Rok 1794 - początek Conradinum
Niektórzy myślą, że nazwa gdańskiej szkoły ma związek z pisarzem Josephem Conradem (1857-1924), czyli Józefem Konradem Korzeniowskim, który urodził się i wychował w Polsce pod zaborami, a następnie wyemigrował, by zrobić karierę we francuskiej i brytyjskiej marynarce handlowej. Jego powieści i opowiadania, badające pokłady ludzkiej psychiki, inspirowane często przeżyciami na morzu, zapewniły mu trwałe miejsce w dziejach światowej literatury. Joseph Conrad jest więc patronem Conradinum? Nic bardziej mylnego.
Nazwa Conradinum wywodzi się od rodu Conradich, który w XVI wieku osiadł w Gdańsku. Można więc śmiało stwierdzić, że dzieje Conradinum stanowią istotną część historii naszego ponad 1000-letniego miasta.
To jeden z najstarszych "ogólniaków" w Gdańsku. VI LO świętowało jubileusz 75-lecia
W latach 1742-1798 żył ostatni z Conradich - Karol Fryderyk Conradi. Ponieważ nie miał potomstwa, a chciał utrwalić nazwisko rodowe dla potomnych, w 1794 roku spisał testament, na mocy którego cały swój majątek, przeznaczył na fundację swojego imienia.
Początki w Jankowie
Jej zadaniem było utworzenie szkoły, działającej początkowo jako Instytut Wychowawczy. Placówkę otwarto 10 października 1801 r. w należącej do Conradiego wsi Jankowo, niedaleko Gdańska. Część uczniów z ubogich rodzin mogła się tam uczyć bezpłatnie.
W lutym 1814 r. budynki szkolne zarekwirowały oblegające Gdańsk wojska rosyjskie, utworzono w nich koszary, zniszczeniu uległa biblioteka. Po odejściu żołnierzy szkoła została zamknięta na czas nieokreślony. Podjęła ponownie działalność 10 maja 1819 r., przekształcając się w męskie Seminarium Nauczycielskie, połączone ze szkołą ćwiczeń, do której uczęszczały głównie okoliczne dzieci chłopskie.
Przeprowadzka do Gdańska
Z powodu spadku zainteresowania nauką w Jankowie oraz pożaru głównego budynku, po bezpłatnym uzyskaniu od władz Gdańska działki (1,4 ha) we Wrzeszczu i finansowej pomocy pruskiego Ministerstwa Finansów (300 tys. marek) oraz miasta (65 tys. marek i pokrycie kosztów przeprowadzki z Jankowa), decyzją kuratorium Fundacji Conradiego jesienią 1898 r. rozpoczęto budowę nowej szkoły we Wrzeszczu przy Krusestraße (ul. Piramowicza). Kompleks zaprojektował gdański architekt Otton Hugon Richard Schmidt (1859–1929).
Prace budowlane trwały 21 miesięcy, a ich wykonawcą była firma należąca do architekta.
105 lat temu w Osowej powstała polska szkoła. Jej tradycje kontynuuje Szkoła Podstawowa nr 81
Uroczyste otwarcie szkoły nastąpiło 17 października 1900 r. (rozbudowana w latach 1936–1939 o nowe skrzydło). Nowa siedziba Conradinum składała się z budynku szkoły, internatu, sali gimnastycznej, budynku sanitarnego oraz rozległego ogrodu.
Czasy przedwojenne
Przeniesienie Conradinum z Jankowa do Wrzeszcza stanowiło głęboki przełom w dotychczasowym systemie wychowawczym szkoły. Jednak ogólne zasady pozostały takie same: nie pytano o wyznanie czy pochodzenie, ale oceniano przede wszystkim pilność w nauce.
Początkowo, Conradinum było 6-klasową szkołą realną i humanistyczną dla 500 uczniów. Ponieważ jej ukończenie nie dawało wstępu na wyższe uczelnie, w latach 1913-1915 utworzono 9-letnią wyższą szkołę realną, kończącą się maturą. Taki sam status progimnazjum humanistyczne otrzymało w latach 30. XX wieku. Do 1939 r. Conradinum zachowało status niezależnej fundacji dobroczynnej, było szkołą męską. Wiosną 1944 r. szkołę opuścił ostatni rocznik maturzystów.
Od stycznia 1945 r. w zabudowaniach szkoły mieścił się niemiecki szpital wojskowy.
Okres powojenny
Po zakończeniu II wojny światowej już 1 lipca 1945 r. utworzono Państwowe Liceum Budownictwa Okrętowego „Conradinum”, a zajęcia rozpoczęły się 31 października. Szkoła kontynuowała przedwojenne tradycje Państwowej Szkoły Technicznej w Warszawie. Organizatorem i pierwszym dyrektorem powojennego Conradinum był Aleksander Potyrała, a wśród nauczycieli znajdowali się naukowcy Politechniki Gdańskiej m.in. Jerzy Doerffer, Tytus Huber i Aleksander Rylke, ks. Józef Zator-Przytocki.
Od roku 1967 Conradinum jest szkołą koedukacyjną. Do tego roku, z wyjątkiem żeńskiego rocznika 1951, była to szkoła męska. W latach 1972-1975 szkołę powiększono o dobudowane nowe skrzydło oraz łącznik z internatem.
Szkoła ulegała kilka razy przekształceniom. W okresie 1951–1965 było to Technikum Budowy Okrętów, 1966–1991 Techniczne Szkoły Budownictwa Okrętowego, od 1992 r. Szkoły Okrętowe i Ogólnokształcące „Conradinum”. W 2014 r. w ich skład wchodziły: Technikum nr 18, XVIII Liceum Ogólnokształcące i XVIII Liceum Profilowane. Od 2019 r. obowiązuje nazwa: Szkoły Okrętowe i Techniczne Conradinum.
20 grudnia 1999 r. zabudowania Conradinum - budynek szkoły, internat, sala gimnastyczna, budynek gospodarczy (sanitarny) oraz ogrodzenie z bramą i furtkami - uzyskały status zabytków i wpisano je do Rejestru Zabytków w Polsce.
Dawna “budowlanka” na Przymorzu, dziś Zespół Szkół Kreowania Wizerunku, kończy 50 lat
W 2002 roku Rada Miasta Gdańska przyznała Conradinum Medal św. Wojciecha za zasługi dla Gdańska, szczególnie za osiągnięcia dydaktyczne i przygotowanie na bardzo wysokim poziomie kadr dla gospodarki morskiej.
W ciągu 79 lat powojennej działalności Conradinum mury tej szkoły opuściło ok. 17 tysięcy absolwentów. Conradinowcy kontynuują naukę m.in. na Politechnice Gdańskiej, Uniwersytecie Gdańskim, Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni oraz Uniwersytecie Morskim w Gdyni.
Conradinum - anno domini 2024
Czy w dzisiejszych czasach, gdy rywalizację w wolnorynkowej gospodarce przegrały wielkie stocznie w Gdańsku i Gdyni, jest wciąż zapotrzebowanie na osoby, które znają się na budowie statków?
- Opinia, że przemysł stoczniowy jest w kryzysie, jest błędna. Powiedziałbym nawet, że ta branża w Trójmieście przeżywa dziś swój rozkwit - mówi mgr inż. Andrzej Butowski, dyrektor Szkół Okrętowych i Technicznych Conradinum. - Jest dużo firm stoczniowych działających w obszarze kapitału prywatnego, międzynarodowego i państwowego. Nasi uczniowie realizują tam praktyki i staże - dodaje.
Wśród podmiotów z przemysłu stoczniowego, z którymi ściśle współpracuje Conradinum, są m.in. Crist, Karstensen Shipyard Poland, Grupa Remontowa Holding, Stal-Rem, Sunreef Yachts Shipyard oraz Stocznia Marynarki Wojennej.
Szkoła Podstawowa nr 46 fetowała swoje 65-lecie
- Tak, jak Conradinum było kolebką dla przemysłu stoczniowego, tak jesteśmy nią nadal. Wszystkie zawody, w których kształcimy znajdują swoje odzwierciedlenie w branży okrętowej - zapewnia Andrzej Butowski.
Podkreśla jednocześnie, że choć kształcenie w szkole ukierunkowane jest na kierunki o charakterze morskim, to absolwenci Conradinum ze swoimi umiejętnościami łatwo odnajdą się też “na lądzie”.
- Choć potrzeby rynku są duże, to młodzieży chętnej do pracy w przemyśle stoczniowym nie ma - przyznaje podczas rozmowy dyrektor Conradinum.
W bieżącym roku szkolnym 2024/2025 nie udało się utworzyć czterech oddziałów. W Branżowej Szkole zabrakło np. chętnych do klasy “monter kadłubów okrętowych” oraz “mechanik - monter maszyn i urządzeń”.
- Na pewno możliwości edukacyjne Conradinum są większe niż prowadzony nabór. Jest wciąż bariera, niewłaściwy przekaz medialny, że branża stoczniowa jest w upadku. Nie bez znaczenia jest też na pewno niż demograficzny. Poza tym, u części młodych osób praca w stoczni kojarzy się wciąż z brudnym i ciężkim zajęciem, co przy dzisiejszym zaawansowaniu technologicznym i użyciu robotów, nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. A zawody, które dziś oferuje Conradinum są bardzo dobrze płatne - podkreśla Andrzej Butowski.
Dziś Szkoły Okrętowe i Techniczne Conradinum tworzą Technikum nr 18 oraz Branżowa Szkoła I Stopnia nr 18. Do Conradinum uczęszcza dziś ok. 900 uczniów, z czego większość do technikum.
Technikum nr 18, klasy:
- Technik budowy jednostek pływających,
- Technik elektryk - Instalacje przemysłowe i na jednostkach pływających
- Technik Mechanik - Programowanie i obsługa drona
- Technik mechanik - Projektowanie 3D
- Technik mechatronik
- Technik mechatronik - Programowanie robotów
Branżowa Szkoła I Stopnia nr 18, klasy:
- Mechatronik
- Elektromechanik
Zdałem maturę, biegnę do dzwona
Wyjątkowo oryginalnym zwyczajem w Conradinum jest "wydzwanianie" przez maturzystów szkoły zdanego egzaminu. Absolwenci zawieszają krawat na sercu dzwonu wiszącego na ścianie budynku i dzwonią aż do zerwania.
- Jest też drugi dzwon historyczny z 1802 r. zawieszony wysoko na korytarzu szkolnym. Tu z kolei jest taki przesąd, że jeśli ktoś do niego podskoczy i zadzwoni to znak, że matura mu nie pójdzie - opowiada dyrektor Conradinum.
Szkoła z morenowego wzgórza. XX LO w kwiecie wieku, “stuknęła” 30-tka
Społeczność wrzeszczańskiej szkoły pielęgnuje też inne tradycje. W Conradinum obowiązują mundury ze znaczkami, na których widnieje symbol litery „C” od pierwszej litery nazwiska fundatora placówki. Ponadto, wszyscy uczniowie klas pierwszych po ślubowaniu składają w Bazylice Mariackiej kwiaty na grobie Karola Fryderyka Conradiego.
Znani absolwenci Conradinum
Przed II wojną światową mury Conradinum opuścił, urodzony we Wrzeszczu przy ul. Lelewela, laureat literackiej Nagrody Nobla Guenter Grass (1927-2015), autor Trylogii gdańskiej, na którą składają się trzy powieści: “Blaszany bębenek”, “Kot i mysz” oraz “Psie lata”.
Po wojnie, wśród absolwentów Conradinum był gdański poeta i prozaik Bolesław Fac (1929-2000), skądinąd bliski znajomy Guentera Grassa. W swoim dorobku ma kilkanaście tomów wierszy, 7 powieści, sztuki teatralne, a także przekłady z niemieckiej literatury.
Grono literatów - tych, którzy mogą poszczycić się dyplomem Conradinum - uzupełnia Andrzej Perepeczko (1930-2023), marynarz i prozaik, znany głównie z utworów dla dzieci i młodzieży.
Conradinum ukończył także ks. biskup Zbigniew Zieliński (ur. 1965), który kieruje obecnie diecezją koszalińsko-kołobrzeską, a wcześniej był m.in. biskupem pomocniczym gdańskim.
Szkoła z Przymorza Wielkiego wkracza w dojrzały wiek. SP nr 44 ma już 50 lat
Absolwentem szkoły we Wrzeszczu jest Bogdan Wenta (ur. 1961), uważany za jednego z najwybitniejszych zawodników w historii polskiej piłki ręcznej. W latach 2004-2012 był selekcjonerem reprezentacji Polski szczypiornistów. Po zakończeniu kariery sportowej zaangażował się w politykę. W latach 2014-18 był posłem w Parlamencie Europejskim, a w okresie 2018-24 prezydentem Kielc.
Świadectwo maturalne z Conradinum dostała też Miłka Raulin (ur. 1983), polska himalaistka i podróżniczka. W 2018 r. została najmłodszą Polką, która zdobyła Koronę Ziemi (35 lat i 19 dni w dniu zdobycia szczytu Mount Everest) w wersji dziewięcioszczytowej.
Hymn Conradinum
W naszym pięknym mieście Gdańsku gdzie korona w herbie jest,
Szkoła mieści się wspaniała co się Conradinum zwie.
Jej uczniowie wszędzie znani, już od dwustu lat,
Chwała świetnej naszej szkoły bez przeszkód idzie w świat.
Conradinum, Conradinum to słowo zna cały Wrzeszcz.
Conradinum, Conradinum tam klawa ferajna jest.
Conradinum, Conradinum tam szyk i radość i śpiew.
Conradinum, Conradinum świat cały dla ciebie jest.
Gdy słońce jest pogoda fest za szczęściem idziemy w ślad,
Bo każdy z nas gdy wolny czas chce nowy ujrzeć świat.
I radość nieść przez cały kraj od morza aż do gór,
To my z Conradinum z nas przykład bierz i wzór.
Conradinum, Conradinum to słowo zna cały wrzeszcz.
Conradinum, Conradinum tam klawa ferajna jest.
Conradinum, Conradinum tam szyk i radość i śpiew.
Conradinum, Conradinum świat cały dla ciebie jest.
Jaki jest program jubileuszu 230-lecia Conradinum?
W sobotę, 28 września, odbędzie się oficjalna uroczystość i zjazd absolwentów, rozpoczynające obchody Roku Jubileuszowego Conradinum. W tym roku szkoła obchodzi 230-lecie ustanowienia szkoły przez Karola Fryderyka Conradiego, a w 2025 r. przypadnie 125. rocznica istnienia placówki przy ul. Piramowicza.
Swój udział w zjeździe absolwentów Conradinum zapowiedziało ponad 200 osób.
RAMOWY PLAN OBCHODÓW JUBILEUSZU 230-lecia CONRADINUM, sobota 28 września 2024 r.
- 10.00 - Msza Św. w Bazylice Mariackiej
- ok. 11.30 – Conradinowcy na ulicy Długiej
Oficjalna uroczystość jubileuszowa w SOiT Conradinum
- 13.00 - przemówienia gości, dyrekcji, absolwentów; nagrody i wyróżnienia
- ślubowanie pierwszoklasistów
- wspólne odśpiewanie Hymnu Conradinum
- odsłonięcie darów dla szkoły
- krótki występ muzyczny uczniów Conradinum
- tradycyjne oddzwonienie rozpoczęcia Roku Jubileuszowego Conradinum 2024-2025
- słodki poczęstunek
- posadzenie drzew upamiętniających jubileusz
- ok. 16.00 – zjazd absolwentów Conradinum
Podczas pracy nad artykułem korzystałem z Gedanopedii, internetowej encyklopedii Gdańska oraz opracowania Karoliny Urbanowicz, nauczycielki języka polskiego w Szkołach Okrętowych i Technicznych Conradinum.