sam artysta?
Michał Szalga: - Pokaz Cassubie fiksum-dyrdum. Redëniô. Zôczątk., prezentowana w gdańskim Centrum świętego Jana będzie okazją do poznania moich artystycznych inspiracji, zasadniczych wątków, na których będę się koncentrował w kolejnych dekadach pracy i kolejnych odsłonach „Raduni” - pisze na swoim profilu FB Szlaga. - Zôczątk oznaczający początek, jest punktem wyjścia, do kolejnej artystycznej podróży, do której będę zapraszał widzów, jako ja – Kaszub, Pomorzanin autochton. Dziś skupiam się na próbie przywołania aury, barwy i magicznych z punktu widzenia siebie dziecka uczuć, wydarzeń i obiektów. Łącząc fotografię, wideo i projekty rzeźbiarskie podejmuję próbę stworzenia synestezyjnego wstępu do działań w przyszłości, spektaklu, pomostu między przeszłością a teraźniejszością regionu.
Wernisaż odbędzie się w piątek, 30 czerwca 2023, o godz. 19. Wystawa potrwa od 1 lipca - 13 sierpnia 2023 r. Udogodnienia: pętla indukcyjna.
Godziny otwarcia:
- poniedziałek-sobota godz. 10-18
- niedziela 14.00-18.00
Wstęp: bezpłatny.
Galeria zdjęć z wernisażu
