Sytuacja chorych w Rwandzie
Rwanda to położony w środkowo-wschodniej Afryce kraj, liczący ponad 11 milionów mieszkańców. Służba zdrowia jest tu dobrze zorganizowana, ale poziom podstawowej opieki zdrowotnej jest niedoskonały. To skutkuje m.in. nieprawidłowo leczoną anginą, mogącą doprowadzić do reumatycznej choroby serca (RHD).
Oprócz tysięcy chorych z nabytymi w ten sposób chorobami serca, występującymi bezpośrednio w wyniku nieleczonego paciorkowcowego zapalenia gardła, w Rwandzie żyje także duża liczba młodych ludzi z wrodzonymi wadami serca. Dla jednej i drugiej grupy interwencja chirurgiczna jest koniecznością - jedyną szansą na ocalenie ich życia. Tymczasem, jak alarmują lekarze, problemem w tym kraju jest dostępność do kardiochirurgii.
- W Rwandzie występują skrajnie ciężkie przypadki, jakich w Europie już dzisiaj nie widujemy. Pacjenci w Europie są operowani na znacznie wcześniejszym etapie rozwoju choroby - zauważa prof. dr hab. n. med. Romuald Lango z Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, który w 2018 roku prowadził znieczulenie pierwszego w UCK przeszczepienia płuc. - W King Faisal Hospital w stolicy kraju, Kigali, trzeba się mierzyć z takimi wyzwaniami, jak pacjenci z wadami zastawkowymi - jednej lub dwóch zastawek, z zaciskającym zapaleniem osierdzia, z wadami wrodzonymi - w tym ubytkiem przegrody międzyprzedsionkowej, z bardzo zaawansowaną niewydolnością krążenia... - wymienia.
Z Gdańska do Kigali
Ponieważ niewielkie państwo, jakim jest Rwanda, nie posiada autonomicznego programu operacji na otwartym sercu, z pomocą ruszył Dalhousie University w Halifaxie w Nowej Szkocji (Kanada). W 2019 roku powołał The Canada Rwanda Open Heart Project (CR-OP) - projekt umożliwiający realizacje operacji kardiochirurgicznych w szpitalu w stolicy Rwandy.
W stale rozwijaną inicjatywę CR-OP obecnie zaangażowani są naukowcy z University of Rwanda, oraz grupa wolontariuszy złożona z lekarzy, pielęgniarek i pokrewnego personelu medycznego z wspomnianej Nowej Szkocji w Kanadzie, Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie i Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. Podczas organizowanych dwa razy do roku tygodniowych misji wspólnie badają oni, diagnozują, szkolą, operują i opiekują się pacjentami z całej Rwandy, wymagającymi operacji na otwartym sercu, w King Faisal Hospital w Kigali.
- Kontakt lekarzy z naszego szpitala z inicjatywą realizowaną w Kigali przez zespół, można powiedzieć dotychczas stricte kanadyjski, rozpoczął się w marcu tego roku. Nasz kardiochirurg, dr Wojciech Karolak, odbył szkolenie specjalizacyjne w szpitalu w Halifaxie, gdzie dobrze poznał tamten zespół. Zwrócili się do nas z pytaniem, czy nie moglibyśmy ich wesprzeć w projekcie - tłumaczy prof. dr hab. n. med. Romuald Lango.
Gdańskich lekarzy reprezentują, oprócz prof. Romualda Lango, dr Monika Rosiński z Kliniki Anstezjologii i Intensywnej Terapii UCK, oraz wspomniany dr Wojciech Karolak z Kliniki Kariochirurgii UCK. W połowie maja tego roku grupa ta po raz pierwszy pojechała do Kigali, gdzie z pozostałymi członkami międzynarodowego zespołu, przeprowadziła siedem operacji u bardzo ciężko chorych pacjentów.
- To byli bardzo młodzi ludzie, w przedziale od 19 do 39 lat. Dla porównania, 80% pacjentów w Polsce z podobnymi problemami jest w wieku starszym albo wręcz podeszłym. Dla tych pacjentów, wykonywane przez nas w ramach projektu operacje, to jedyna szansa. Inną byłby wyjazd za granicę i operowanie się w innym ośrodku. Ale Rwanda nie jest bogatym krajem - dodaje prof. dr hab. n. med. Romuald Lango.
Charytatywna inicjatywa wsparta m.in. przez Qatar Airways
Inicjatywa The Canada Rwanda Open Heart Project jest w całości charytatywna, finansowana przez zbiórki i sponsorów. Jednym z głównych sponsorów są linie lotnicze Qatar Airways, które zapewniły czterem osobom z Polski i pozostałym uczestnikom projektu z Kanady - łącznie dwudziestoosobowemu zespołowi - bezpłatne przeloty do Rwandy i z powrotem. Dzięki darowiznom od firm produkujących m.in. zastawki i cewniki donaczyniowe, udało się także zakupić niezbędny sprzęt wykorzystywany podczas operacji w Kigali.
Obecnie m.in. w Kanadzie trwa zbiórka na misję w październiku - lekarze powrócą, by operować kolejne, niezwykle trudne przypadki. Wspomóc działania po stronie polskiej można poprzez portal zrzutka.pl: Naprawić serca w Rwandzie.
Powstanie pierwszy Oddział Kardiochirurgiczny
To nie koniec pomocy tamtejszym pacjentom. King Faisal Hospital w Kigali w Rwandzie dysponuje infrastrukturą i personelem, umożliwiającym stanie się pionierem niezależnego programu operacji na otwartym sercu. Dlatego celem projektu The Canada Rwanda Open Heart Project, oprócz obecnie prowadzonego wsparcia w realizacjach operacji kardiochirurgicznych, jest pomoc Rwandzie w stworzeniu pierwszego samodzielnego Oddziału Kardiochirurgicznego, z krótkoterminowymi wizytami międzynarodowych zespołów chirurgicznych i długoterminowym wsparciem dla trwającego programu. Na ten element projektu trzeba jeszcze trochę poczekać - ale prawdopodobnie uda się go zrealizować w ciągu najbliższych kilku lat.
Więcej o projekcie (po angielsku): cr-op.ca.
